Kabinet keurt ingrijpen van Microsoft bij ICC af

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp en staatssecretaris voor digitalisering Van Marum (BBB) reageren daarmee op Kamervragen over een artikel in Binnenlands Bestuur en iBestuur. 

Het kabinet is in gesprek met de VS om de reikwijdte en de effecten van de sancties zo veel mogelijk te beperken, laat de staatssecretaris weten. Het werd recent onder meer onder de aandacht gebracht van de Amerikaanse Secretary of State Rubio. Ook praat het kabinet met het (Nederlandse) bedrijfsleven, onder meer om te voorkomen dat ze verder gaan dan de sancties van de Amerikaanse overheid vergen, zogeheten overcompliance.

Barbara Kathmann (GroenLinks-PvdA) wilde weten of de sancties ook andere sectoren in gevaar brengen die afhankelijk zijn van Amerikaanse techdiensten, zoals overheden. Volgens Van Marum is dat niet het geval. ‘Door deze sancties komt de onafhankelijkheid en neutraliteit van de vitale en de digitale infrastructuur niet in gevaar. Dit geldt ook voor de overheidslagen.’

Niet meer bij je bankrekening

Wel erkent Van Marum dat Nederlandse burgers in theorie hetzelfde kan overkomen als het Internationaal Strafhof: ook hen kan toegang tot Microsoft-account en bankrekening worden ontnomen door sancties van de regering-Trump. Amerikaanse bedrijven moeten zich aan sanctiemaatregelen van de Amerikaanse overheid houden, benadrukt hij. ‘Het is ook mogelijk dat Nederlandse financiële instellingen verplicht zijn volgens Amerikaanse wetgeving om deze maatregelen te implementeren, bijvoorbeeld in het geval van transacties in dollars. Daarnaast kunnen Amerikaanse sancties financiële instellingen in Nederland en andere landen onder druk zetten om hun dienstverlening aan door de VS gesanctioneerde personen te beëindigen of te beperken.’ Het kabinet zegt in gesprek te zijn met de VS om te voorkomen dat het zo ver komt.

Rijkscloud

Ook de Kamerleden Bontenbal (CDA), Krul (CDA) en Boswijk (CDA) stelden vragen over het artikel. Zij willen weten of het klopt dat elke (overheids)organisatie die gebruikmaakt van Amerikaanse digitale diensten de toegang hiertoe op elk moment kan verliezen, zonder tussenkomst van een rechter. Veldkamp en Van Marum reageren dat het in dit geval om een specifieke maatregel voor een specifieke situatie gaat, maar beamen in dezelfde alinea dat digitale afhankelijkheid dergelijke risico’s met zich meebrengt.

Ze verwijzen naar de aankomende aanpassingen in het cloudbeleid, de Agenda DOSA (Digitale Open Strategische Autonomie) en de aankondiging dat het kabinet een eigen rijkscloud wil bouwen, maar stellen ook dat het jaren gaat duren voordat dergelijke maatregelen effect hebben.

'Geen ernstige uitholling democratie'

Veldkamp ontkent dat er sprake zou zijn van een ernstige uitholling van de democratie en haar instituties. 'In voorkomend geval kunnen digitale afhankelijkheden ervoor zorgen dat het digitaal functioneren van instituties geraakt kan worden door dergelijke maatregelen. Sommige digitale afhankelijkheden in het overheidsdomein kunnen derhalve een risicoafweging en aanvullende beveiligingsmaatregelen vereisen’ schrijft hij wat omfloerst.

In antwoord op vragen van de Kamerleden Dobbe (SP), Piri (GroenLinks-PvdA) en Teunissen (PvdD) ontkent Veldkamp overigens dat het Internationaal Strafhof nu ‘nagenoeg stilligt’. Deze Kamerleden vragen hem om de sancties publiekelijk te veroordelen, maar daar gaat hij niet in mee. ‘De inzet van het kabinet is erop gericht het Hof [Het internationaal Strafhof – red.] zo onbelemmerd mogelijk te laten functioneren. Dat acht het kabinet belangrijker dan het gebruik van specifieke woorden.’

Dit artikel verscheen eerder in Binnenlands Bestuur, zustertitel van AG Connect