Management
Wikipedia: De encyclopedie van iedereen?
Notability is het een kwestie van smaak: Donna Strickland werd een paar maanden voor haar Nobelprijs nog te licht bevonden.
Gareth Owen, een van de eerste contributors aan Wikipedia, omschreef dat een wiki is als een idee dat alleen in de praktijk werkt. In theorie kan dat toch nooit goed werken, een encyclopedie van iedereen voor iedereen, waarin iedereen met een toetsenbord en een internetverbinding zomaar dingen kan aanpassen?
Soms gaat het inderdaad flink mis op Wiki’s. Wie herinnert zich de partij Trots op Nederland van Rita Verdonk nog? Zij probeerde “de gewone mens”, toen nog niet eens Henk en Ingrid geheten, mee te laten schrijven aan het partijprogramma. Dat liep uit op een drama; het verkiezingsprogramma werd overspoeld door mooie ideetjes zoals door de overheid verstrekte aambeienzalf, sjoelen opnemen als Olympische sport, en een verbod op eenpersoonsbedden.
Maar Wikipedia zelf, de allergrootste wiki, werkt als een trein. De Engelse versie bevat op dit moment 6 miljoen artikelen, de Nederlandse 2 miljoen. Maar kwantiteit is nog geen kwaliteit. Welke onderwerpen een pagina verdienen, dat is zo makkelijk nog niet te bepalen. Iedereen kan op zich een pagina aanmaken over een onderwerp dat relevant wordt geacht. Artikelen hebben standaard dan ook een discussiepagina waar dan meteen de discussie losbarst of artikel terecht werd opgenomen.
Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2011, toen Prins Harry trouwde met Kate Middleton. Wikipediagebruiker James Norquay maakte een artikel aan, maar al snel werd dit weer verwijderd door gebruiker Attilios. Hij noemde de pagina zelfs “het grootste dieptepunt dat Wikipedia ooit gekend had”. Dit geeft goed weer wat de belevingswereld is van veel Wikipediagebruikers. De lijst van Linux-distributies is 22 pagina’s lang, maar de trouwjurk de bekendste prinses ter wereld (sorry Maxima!), die uiteraard zowel een reflectie van, als een invloed op de mode van de tijd is, dat is te gek hoor!
Dit heeft uiteraard ook te maken met de manvrouwverdeling van Wikipedia. Schattingen van het aantal vrouwelijke editors liggen tussen de 9 en de 14%, en dat heeft effecten die schadelijker zijn dat alleen getut over een jurk.
Wikipediapagina’s over vrouwen worden vaak verwijderd omdat ze “niet bekend genoeg” zijn. Hoewel er regels voor notability zijn, is het een kwestie van smaak of iemand daaraan voldoet. Een regel is bijvoorbeeld “significant impact“. Tsja wat is dat precies? Toen Donna Strickland in 2018 bijvoorbeeld de Nobelprijs voor natuurkunde won (als derde vrouw ooit) had ze geen Wikipediapagina. Dat was niet omdat niemand het geprobeerd had! Een paar maanden voor Strickland de Nobelprijs kreeg was haar pagina afgewezen. Reden: er was niet genoeg bewijs van haar palmares. Althans, dat vonden de Wikipedianen, Strickland heeft echter meer dan 10.000 citaties op Google Scholar. Dat is dus een kwestie van perspectief.
Pogingen om meer vrouwen toe te voegen stranden vaak op verzet, zelfs soms geautomatiseerd.
Als 37 (!) karakters uit de boekenserie Lord of the Rings allemaal een eigen pagina hebben, dan moet een natuurkundige met zo’n staat van dienst ook wel tellen. Het feit dat ze een Nobelprijs moest verdienen om een Wikipediapagina te krijgen, dat zegt een hoop.
Niet alleen zijn er minder artikelen over vrouwen – in 2018 betrof slechts 18% van de biografieën vrouwen – de artikelen zijn ook anders, zo liet een studie uit 2015 zien.
Het woord 'divorced' bijvoorbeeld komt maar liefst 4x zo vaak voor op pagina’s over vrouwen dan die over mannen. Je zou schatten dat mannen en vrouwen zo ongeveer even vaak gescheiden zijn, dus dat betekent dat dit voor vrouwen simpelweg veel vaker genoemd wordt. Hetzelfde geldt voor 'kinderen'. Dat woord komt 3x zo vaak voor in pagina’s over vrouwen. Het beeld is duidelijk: vrouwen zijn iets in relatie tot hun man en tot hun gezin.
Helaas is dit beeld van alle tijden. De eerste versie van de Encyclopaedia Britannica uit 1771 bevatte wel 39 pagina’s met uitleg over paardenziektes, en maar drie woorden om uit te leggen wat ‘woman is: 'female of man'. We hebben nog een lange weg te gaan.
Dat vrouwen minder participeren in bepaalde aspecten van het Internet is bekend. Van de ruim 20.000 Open Source projecten wordt ook slechts een breukdeel door vrouwen gerund. Echter Snapchat en Instagram worden voornamelijk door vrouwen gebruikt. In Snapchat worden voornamelijk "selfies" uitgewisseld (https://www.researchgate.net/publication/281440579_What_do_they_snapcha…). De meest populaire hashtags op Instagram zijn "#photography, #instagood, #fashion, and #art", terwijl 50% specifieke merken volgt.
Voorts lijkt Hermans niet te begrijpen hoe statistiek werkt "Je zou schatten dat mannen en vrouwen zo ongeveer even vaak gescheiden zijn, dus dat betekent dat dit voor vrouwen simpelweg veel vaker genoemd wordt". Dat zou werken als Wikipedia volledig steekproefsgewijs artikelen zou opnemen of als iedereen een Wikpedia pagina zou hebben. Het feit dat dit een selectie van personen betreft, doet die vlieger niet opgaan. En er een encyclopedie van 1771 bijhalen..
Overigens is het "systematisch en geautomatiseerd weghalen van vrouwenartikelen" niet juist. De artikelen worden handmatig "geflagd". Het weghalen daarvan is een "batchjob", ja. Abbie Sweetwine staat er overigens wel in. Het was een verpleegster bij een treinongeluk in 1952 (jawel, dat is haar enige wapenfeit). Hellen Minnis is een professor met een handjevol publicaties.
Achteraf mag het wissen van Strickland een giga-fout lijken, maar bedenk wel dat ze op het moment van schrijven maar een "associate professor" was - geen "full professor". Strickland was onder Mourou als studente begonnen. Wikipedia heeft overigens regels voor het opnemen van academici - datr die niet smart zijn, nou dan moet je bij de gamma jongens komen, die hier onophoudelijk als "bewijs" naar voren geschoven worden.
Ergo, waar Hermans suggereert dat er bijna opzettelijk karakter zit in de discrepantie tussen vrouwen en hun aanwezigheid op Wikipedia, blijft er weinig van over als je dit vaak exemplarisch bewijs op zijn meritis beschouwt.
Ja, er zijn weinig vrouwen in Open Source. Ik zou zeggen, ga naar Github of Sourceforge en open een project. Ja, er zijn weinig vrouwen bij Wikipedia. Ik zou zeggen, meld je aan. Er zijn er nog genoeg over op Instagram en Snapchat. Zelfs zoveel dat ze best hun eigen online encyclopedie kunnen maken.
Daar hoeft geen man te pas aan te komen.
Een NEDERLANDSE Wikipedia-pagina, mooi toch?
Wat is trouwens een 'kuntribbuttur', en een 'edittur', enzo?