Putin maakt 'fake news' strafbaar op Russisch internet

Met het tekenen van twee nieuwe wetten verstevigt president Vladimir Putin zijn greep op het Russische internet. Russen die 'disrespectvolle' berichten online plaatsen, kunnen een boete of celstraf verwachten. Daarnaast is het verspreiden van 'fake news' voortaan ook strafbaar. Critici spreken van regelrechte censuur, maar de autoriteiten noemen de wetgeving in lijn met die van Europese landen.

Rens BlomMeer van deze auteur

Vorige week gingen in verschillende Russische steden mensen de straat op om te demonstreren tegen de nieuwe wetgeving. In Moskou waren zo'n 15 duizend mensen op de been, meldde Reuters. De wetten werden aangenomen door de Staatsdoema en een paar dagen geleden ging ook de Federatieraad akkoord, waarna alleen nog een handtekening van Putin nodig was. Die tekende vandaag en dus is het in Rusland nu strafbaar om de staat online te beledigen en nepnieuws te delen.

Herhaaldelijk beledigen levert celstraf op

Het beledigen van de Russische staat, inclusief overheidsmedewerkers, de grondwet en staatssymbolen, levert een boete op van maximaal 300 duizend roebel (vierduizend euro). Het uitschelden van Putin en andere regeringsleden is ook verboden. Omdat de definitie van 'uitschelden' nogal vaag is, zijn tegenstanders van de wet bang dat kritiek op de regering voortaan hard wordt aangepakt.

Boete voor delen 'nepnieuws' is duizenden euro's

Media en individuen die online nieuws delen dat 'onbetrouwbare en onjuiste informatie' bevat, zijn voortaan ook strafbaar. Autoriteiten kunnen een boete van maximaal 1,5 miljoen roebel (20 duizend euro) uitschrijven. Wat er precies onder nepnieuws valt, is onduidelijk. Critici zijn bang dat kloppende, kritische berichten over het Kremlin sneller worden bestraft.

Tegenstanders van de twee wetten spreken van 'directe overheidscensuur'. Een petitie die de wetgeving bekritiseerd, is ondertekend door meer dan honderd journalisten en andere creatieve Russen. Het Kremlin noemt de kritiek ongefundeerd. Een woordvoerder laat aan Reuters weten dat de wetgeving noodzakelijk is om de opmars van fake news tegen te gaan. Hij wijst er ook op dat Europese landen al wetten hebben die het verspreiden van nepnieuws bestraffen.

De Russische autoriteiten proberen al jaren meer grip te krijgen op het internet. Zo moeten zoekmachines bepaalde resultaten wissen of blokkeren voor Russische gebruikers en zijn chatdiensten als Telegram verplicht om encryptiesleutels te delen met het Kremlin. Sociale media moeten de data van Russische gebruikers opslaan op servers in Rusland.