Sociale innovatie: 300 procent meer rendement

Dat vergt wel een andere manier van inzetten van de huidige middelen en een herwaardering van sociale ten opzichte van technologische innovatie.

Tijdens de e-healthweek eind januari maakten de ministeries van VWS en EZ bekend 12 miljoen extra te besteden aan start-ups in de zorg. Het bedrag wordt gestoken in een regeling, waarin investeringsfondsen samen met de overheid geld steken in mkb’ers met slimme zorgideeën, waar e-health (digitale zorgtechnologie) wordt toegepast.

De focus op technologie en digitalisering komt vaak voor. In november 2017 is in Groningen het dHealth-lab gestart, waar ondernemers ondersteund worden bij het naar de markt brengen van de (technologische) innovatie, om te voorkomen dat doorontwikkelde innovaties in die fase alsnog stranden.

Aanname

In Nederland bestaan meer van dergelijke initiatieven: bijvoorbeeld living labs bij Medical Delta (Metropoolregio Rotterdam-Den Haag) en een Nederlands eHealth Living-lab dat in maart van start gaat in Leiden. Hoewel het accent hier en daar verschilt, gaat het in alle gevallen om vergelijkbare samenwerkingsverbanden tussen bedrijven, studenten, onderzoekers, zorgprofessionals en eindgebruikers. Zij testen versneld innovaties en – indien succesvol – realiseren zij die bij de eindgebruiker. De aanname is dat wanneer het product (de technologie) verbetert, dit tot meer innovatie leidt en tot meer gebruik door de gebruiker.

Succes wordt niet onderbouwd met cijfers

Bij het ministerie van Economische Zaken zijn tal van subsidie- en fiscale regelingen, zoals de WBSO (Wet bevordering Speur- en ontwikkelingswerk) of innovatiekredieten, die veelal gericht zijn op het stimuleren van technologische innovatie. Het succes van deze innovatie wordt echter niet gestaafd door cijfers.

Innovatiemonitor

Uit de innovatiemonitor van het Erasmus Centre voor Business Innovation blijkt dat slechts 25 procent van het succes van innovatie wordt verklaard door de technologische kant en 75 procent door sociale innovatie. Het is dus driemaal zo effectief om te investeren in sociale innovatie.

Henk Volberda, hoogleraar Strategisch Management en ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit, omschrijft sociale innovatie als: ‘het vernieuwen van de arbeidsorganisatie en het maximaal benutten van competenties gericht op het verbeteren van de bedrijfsprestaties en de ontplooiing van talent.’ Bij sociale innovatie gaat het dus om zaken als leiderschap, slimmer organiseren en de mensen blijven opleiden.

Sexyer om te investeren in start-ups

Toch groeit het aantal initiatieven waarbij sprake is van stimulering van technologische innovatie (in plaats van sociale innovatie). Ik kan alleen maar gissen naar de redenen: het is kennelijk sexyer om te investeren in start-ups met harde technologie, dan in het verbeteren van de vaardigheden van medewerkers of van leiderschap.

Ik roep op om meer in te zetten op die 300 procent rendement. Dat vergt een grote omslag in ons denken en doen. Het vraagt om leiderschap.