Europa moet krachten bundelen voor digitale soevereiniteit

 Digitale soevereiniteit gaat over de mate waarin je afhankelijk wilt zijn van digitale diensten van anderen. Het gaat over sourcing; welke digitale diensten ontwikkel en beheer je zelf, welke neem je af van anderen en welke criteria hanteer je daarbij.

Digitale soevereiniteit raakt ons in ons hart, onze waarden. De kernwaarde daarbij is autonomie; ons streven dat we zelf willen kunnen bepalen. Dat een belangrijk anker is in ons bestaan. Het gaat daarbij dus ook over macht en het misbruik van macht door anderen. Met name de macht van staten, wereldleiders, leiders van techreuzen en extreem rijke mensen. Als dit soort machthebbers bepalen dat we ineens geen toegang meer hebben tot bepaalde kritische digitale diensten, of alleen onder bepaalde voorwaarden dan kunnen we onder druk worden gezet. Digitale soevereiniteit gaat ook over privacy. Als we onze gegevens daar plaatsen waar we er zelf geen controle over hebben dan kunnen machthebbers deze voor ongewenste doelen gebruiken. Dat gaat ook over datasoevereiniteit; dat we zelf willen kunnen bepalen waar onze gegevens staan, wie ze mag gebruiken en waarvoor. Het gaat ook over veiligheid; als we digitaal soeverein zijn dan biedt dat ook een vorm van bescherming tegen cyberaanvallen en spionage.

We kunnen niet om digitale soevereiniteit heen. Het is tevens een illusie om te denken dat we als Nederland volledig digitaal soeverein kunnen zijn; we moeten onze krachten bundelen in Europa. Daarbij is vooral de vraag waar de grootste risico’s liggen.

Bert Hubert stelt voor om een Cloud Kootwijk in te richten en vooral onze overheidscommunicatie te beschermen, vergelijkbaar met wat we eerder met Radio Kootwijk hebben gedaan. In meer algemene zin moeten we zorgen voor redundantie, afhankelijkheid van enkelvoudige en centrale componenten proberen te vermijden en alternatief aanbod creëren. We moeten inzetten op het organiseren van digitale gemeenschapsgoederen, en daarbij inspiratie halen uit hoe open source en bijbehorende communities werken. Als IT-ers en informatieprofessionals kunnen we nog veel leren van de wereld van complexe adaptieve systemen, waarbij veerkracht en herstellingsvermogen centraal staan. We hebben nog wat te doen!