Nu al heibel over inrichting van browserkeuzescherm dat volgend jaar verplicht wordt

De DMA-verplichting van een browserkeuzescherm geldt onder meer voor de 'poortwachters' Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta en Microsoft. Die marktbepalende techreuzen moeten zo'n scherm tonen op de besturingssystemen iOS, Android en Windows. De maatregel moet voorkomen dat partijen met een grote marktmacht ongemerkt de voor hen meest aantrekkelijke softwarekeuze opdringen aan gebruikers. 

Praktijk is weerbarstig

Dat klinkt aardig, zo'n browserkeuzescherm, maar in de praktijk bepaalt de vormgeving van het scherm vooral de keuze van de gebruiker. Dit is de conclusie van een onderzoek (pdf) dat Mozilla - de organisatie achter de Firefox-browser - deed. En zo kunnen de poortwachters alsnog de softwarekeuze makkelijk sturen, schrijft The Register. 

Een op zich wel bemoedigende uitkomst van het onderzoek is dat een keuzescherm gebruikers wel degelijk aan het denken zet. Veel mensen kiezen dan toch voor een andere browser dan die van de leverancier van het besturingssysteem. Het aandeel van de onafhankelijke browsers neemt daardoor toe. 

Maar de keuze van de browser wordt in sterke mate bepaald door de positie op de keuzelijst. Ook is het belangrijk dat het browserscherm onafhankelijk wordt aangeboden. Wanneer de keuze-opties zelf te zien zijn als eerste scherm in een default geïnstalleerde browser, blijven mensen die vooringestelde optie al gauw gebruiken.

Keuzescherm kan effectief zijn

Browserkeuzeschermen zijn niet nieuw en hebben in het verleden wisselend effect gehad. Tussen 2009 en 2014 moest Microsoft van de antitrustautoriteiten van de EU een keuzescherm laten zien voor browsers op Windows. Die opgelegde maatregel leidde tot een sterke groei van Chrome, Firefox en Safari. Daarbij is er tussentijds nog wel een extra vereiste opgelegd aan Microsoft over de volgorde van de weergegeven alternatieve browsers.

Ook in Rusland had een keuzescherm een positieve invloed op de concurrentie en daarmee keuze voor consumenten. Daar moesten gebruikers op hun Android-smartphone kiezen tussen de standaard zoekmachine van Google en het Russische Yandex. Het keuzescherm zorgde voor een stijging van het marktaandeel van laatstgenoemde van 30% naar 48%.

Geen garantie

Keuze bieden heeft echter niet altijd het gewenste effect. Het keuzescherm voor een zoekmachine dat Google in 2019 in de EU moest laten zien op Android-telefoons, heeft vrijwel geen verandering gebracht. Het marktaandeel van 97% dat Google toen al had, is niet noemenswaardig gewijzigd.

Het verplicht aanbieden van een keuzescherm alleen is dus niet voldoende, zeker niet als er al een dominante marktpartij is, concludeert The Register.