EU-parlement neemt AI-wetgeving aan, om oa ChatGPT aan banden te leggen

Het parlement stemde met overgrote meerderheid (499 stemmen voor, 28 tegen en 93 onthoudingen) in met het AI-wetsvoorstel dat de Europese Commissie in 2021 presenteerde, maar diende wel veel amendementen in voor deze eerste AI-wet ter wereld.

Diverse specifieke verplichtingen

Zo wil het parlement onder meer regels en standaarden met ontwerp-, data-, veiligheids-, transparantie- en milieuverplichtingen. In het commissievoorstel zaten geen specifieke regels voor grote AI-modellen zoals die achter ChatGPT, Lensa of Dall-E. Ook komt er een verplichte mensenrechtentoets voorafgaand aan de inzet van AI en een sterk recht op uitleg voor mensen die benadeeld zijn door AI, als het aan het parlement ligt.

Volgens Europarlementariër Paul Tang (PvdA) betekent de AI-wet "een kentering in de ethische benadering van technologie". "Gevaarlijke AI-toepassingen, zoals emotionele herkenning en voorspellend politiewerk op basis van AI zijn uit den boze. Deze wet is als een betrouwbare verkeersagent die ervoor zorgt dat AI niet als een ongeleid projectiel door onze samenleving raast", zegt Tang.

'Europa loopt wereldwijd voorop'

GroenLinks-collega Kim van Sparrentak vindt dat Europa wereldwijd voorop loopt. "We zien wat er gebeurt als we het aan bedrijven overlaten: een ChatGPT dat complottheorieën uitspuwt, onze privacy schendt, lak heeft aan intellectuele eigendomsrechten en ontzettend veel energie slurpt. Europa pakt de regie over AI terug met sterke regels die mensen, maatschappij en milieu centraal zetten."

Jeroen Lenaers (CDA) spreekt van een goed en gebalanceerd kader om AI te reguleren. "We moeten de potentie van AI volop benutten, waar dat op een veilige en betrouwbare manier kan." Hij is voorstander om bij uitzondering AI in te kunnen zetten om vermiste kinderen in levensgevaar sneller op te sporen en bij terreurdreiging, maar het parlement verwierp zijn amendement hierover.

Begin 2024 al

Eurocommissaris Thierry Breton liet eerder weten zo snel mogelijk te willen beginnen met de zogeheten triloog, de onderhandelingen met de lidstaten en het parlement over de definitieve AI-wet. Naar verwachting kunnen de regels voor hoge-risico AI-toepassingen begin 2024 al in werking treden en overige bepalingen in 2026. Gister heeft de Nederlandse staatssecretaris voor Digitalisering, Alexandra van Huffelen, al verklaard dat ze inzet op snelle invoering van de AI Act in Nederlandse wetgeving.