Wat is IT-onderwijs?

Het belang van IT (of completer: ICT) is onmiskenbaar. De groeiende vraag naar IT'ers én (gewone) werknemers met digital skills onderschrijft het belang van digitale geletterdheid. Dus is het onderwijzen van IT (of ICT dus) cruciaal. Volgens velen kan dat niet vroeg genoeg in de schoolcarrière. En voor het onderwijzen van IT is IT-onderwijs voor onderwijzers dus ook belangrijk. Maar wie gaat wie dan wat leren, en wanneer?

Jasper BakkerredacteurMeer van deze auteur

Kortom: wat is IT-onderwijs nu precies? Daarmee heb ik het nu dus niet over informatica-opleidingen, ICT-studies en ander tech-gericht aanbod van universiteiten, hbo's en mbo's. Ik wil het al jaren actuele - of dus: slepende - onderwerp van IT-onderwijs op middelbare scholen en op basisscholen aansnijden. Dat hete hangijzer krijgt nu nog wat kolen op het vuur gegooid met het onderwijsadvies van Curriculum.nu.

Algemeen advies uit de praktijk

Die commissie annex werkgroep bestaant uit praktijkmensen: leraren en schoolleiders. En zij presenteren Onderwijs-minister Slob nu met een advies om digitale geletterdheid op te nemen in het nieuwe, toekomstgerichte curriculum voor alle scholieren in Nederland. Het loffelijke streven van meer aandacht voor technologie, en onze moderne tech-gedreven media, wordt daarbij geadviseerd. Plus lessen programmeren: op basisniveau op de bassischool, en dan 'gewoon' programmeren op de middelbare school.

Hoe ga je dat invullen? Dat lijkt een makkelijk te beantwoorden vraag. Kies een veelgebruikte, bekende programmeertaal en ga aan de slag. Alleen kan die neiging om praktisch (en snel) van start te gaan zich op termijn wreken. De snelheid van de IT-wereld staat namelijk haaks op de langetermijnaanpak in de onderwijswereld. Ga maar na: een x aantal jaar geleden zouden kinderen dan leren programmeren in ActionScript, (Visual) Basic of (Turbo)Pascal. En leren designen plus coden in Adobe Flash, of MacroMedia ShockWave.

Of nog verder terug in de tijd: leren programmeren in Smalltalk, RPG of COBOL. Hoewel laatstgenoemde anno nu toch een leuke baan kan opleveren, bij banken en dergelijke. En kennis van zulke IT-klassiekers kan best leuk zijn, voor een nerdig project. In de loop der jaren zijn er genoeg talen, technologieën, IT-leveranciers en (hun) producten de revue gepasseerd. Natuurlijk wil een leverancier best dat zijn programma, tool, platform of server wordt onderwezen. En bij veelgebruikte IT-middelen is daar vanuit de markt natuurlijk ook vraag naar. Maar hoe lang nog?

Praktisch versus theoretisch

Het kan dus lastig zijn om in het onderwijs praktisch bezig te zijn. Een theoretische basis kan dan beter zijn om kinderen tech-kennis en -kunde bij te brengen. Maar heb je daar niet meer analytisch inzicht en abstract denkvermogen voor nodig dan wat bijvoorbeeld basisschoolleerlingen in huis hebben? Dus moet je eerst dát zien bij te brengen. Een theoretische basis voor de latere praktijk.

Of schat ik die leeftijdsklasse nou helemaal verkeerd in? Misschien kunnen basisscholieren dit best aan. Maar misschien verzanden leerlingen dan later in teveel theoretische kennis. Hou je zo de bekende IT-kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt in stand? En hoe zit het met de kloof in tech skills, analytisch inzicht en abstract denkvermogen van docenten versus een toekomstgericht tech-curriculum? Die leerkrachten hebben zelf op school en later op de lerarenopleiding ook niet echt veel IT-les gekregen, vrees ik.

Wapperende floppies

Ik heb zelf in ieder geval zuchtende herinneringen aan een wiskundeleraar, die prima thuis was in formules maar die liep te wapperen met 8 inch diskettes om ons Pascal te leren programmeren op toen al antieke pc's. Thuis was ik wel verder met mijn Commodore 64. Een platform wat inmiddels ook allang achterhaald is. Onderwijskundig gezien is het beter om IT-onderwijs meer future proof aan te pakken. Dat is hoe dan ook zeker. Maar hoe dan?