Van Weel (BuZa) waarschuwt voor overregulering: AI vraagt om slimme, ethische samenwerking

De Nederlandse overheid moet zich sterk maken voor de ontwikkeling van verantwoorde AI op internationaal niveau, stelt demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel. Hij waarschuwt dat Brussel de neiging heeft tot overregulering op het gebied van AI. Daardoor missen we kansen. “Regels zijn nodig, maar ze moeten slim en doelgericht zijn. Niet zo streng dat innovatie wordt afgeremd, en niet zo los dat ethiek uit het zicht verdwijnt.”

Van Weel sprak onlangs op de conferentie ‘How to Trust AI? The Good, the Bad and the AI’. De conferentie had tot doel de discussie op gang te brengen over een goed evenwicht tussen de grote belofte van AI, zoals innovatie, productiviteit en nieuwe toepassingen enerzijds, en de toenemende zorgen over risico’s, zoals bias, ondoorzichtige ‘black box’-modellen, veiligheid en juridische aansprakelijkheid anderzijds.

BuZa als brug tussen technologie en buitenlandbeleid

Van Weel legde uit dat hij voor zichzelf als minister van Buitenlandse Zaken een rol ziet om de kloof tussen diplomatie en technologie te overbruggen. “AI is een essentieel onderdeel voor onze veiligheid en ons buitenlandbeleid.” Hij wees op de incidenten met drones, maar ook op de invloed van AI op de democratie, mensenrechten en geopolitieke relaties. Van Weel benadrukte dat hij namens Nederland actief is om de mondiale samenwerking te stimuleren en een leidende rol te spelen bij de ontwikkeling van ethisch verantwoorde AI. Hij noemde initiatieven zoals REAIM (Responsible AI in the Military Domain) met Zuid-Korea, VN-resoluties en de deelname aan internationale expertgroepen.

Dreiging van AI komt sluipenderwijs

Van Weel citeerde een veelgehoorde vergelijking tussen AI en de atoombom als disruptieve technologische ontwikkelingen voor de maatschappij. Er is echter een belangrijk verschil: “AI is niet zoals de kernbom, een min of meer uitontwikkelde technologie waarvan het belang tot uiting komt in een ultieme test. De gevolgen van AI op onze veiligheid worden langzaam duidelijker, maar we hebben nog geen duidelijk beeld van de uiteindelijke consequenties.”

Juist daarom is het belangrijk dat technologie-experts en beleidsmakers proactief samenwerken zodat kansen en bedreigingen goed kunnen worden afgewogen. “We moeten ons niet laten verrassen door een soort 9/11-moment waardoor we te maken krijgen met een enorme impact dankzij AI.”