Management
Modernisering IT achter 90% staatsinkomen duurt nog zes jaar
Nieuwe BTW-schaal tot dan niet mogelijk.
Nieuwe BTW-schaal tot dan niet mogelijk.
De Belastingdienst heeft vier systemen - samen goed voor zo'n 90% van de inkomsten van de staat - die niet of nauwelijks zijn aan te passen. Er is een moderniseringsslag bezig, maar het gaat hoe dan ook nog vijf tot zes jaar duren voor die zijn gestoeld op moderne technologie.
Dat blijkt uit een technische briefing die de verantwoordelijken bij de Belastingdienst gisteren gaven aan de Tweede Kamer. Koos Veefkind - algemeen directeur van directie Informatievoorziening - schat de technische schuld bij de Belastingdienst nu op 30%. Daarmee loopt de dienst voor op de eerder bij het Bureau ICT Toetsing (BIT, nu ACICT) afgegeven ambitie: het niveau van technische schuld zou in die ambitie pas volgend jaar op 30% moeten komen. "Maar", zo waarschuwt hij, "30% lijkt overzichtelijk, maar de resterende systemen vormen nog een aanzienlijke kluif."
Deze technische schuld is er de oorzaak van dat door de politiek gewenste beleidsaanpassingen - zoals de BTW-verlaging op groeten en fruit en de aanpassing van de spaartax - niet kunnen worden uitgevoerd.
Tijdens de briefing werd duidelijk dat de Belastingdienst de beschikbare capaciteit van IT'ers verdeelt over drie hoofdtaken: Beheer en Onderhoud, Modernisering en Vernieuwing, en Nieuwe wetgeving. De eerste categorie slokt zo'n 54% van de capaciteit op. Modernisering en vernieuwing vraagt 32% van de capaciteit en de jaarlijks noodzakelijke aanpassingen door wetswijzigingen - zoals de aanpassingen aan de vooraf ingevulde belastingaangifte inkomstenbelasting - vereisen de inzet van de resterende mensen en middelen.
De Belastingdienst heeft bovendien grote moeite om die capaciteit van mensen op orde te houden. Jaarlijks moeten er vanwege pensionering en verloop 250 nieuwe IT'ers in dienst genomen worden. Daarbovenop zou de dienst graag nog uitbreiden. "We hebben redelijk succes jonge mensen aan te trekken die van opleidingen komen. Het probleem is om ze te vast te houden wanneer ze eenmaal intern zijn opgeleid en in het senior-niveau pas optimaal productief worden", schetst Veefkind.
Modernisering op stoom
Er zijn de afgelopen jaren al flinke stappen gezet in de modernisering, stelt Willem-Jan Huijssoon, strategisch adviseur uitvoering en handhavingsbeleid Belastingdienst. Als voorbeeld noemt hij de systemen rond erf- en schenkingsbelasting. Dat systeem was jarenlang een punt van discussie in de Tweede Kamer, maar kan nu redelijk vlot worden aangepast. De parameters voor bijvoorbeeld het afschaffen van de 'jubelton' waarmee vermogende ouders hun kinderen konden helpen met het kopen van een huis, is heel snel aan te passen, bevestigt Veefkind op vragen van SP-parlementariër Mahir Önder Alkaya.
Daarnaast moeten ook wel de bijbehorende vragen op de aangifte en in de achterliggende systemen worden aangepast. "Dat is een secuur werk en daar krijgen we te maken met het keuzeproces in het portfoliomanagement. Daarin is voorrang gegeven aan de automatisering van het opleggen van een aanslag als de Belastingdienst verder geen onderzoek of uitzoekwerk hoeft te doen. Dat werk moet dit jaar klaar zijn. Volgend jaar is er dan ruimte om die aanpassingen te doen die nodig zijn voor het verwijderen van de 'jubelton'.
Gevaar voor komende wijzigingen belastingstelsel
De technische schuld bij de systemen voor omzetbelasting, inkomsten-, loon- en vennootschapsbelasting, gaat de komende jaren nog voor veel problemen zorgen bij het invullen van de wensen van de Tweede Kamer en het kabinet. De herziening van het belastingstelsel moet de komende jaren rond komen en ook rond de auto staan er veel veranderingen op stapel. Die hebben allemaal te maken met die inflexibele systemen. Aanpassingen maken kost heel veel tijd en moeite en is heel inefficiënt, waarschuwt Veefkind. "Je moet de aanpassingen dubbel doen. Eerst in het oude systeem en vervolgens moet je ook nog een keer de hele procedure door in het systeem dat in aanbouw is."
