Datacenters niet meer enige 'boosdoener' voor stroomcrisis

Door de sterk toegenomen vraag naar elektriciteit kan het stroomnet in sommige delen van Amsterdam niet meer genoeg stroom leveren. Dat is eerder dan netbeheerder Liander had verwacht. Die werkt hard aan het uitbreiden van de capaciteit, maar dat gaat waarschijnlijk niet snel genoeg om te voorkomen dat er in andere delen van Amsterdam ook problemen ontstaan.

Geen ruimte meer

Het netwerk in de wijken Buiksloterham en Overhoeks in Amsterdam-Noord zit nu aan de maximale capaciteit. Ook voor het deel van het Westelijk Havengebied dat stroom krijgt van verdeelstation Westhaven geldt dat er geen ruimte meer is voor het leveren van meer stroom. De capaciteitsproblemen treffen alleen grootverbruikers, benadrukt Liander. Consumenten en ondernemers kunnen gewoon op stroom blijven rekenen.

De beheerder van het stroomnet probeert stroomtekorten en storingen (zoals black-outs) te voorkomen door nieuwe grootverbruikers te weren. Liander waarschuwt in het Parool wel dat snelle aansluiting en extra capaciteit niet meer vanzelfsprekend zijn. Dit geldt ook voor huishoudens die dan langer moeten wachten op bijvoorbeeld een laadpaal of een zwaardere aansluiting voor een warmtepomp. Daarnaast kan het zijn dat zonnepanelen op extreem zonnige momenten wellicht geen stroom terugleveren aan het net, als de hele wijk dat al doet.

Voorspeld en overtroffen

In het havengebied wordt het probleem met stroomcapaciteit verergerd door grootverbruikers, wat dus niet alleen datacenters zijn. Tegenover het Parool vertelt chief transition officer Daan Schut van Liander dat er in korte tijd relatief veel grootverbruikers zijn gekomen. “Normaal komt er eens in de twee jaar eentje bij. Het afgelopen jaar waren het er vier, zoals een kantoor, een hotel en een logistiek bedrijf dat verduurzaamt.”

De capaciteitstekorten worden volgens Schut veroorzaakt door het sterk gegroeide stroomverbruik als gevolg van economische groei, naast nog woningbouwplannen, digitalisering en de overgang op duurzame energie. Twee jaar terug heeft Liander zelf nog gewaarschuwd voor aankomende problemen, zo schrijft het Parool. De ontwikkelingen zijn echter nóg sneller gegaan dan de netbeheerder zelf had voorzien, erkent Schut, die lid is van de raad van bestuur. “We hadden voorspeld dat het net in het Westelijk Havengebied in 2023 vol zou zijn. Maar het is nu al vol.”

Oplossing over 2 à 5 jaar

Voor de specifieke problemen in Amsterdam-Noord en het havengebied heeft Liander al oplossingen klaarliggen. In Amsterdam-Noord wordt al aan uitbreiding van het net gewerkt en die moet begin 2023 klaar zijn. In het Westelijk Havengebied moet een nieuw verdeelstation komen. Dat kan begin 2026 klaar zijn.

Netbeheerders als Liander stellen al langer dat de uitdagingen door de energietransitie groot zijn. De komende jaren zijn ze veel geld kwijt om het elektriciteitsnet aan te passen. Het net moet geschikt worden gemaakt voor een wereld waarin stroom op veel meer verschillende plekken wordt opgewekt, én waarin er ook flink meer vraag is naar elektriciteit.