Uitvoerder studiefinanciering trekt stekker uit mainframe

Het vervangen systeem was de laatste software die nog draaide op het mainframe. Nadat onlangs duidelijk werd dat een fall-back-scenario niet nodig was, viel het besluit dat het mainframe binnenkort kan worden uitgeschakeld. "Daarbij ging een fles champagne open", zegt CIO Bert-Jan Geveke van DUO, die gelijk wordt aangevuld door Rudi Snijders, hoofddirecteur Uitvoering van DUO: "Het was wel kinderchampagne hoor."

Snijders heeft wel al samen met het betrokken ministerie in Den Haag een taartje gegeten op de goede afloop en deze week volgt een zomerborrel die in het teken staat van de omschakeling. Er zijn geen noemenswaardige kinderziekten opgetreden na de migratie. Op 4,8 miljoen klanten waren er 75 meldingen van problemen en die konden aan de telefoon worden opgelost, volgens de cijfers van DUO.

Legacy blijft

De omschakeling betekent overigens niet dat er geen software meer in gebruik is die als legacy kan worden aangemerkt, zegt Geveke. "We zijn eind jaren '80 begonnen met de vergaande automatisering en een aantal systemen heeft nog wel zijn oorsprong in die tijd." Denk dan bijvoorbeeld aan gegevensuitwisseling met het onderwijsveld en dienstverlening voor school- en inburgeringsexamens. "Maar die zijn in omvang niet te vergelijken met de systemen voor studiefinanciering."

Deze systemen uit de jaren '80 zijn op termijn ook aan vernieuwing toe, maar volgens Geveke wordt een afweging gemaakt. Daarbij spelen criteria als de waarde voor de bedrijfsvoering, de technische waarde en de beschikbaarheid van voldoende personeel dat begrijpt wat er zich in die systemen afspeelt, een belangrijke rol. "We streven naar zo veel mogelijk 'slim vervangen', liefst in een cyclisch proces."

Te duur, te lang

Het hele Programma Vernieuwing Studiefinanciering heeft ruim 7 jaar geduurd en kostte bijna twee maal zo veel als aanvankelijk begroot in 2010. Het lijkt daarmee te passen in het rijtje problematische IT-projecten van de overheid. Snijders is het daar absoluut niet mee eens. De belangrijkste oorzaken van de vertraging en daarmee ook de budgetoverschrijding zijn twee ingrijpende wijzigingen als gevolg van besluiten binnen het ministerie.

Zo was de wijziging dat de basisbeurs in het leenstelsel werd opgenomen een van de grootste veranderingen sinds het automatisering van de studiefinanciering. "Die omschakeling hebben we tijdens de bouw moeten maken." Dat geldt ook voor de verandering van de huisbankier van de overheid. "Bovendien", zo licht Snijders toe, "leek de budgettering aan het begin van het project een goede inschatting van de kosten, maar geen dichtgetimmerd budget."