Een laptop per kind

Onlangs bekeken Zweedse onderzoekers het daadwerkelijke effect van een-laptop-per-kindprogramma en wat bleek ...? Het programma had geen effect op de nationale toets die aan het einde van de basisschool wordt afgenomen (vergelijkbaar met onze Cito-toets). De Zweedse onderzoekers waren trouwens niet de eersten die met zulke resultaten kwamen; eerdere
onderzoekers kwamen in 2012 in een hele andere context, namelijk in arme gebieden in Peru, tot precies dezelfde conclusies.

Zo bleken vooral jongens op de computers te werken die er geen meisjes bij lieten

Ook op het veel geroemde 'Hole in the wall'-experiment, waarbij kinderen in India zichzelf allerlei vaardigheden aanleerden met een computer die openbaar toegankelijk was, bleek later van alles aan te merken. Zo bleken vooral jongens op de computers te werken die er geen meisjes bij lieten, deden de kinderen vooral veel spelletjes en werden veel computers in 'the wall' nauwelijks gebruikt of zelfs kapotgemaakt.

Het is moeilijk hard te maken wat precies de oorzaak is van het ‘mislukken’ van deze programma’s, maar we weten uit eerder onderzoek al dat het medium waarop iets staat weergegeven niet fundamenteel verandert hoe leerlingen materiaal beleven. Het is niet zo dat een laptop met daarop de mogelijkheid om interactieve, immersive documentaires over de Tweede Wereldoorlog te bekijken per se meer interesse opwekt dan een “saai boek”.

Een laptop met daarop de mogelijkheid om interactieve, immersive documentaires over de Tweede Wereldoorlog te bekijken wekt niet per se meer interesse op dan een “saai boek”

En hoe zit het dan met de zwakkere leerlingen? Hadden die dan toch ten minste wat voordeel van het gebruiken van laptops? Nee, zeggen de Zweedse onderzoekers, het tegendeel is waar! In de tijd dat het programma in Zweden draaide, werd het verschil in wiskundekennis tussen kinderen uit lage en hoge socio-economisch klassen juist groter, en ook de kans dat ze later naar de universiteit gingen. Ook hier weten we niet precies waardoor dat komt, maar het ligt in de lijn der verwachting dat rijke, hoogopgeleide ouders goed weten hoe ze een laptop kunnen inzetten ter verbetering van de rekenvaardigheden van kinderen, bijvoorbeeld door een app zoals de rekentuin te installeren. Kinderen zonder zulke vaardige ouders gebruiken de laptop niet, of alleen voor games, en leren dus minder. Resultaat: een nog groter verschil tussen leerlingen.

Meteen de laptops maar overslaan en aan de iPads? Ook niet! Waar laptops geen effect hadden in Zweden (behalve dus bij leerlingen met een lagere SES), hadden tablets een negatief effect, vooral op taalbeheersing. Maar dat weten we in Nederland misschien al door het snel en faliekant mislukken van de iPadscholen.