Schoen op maat straks klaar terwijl u wacht

Geen voet is hetzelfde, net zo min as de manier waarom mensen hun voeten gebruiken, hebben ze bij HP bedacht. Met een paar schoenspecialisten heeft het technologiebedrijf een systeem ontwikkeld - FitStation - dat schoenen helemaal op maat maakt in enkele uren.

Thijs DoorenboschMeer van deze auteur

3D Voetscan — © HP Fitstation

HP Fitstation

FitStation bestaat uit een 3D-scanner, een drukplaat, een computer met bedienings- en analysesoftware en een verbinding met een lokale 3D-printshop. Om de schoen op maat te maken, laat de klant een 3D scan maken van beide voeten. Alle details aan de buitenzijde van de voet worden zo in een paar seconden zichtbaar in een 3D-model op het werkstation. Deze maakt daarbij gebruik van verschillende analyse technologieën op basis van kunstmatige intelligentie.

Vervolgens loopt de klant op blote voeten een aantal keer over de drukgevoelige plaat. De data die de plaat genereert maken duidelijk hoe de klant zijn voeten gebruik. Waar de drukpunten zitten en hoe wordt afgewikkeld.

Klanten krijgen op basis van de scandata advies voor bepaalde merken en maten, of voor de aanschaf van standaard of op maat gemaakte 3D-geprinte inlegzolen. Daarnaast werkt HP aan het helemaal op maat maken van schoenen met twee schoenenspecialisten in de VS, het exclusieve hardloopschoenenmerk Brooks en Superfeet, die op basis van de data-analyse en het ontwerp van Brooks de zool produceert. De zool van de schoen wordt opgebouwd uit verschillende lagen polyurethaan (PU) die in een 3D-geprinte mal worden gespoten, zodat voor elke voet de juiste drukverdeling kan worden gerealiseerd.

Geen voet gelijk

Door voeten nauwkeurig te bekijken blijkt dat eigenlijk geen voet hetzelfde is. Daardoor ontstaan snel blaren, verwondingen of zelf serieuze spier- en gewichtsproblemen in de voet, knie en heup, zeker bij mensen die veel aan hardlopen doen. Eric Hayes chief Marketing Officer bij Superfeet, vertelt het verhaal van een eigenaar van een hardloopwinkel bij wie hij de voeten scande met de FitStation-apparatuur. Daaruit bleek dat hij een schoenmaat 9,5 nodig had. De man wist echter - en hij kon het weten vanuit zijn beroep - dat zijn schoenmaat 11 is. Het bleek dat op basis van de maat van zijn wreef dat die maat 11 inderdaad klopte. De wreefmaat bepaalt het afwikkelpunt, maar zijn gehele voet was niet groter dan 9,5. Een standaardschoen houdt geen rekening met dergelijke afwijkingen van het gemiddelde. De man had dus jaren gelopen met een schoen die enkel centimeters te veel ruimte voor zijn tenen had. Door een nieuwe schoen te maken waarbij het afwikkelpunt veel dichter aan de voorzijde van de schoen zit, kon hij uiteindelijk de juiste maat schoen voor zijn voet krijgen.

Pete Humphrey, VP R&D bij Brooks Sports: "Dit gaat de industrie echt veranderen. Veel merken laten een one size fits all heel goedkoop produceren in Azië en hebben vooral aandacht voor de winst, niet voor de atleet. Wij hebben vanaf het begin aan de analyse van de voeten gedaan, maar waren beperkt door wat we konden maken. Nu is het mogelijk de schoenen echt op maat te produceren." (zie kader)

HP zet Multi Jet fusion technologie in voor de productie van de inlegzooltjes en de mallen voor de zolen van Brooks. Dit is een poedergebaseerde 3D-printtechnologie waarbij op basis van een masker een fusing en een detailingmateriaal op het poeder wordt geprojecteerd. Door vervolgens met een speciale lamp het materiaal te verwarmen, fuseren de poederdeeltjes waar er fusionmateriaal zit en worden de rest van het poeder beschermd door de detailingmateriaal.

"Voor het direct 3D-printen van de zool zijn nog niet de juiste materialen beschikbaar, vinden wij", zegt Humphrey op de vraag waarom eerst een 3D-mal wordt gemaakt. "Bij merken die dat wel proberen zie je dat de buigzaamheid wordt gecreëerd door holle structuren aan te brengen. Daar gaat uiteindelijk van alles inzitten, zoals steentjes en takjes, waardoor de eigenschappen van de zool weer veranderen." Maar hij denkt wel dat het een kwestie van tijd is voor de juiste materialen ook voor het 3D-printproces beschikbaar komen. Patrick Pons de Vier, SVP Global Footware bij Brooks Running wil nog geen prijs noemen van de maatschoenen. "Het gaat nu nog om een pilot. De basisschoen waarop de personalisatie is geënt, kost nu zo'n 170 euro. Daar komt een prijs bovenop voor de personalisatie, maar hoeveel is onderdeel van de pilot." Hij benadrukt dat deze pilot een opmaat is naar een nieuwe relatie tussen klant en producent. De data worden opgeslagen in de HP-cloud en kunnen opnieuw worden gebruikt en indien nodig aangepast. "We denken ook aan een service-achtig model, waarin je steeds een upgrade van je schoenen krijgt."

Klaar in een dag

Het hele proces voor het maken van de zooltjes duurt nu enkele uren, het maken van de zool nog iets langer. Dat is als alle onderdelen van het proces op een rij klaar staan. De schoen en zooltjes worden nu nog lokaal in een productiefaciliteit van Superfeet gemaakt. Brooks hanteert daarom een levertijd van circa 5 dagen. HP denkt dat het wel mogelijk is dat het op termijn mogelijk wordt, winkels hun eigen printer in huis krijgen. Als ook het proces nog versneld kan worden, kunnen klanten de nieuwe schoenen aan het eind van de winkeldag komen ophalen.

Het FitStation-systeem staat nu in 25 schoenenwinkels in de VS. Daarnaast heeft het HP het systeem onlangs ook geleverd aan Steitz Secura een Duitse merk gezondheidsschoenen en aan het Belgische Runners World.

Als het concept aanslaat betekent het voor de winkelketens een flinke reductie in logistiek- en opslagkosten.