Nanotechnologie ter discussie

Met deze tekst willen de organisatoren van het onderzoek bezoekers van de site nanometing.nl aansporen om mee te denken over de wenselijke en onwenselijke gevolgen van nanotechnologische ontwikkelingen.

Meer inzicht in wensen en zorgen van het publiek zou volgens de organisatoren kunnen helpen bij het richting geven aan onderzoek en ontwikkelingswerk op het gebied van nanotechnologie. Techniekfilosoof professor Tsjalling Swierstra van de Universiteit Twente is een van de initiatiefnemers van het project. Hij verzet zich tegen de gedachte dat technologische ontwikkelingen een autonome dynamiek hebben en dat toepassing van technologische mogelijkheden op maatschappelijke schaal niet te sturen zou zijn.

Swierstra: “Technologie is geen trein die voortraast zonder dat snelheid en richting te beïnvloeden zijn. Als je als samenleving ‘up stream’ nadenkt, dus ruim voor dat iets gecommercialiseerd wordt, dan kun je wel degelijk beïnvloeden. Misschien niet blokkeren, maar toch zeker wel prioriteiten helpen stellen. Daarom vragen we het publiek bijvoorbeeld wat ze belangrijker vinden: nog kleinere elektronica – die bijvoorbeeld wordt verwerkt tot intelligente kleding – of nanosystemen die een rol kunnen spelen in het aanpakken van bepaalde milieuproblemen.”

Om de meningen over nanotechnologische vergezichten te peilen, krijgen bezoekers van de site onder meer scenario’s voorgelegd die ze mogen beoordelen op zowel aannemelijkheid als wenselijkheid. Behalve een kwantitatieve beoordeling wordt ook getracht via forums inhoudelijke discussie los te maken.

De voorgelegde scenario’s betreffen zeer uiteenlopende toepassingenterreinen voor nanotechnologie. In de sfeer van informatietechnologie gaat het onder meer om de wenselijkheid van ‘alom-aanwezige’ IT, waarbij niet alleen de privacydiscussie aan de orde is, maar ook de vraag wordt gesteld in hoeverre men zich comfortabel voelt in een omgeving die bezaaid is met nanosystemen die ons fysiek de weg wijzen en doorlopend onze gezondheid en wellicht zelfs emoties in de gaten houden.