Meer samenwerking politiek en IT
Huijssoon drukt de Kamerleden dan ook op het hart bij het doen van voorstellen voor wetswijzigingen, die niet ad hoc en voor de korte termijn te doen en in samenspraak met de IT van de Belastingdienst. "Met goed samenspel en goede keuzes kan de realisatie aanzienlijk versnellen." Veefkind: "Als IT'er wil ik daar nog aan toevoegen dat uitzonderingen het vervelendst zijn. Die maken IT-systemen complex."
Pieter Omtzigt (CDA) concludeerde als Kamerlid dat het laatst aan het woord kwam: "Ik begrijp het allemaal, maar ik word er niet vrolijk van."
is redacteur, coördinator printeditie en heeft als belangrijkste aandachtspunt Innovatie en Strategie, Artificial Intelligence, Datascience, Netwerken, Process Automation.
Telefoon: +31 (0)202467225 of +31(0)618868529
E-mail: t.doorenbosch@agconnect.nl
Ik begrijp dat Omzigt en andere kamerleden hier niet vrolijk van worden, maar de kamer is toch echt ook medeschuldig aan de problematiek. In het verleden is nauwelijks gekeken naar de implementeerbaarheid van maatregelen, moest alles "gisteren" ingevoerd zijn, en is de ruimte voor de benodigde middelen steeds verkleind.
Ik begrijp dat overheid en ICT sowieso complex ligt, en ik pleit het management van de Belastingdienst ook niet vrij, maar mijns inziens zit een groot deel van het probleem in Den Haag.
@ Guus Brugman: Lees het stuk zorgvuldig: Daarin staat dat aanpassen van een parameter heel snel gaat. Maar ook: 'Daarnaast moeten ook wel de bijbehorende vragen op de aangifte en in de achterliggende systemen worden aangepast.' Dat kost meer tijd en er is besloten die menskracht pas eind dit jaar vrij te maken (prioritering). Ergo 2023/2024 is die aanpassing klaar.
"toch zal de uitvoering ervan nog tot 2024 op zich laten wachten: het afschaffen van de zogeheten jubelton"
"Snellere afschaffing is niet haalbaar, antwoordt minister Sigrid Kaag van financiën omdat de Belastingdienst dat niet voor elkaar krijgt. Die afschaffing vergt ‘aanpassingen in de aangifte en in de achterliggende systemen voor de verwerking van de gegevens uit de aangifte’, schrijft Kaag. Daar heeft de Belastingdienst pas in 2023 tijd voor; eerst moet de overgang naar een nieuw systeem voor schenk- en erfbelasting worden afgerond." Trouw 21 januari 2022
En in het stuk hierboven: "is heel snel aan te passen, bevestigt Veefkind"
Wie spreekt er nu de waarheid
Ik heb wel een oplosssing. De afdeling accijns heeft geen enkel probleem met een waaier van steeds veranderende accijnzen, Voer een negatief accijns op groeten en fruit in. Aan het eind nog even checken: Is het totaal negatief dan geld terugstorten. Dat zit vast wel in het BTW systeem en niet in het accijns systeem.
@Thijs.
Bedankt voor jouw snelle reactie.
Ben wel benieuwd wat de antwoorden zullen zijn op de uitstaande vragen.
Hopelijk kan het btw tarief op “gezonde producten “ snel worden aangepast. Dat lijkt mij iets wat heel kan opleveren in de vorm betere gezondheid, minder belasting van de zorg, etc.
@Halu: Voor zover mijn informatie strekt, is het aanpassen van een tarief wel mogelijk, dat is wel vaker gebeurd in het verleden. Het probleem is het toevoegen van een extra -derde BTW-tarief- dat een nieuw laag 5% mogelijk zou maken. Ik heb nog vagen uitstaan bij het ministerie waarom het 0%-tarief zoals bij het naar de veiling brengen van vis en bijvoorbeeld journalistieke producten wel kan. Ik vermoed dat het dan gewoon buiten de BTW-inning wordt gehouden en er dus geen sprake is van verwerking van een 0%-tarief. Volgens Europese regels moet er minimaal 5% geheven worden op -in dit geval- groenten en fruit, stelde toenmalig staatssecretaris Paul Blokhuis vorige zomer in een brief aan de Kamer.
Apart dat het aanpassen van de systemen nu zo lang moet duren. Enige jaren geleden is tock de btw op een aantal producten verhoogd, daarbij het ik niets of weinig over problemen met de ict gehoord. Kan omhoog sneller dan omlaag? Of zie ik dat verkeerd?
@Atilla Vigh: Excuus, is aangepast
trieste smoesjes van een trieste organisatie,in de helft van die tijd rol ik een hele nieuwe organisatie uit.
onbegrijpelijk!!!!
laatste zin "ik wordT"?
Goede weergave van de problemen.