Dossierkennis en datagrip

Om met de deur in huis te vallen: deze column gaat over informatiehuishouding, vaak afgekort tot IHH. Misschien zakt de moed u in de schoenen want -zoals wel vaker met technische aangelegenheden- staat deze taaie term de relevante inhoud in de weg. Nomen est omen zouden de Romeinen zeggen.

Deze pijnlijke incidenten waren belangrijke aanjagers van de aanzwellende roep om een andere bestuurscultuur, meer transparantie en een betere beleidsverantwoording door de overheid. Er volgde plechtige beloften van politieke kopstukken en er werd zelfs een Regeringscommissaris Informatiehuishouding aangesteld, in de persoon van de voormalige Amsterdamse ombudsman Arre Zuurmond.

Echter, net toen het allemaal een beetje de goede kant op leek te gaan, onthulde de Volkskrant in 2022 dat minister-president Rutte naar eigen inzicht -bijna dagelijks- berichtjes verwijderde, om zijn ouderwetse Nokia-telefoon te ontlasten. Zo ging een hoop relevante en mogelijk gevoelige informatie verloren. De Kamer was woedend en de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed oordeelde dat de werkwijze van het ministerie van Algemene Zaken niet conform de Archiefwet was.

Inmiddels is het vertrouwen in de politiek historisch laag en gaapt er een diepe kloof tussen burger en overheid. Zeker in een tijd waarin een aantal crises en hoofdpijndossiers ons land in een beklemmende greep neemt, kunnen we ons dit gebrek aan draagvlak niet permitteren.

Onze overheid zal zich de komende tijd van zijn beste kant moeten laten zien. De nadruk moet daarbij verschuiven van beeldvorming naar bestuursverantwoordelijkheid, van de buitenkant naar de binnenkant, van grote uitspraken naar goede uitvoering, van nieuw beleid naar beter beheer en van vertrouwelijkheid naar betrouwbaarheid. Om het vertrouwen ter herwinnen zal het kabinet dossierkennis en datagrip moeten etaleren. Met andere woorden: het op orde brengen van de informatiehuishouding is een topprioriteit.