Epoch III voor gps

De Russen ontkennen alles. Helder is wel dat global positioning systems onderdeel zijn geworden van onze kritische infrastructuur. Gps is cruciaal voor communicatie, ons power grid, financiële transacties (tijdstempels), wetenschappelijke toepassingen, et cetera. De Russen hebben GLONASS, de Chinezen BeiDou. Mede daarom is het ook goed dat er naast gps, van de US Navy, ook een Europese variant komt: Galileo.

Binnenkort zal gps wederom in het nieuws zijn, maar dan vanwege de Amerikanen. Het gaat om een Y2K-achtig probleem. Het jaar 2000 ligt alweer heel lang achter ons. Dat was niet alleen een technisch probleem, maar vooral de hoge deadlinedichtheid ervan: mensen en middelen werden daardoor schaars.

En dat was niet alles. Y2K was een agglomeraat van problemen. Velen wilden dit voor 1999 oplossen, voor de test-jaarovergang. De euro werd tegelijkertijd giraal ingevoerd, dus dat kwam erbij. De laatste seconde van 1998 was een schrikkelseconde, dus dat kwam er ook bij. Gps was exact 1.024 weken in de lucht op 21 augustus 1999 en floepte weer naar nul, dus dat kwam er ook bij. Dan had je de jaarovergang zelf, het bekendste onderdeel bij het grote publiek.

Y2K was een agglomeraat van problemen.

Na nieuwjaar was je er nog niet. Het jaar 2000 kent een schrikkeldag. 2.000 is deelbaar door 4, dus schrikkeljaar; ook deelbaar door 100, dus geen schrikkeljaar; maar ook deelbaar door 400: dus toch een schrikkeljaar. Dat kan voor problemen zorgen op 29 februari maar ook later, bijvoorbeeld op 31 december bij gebruik van de industriële datum (yyddd) als de 366ste dag ontbreekt. In 1996 vroren er al aluminiumsmelters vast, vanwege de ontbrekende schrikkeldag in de software.

Voorts heeft 2000 ook nog 54 weken: als de week op zondag begint, en het jaar begint op een zaterdag en het is een schrikkeljaar, dan heb je twee weken van 1 dag plus de normale 52 weken. En 2000 was zo'n jaar. In sommige industrieën gebruikt men weeknumers (yyww) en als je daar weer geen rekening mee houdt, valt er ineens een week weg.

In sommige industrieën gebruikt men weeknumers (yyww) en als je daar weer geen rekening mee houdt, valt er ineens een week weg.

Op 6 april 2019 zijn er precies 1.024 weken verstreken sinds 21 augustus 1999. Deze tweede gps week-rollover luidt het derde epoch in van gps. Het weeknummer zal na 19,7 jaar wederom naar nul terugvallen. Dit kan tot gevolg hebben dat de tijd 19,7 jaar achteruitspringt, allerlei maand/jaarconversies kunnen falen, tijdsinformatie bij navigeren kan corrupt raken; kortom, het probleem is niet weg na 6 april 2019. 

De Amerikaanse marine stelt dat gebruikers verantwoordelijk zijn voor oplossingen.

Finland zal in 2020 overstappen op Galileo, omdat een van de belangrijke features van Galileo zou zijn dat het beter bestand is tegen signal jamming. Het weeknummer is 12 bits, dus je hebt 4.096 weken (78 jaar) om je voor te bereiden op het terugvallen van de weeknummerteller. 

Tot die tijd hebben we nog het 10-bitsweeknummer van de gps.