'Te weinig aandacht voor onbedoelde bijeffecten digitalisering'

Een slimme lantaarnpaal kan worden ingezet om de veiligheid in de wijk te vergroten, bijvoorbeeld met camera's en andere sensoren. Maar zo'n paal kan ook onbedoeld invloed kunnen hebben op het gevoel van anonimiteit en vrijheid van de bewoners. Dat kan ertoe leiden dat deze hun gedrag erop aanpassen en dat daarmee ook de interactie tussen de buurtbewoners verandert.

Deze case die Rathenau voorlegt in het onderzoeksrapport, is niet denkbeeldig. Digitalisering in de muziekindustrie heeft er toe geleid dat artiesten hun muziek anders gaan componeren. Ze worden betaald per stream en die telt pas mee als er minimaal 30 seconden wordt geluisterd. Een artiest moet dus heel snel de aandacht grijpen. Daarom worden intro's korter en zit het refrein steeds vaker direct aan het begin van het nummer, concludeerde The Economist vorig jaar.

Raadslid ervaart onvoldoende kennis

Gemeenteraden zijn bij uitstek de plek om de sociale impact van digitalisering in hun gemeente te bespreken Het Rathenau Instituut concludeert uit gesprekken met raadsleden dat zij het moeilijk vinden zicht te krijgen op die maatschappelijke impact en hun mogelijkheden tot bijsturing. Ook vinden ze dat ze onvoldoende kennis hebben om met dit thema aan de slag te gaan. Ze beschouwen het daarbij ook vaak als iets dat niet onder hun verantwoordelijkheid valt omdat ze het als een uitvoeringskwestie zien.

Het Rathenau Instituut heeft daarom een denkraam opgezet dat raadsleden kan helpen, digitaliseringskeuzes te zien als politieke keuzes.