AI-verbod onterecht voor klantcontrole door bank

Bunq-oprichter en topman Ali Niknam spreekt in een eerste reactie van "een historische dag." Volgens hem heeft de rechter met het vonnis bunq grotendeels in het gelijk gesteld en zo "de weg vrijgemaakt voor vooruitgang". Nog nooit eerder sleepte een bank de toezichthouder voor de rechter over een zodanig fundamentele kwestie, aldus bunq. Vaak worden discussies met DNB namelijk achter de schermen opgelost.

'Ouderwetse aanpak verplichten'

Het stoorde bunq dat DNB de bank sommeerde dat zij gebruik moet maken van de vastgestelde screeningmethode. Bunq stelde dat deze aanpak ouderwets, minder effectief en niet geschikt was voor een digitale bank en spande een zaak aan. Het CBb oordeelt nu in hoger beroep dat niet alle overtredingen die bunq werden verweten vaststaan.

Volgens de uitspraak heeft DNB niet bewezen dat bunqs manier van screenen in strijd is met de wet. De wet kent namelijk open normen en schrijft niet exact voor op welke wijze banken hun klanten moeten screenen. Bunq heeft in de procedure goede uitleg gegeven over haar werkwijze, die is gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Daarmee zijn de risico’s op witwassen klein.

De rechter oordeelt dat DNB daar onvoldoende tegenover heeft gesteld. Dit heeft ook tot gevolg dat DNB niet heeft bewezen dat bunq tekortschiet bij het monitoren van particuliere klanten aan de hand van het standaard gebruikersprofiel. Volgens het CBb heeft DNB ook niet bewezen dat bunq bij zakelijke klanten die al een rekening hadden lopen, onvoldoende informatie heeft ingewonnen bij de opening van die rekening.

Wel antiwitwasregels overtreden

DNB zou wel bewezen hebben dat bunq andere antiwitwasregels heeft overtreden. Het gaat dan onder andere om de verplichting om onderzoek te doen naar de bron van de financiële middelen van een klant. Ook heeft bunq de regels overtreden die vanwege het risico op corruptie voorschrijven dat een bank verscherpt onderzoek moet doen naar klanten met een belangrijke publieke functie. Dit kan nog gevolgen hebben voor de bank.

Een woordvoerder van DNB laat weten dat de toezichthouder de uitspraak nog aan het bestuderen is. DNB hoopt later op de dag wel commentaar te kunnen geven.

Update:

DNB reageert door erop te wijzen dat het CBb beide partijen deels gelijk geeft. "We gaan de uitspraak verder bestuderen en onderzoeken wat dit betekent voor het toezicht", laat een woordvoerder weten.

Update2:

Bunq-oprichter en topman Niknam geeft in een nagekomen reactie aan dat de kans dat criminelen tegen de lamp lopen bij de methode die bunq heeft ontwikkeld, veel groter is. Transacties worden snel gescand op basis van meer dan vijhonderd datapunten, benadrukt hij. Niknam denkt dat ook andere banken blij zullen zijn met de uitkomst van de zaak, omdat zij nu eveneens meer mogelijkheden krijgen.