Management
'IT-leverancier Chipsoft is hoofdpijndossier van heel veel directies in de zorg'
Verbod op publicatie kritisch rapport ACM ter beoordeling bij bestuursrechter.
Verbod op publicatie kritisch rapport ACM ter beoordeling bij bestuursrechter.
Chipsoft heeft zich twintig jaar geleden in rap tempo ontwikkeld tot een leverancier met sterk monopolistische trekken in de zorgsector. Een kritisch rapport daarover - opgesteld door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) - probeert het bedrijf nu via het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) uit de publiciteit te houden.
Het bedrijf Chipsoft - ontstaan in de jaren 80 van de vorige eeuw - levert software van hoge kwaliteit en goede dienstverlening daaromheen. Maar daarvoor rekent het wel exorbitante prijzen, wat resulteert in een winstmarge van 42%. En dat in de zorgsector waar elk dubbeltje moet worden omgekeerd. Alternatieven zijn er eigenlijk niet voor de Nederlandse ziekenhuisdirecties. De toezichthouder op mededingingszaken - de Autoriteit Consument en Markt (ACM) - schreef hierover een kritisch rapport, onder meer op basis van gesprekken met directies uit de zorgsector. De publicatie daarvan wordt nu verhinderd door Chipsoft, dat vanwege angst voor imagoschade een zaak aanspande bij de bestuursrechter. Zelfs de rechtszaak over het ACM-rapport wordt achter gesloten deuren gevoerd, zo heeft Chipsoft bedongen. Een uitgebreide analyse over het softwarebedrijf verscheen in NRC.
Uit de analyse van NRC blijkt dat Chipsoft in het algemeen niets moet hebben van publiciteit over de eigen activiteiten. Interviews worden niet gegeven en ook de openbare financiële verslaglegging bevat alleen het hoogst noodzakelijke. Het bedrijf duldt ook geen inspraak. Hoewel Chipsoft 700 werknemers telt, is er geen wettelijke verplichte ondernemingsraad en heeft het bedrijf geen verplichte raad van commissarissen. Volgens een ondernemingsrechtdeskundige die NRC aanhaalt is er daarmee sprake van een economisch delict.
Geboren uit frustratie
Chipsoft is ontstaan uit de frustratie van chirurg Gerrit Mulder over de hoeveelheid papierwerk die hij moest doen naast zijn eigenlijke werk. Samen met zijn zoon Hans ontwikkelde hij een digitaal systeem dat de werkprocessen in ziekenhuizen versnelde. Na acht jaar werkte al de helft van alle Nederlandse ziekenhuizen met het Chipsoftsysteem. Het bedrijf ontwikkelde zich verder met onder meer een elektronisch patiëntendossier. Alternatieven zijn er van het Amerikaanse Epic, dat echter meer geschikt is voor ziekenhuizen die hoogcomplexe zorg leveren. Verder is er nog het Duitse Nexus, maar dat wordt doorgaans als te simpel gezien. Ook SAP/Cerner levert een systeem, maar volgens de betrokkenen die NRC sprak, wil deze aanbieder zich terugtrekken van de Nederlandse markt.
De prijsstrategie van Chipsoft is bijzonder. Er is geen prijslijst, alles wordt vastgesteld in onderhandelingsgesprekken waarbij Chipsoft zich vanzelfsprekend bewust is van de eigen positie. Er moeten forse bedragen worden betaald bij de implementatie en daarop komen nog jaarlijkse licentiekosten. Wanneer er een nieuwe versie moet worden geïnstalleerd, wil Chipsoft opnieuw de volledige aanschafprijs innen. Het bedrijf verbiedt ziekenhuizen via het contract te informeren bij andere zorginstellingen over de prijs die zij betalen. In praktijk gebeurt dat echter wel.
Gegevensuitwisseling lastig en duur
Er is ook irritatie over het gesloten karakter van de Chipsoftsystemen. Waar andere leveranciers het gemakkelijk en vaak gratis maken om gegevens uit hun systeem te halen voor gebruik in andere software, heeft Chipsoft daar een apart platform voor ontwikkeld waar ziekenhuizen opnieuw de beurs voor moeten trekken.
In een schriftelijke reactie aan NRC zegt Chipsoft dat de aanbestedingen steeds intensieve en zorgvuldige trajecten zijn waaruit duidelijke en transparante afspraken komen. De winsten die het bedrijf maakt vloeien naar nieuwe ontwikkelingen en continuïteit van het bedrijf. Het ontbreken van een ondernemingsraad zou het gevolg zijn van een gebrek aan animo bij de werknemers.
is redacteur, coördinator printeditie en heeft als belangrijkste aandachtspunt Innovatie en Strategie, Artificial Intelligence, Datascience, Netwerken, Process Automation.
Telefoon: +31 (0)202467225 of +31(0)618868529
E-mail: t.doorenbosch@agconnect.nl
Echt bizar dat een private monopolist onze medische gegevens in beheer heeft. Nog bizarder is dat er niet om de 5 jaar openbaar aanbesteed dient te worden, als semi overheid. Handige chirurg, dat wel, maar zodra ik als afnemer met dat soort krankzinnige voorwaarden geconfronteerd werd dan zou ik daar direct werk van maken en alles op straat gooien. Wie betaalt bepaalt, ook in de ICT.
Vreemd dat software met zo'n groot belang - onze medische informatie - bij een private monopolist zit.
Ooit was de regel bij privatisering: infrastructuur (w.o. ook het EPD, 'universeel datamodel') in gemeenschapshanden, diensten en produkten evt. bij marktpartijen.
Nog beter, maak er een overheidstaak van als:
- het niet failliet mag gaan (idee van de SP)
- als een monopolie (of te groot marktaandeel bij een partij) ontstaat
- het over specifieke software gaat, bv. t.b.v. het uitvoeren van een overheidstaak: bv. de zorg
De overheid heeft ooit een eigen automatiseringsbedrijf gehad, het schimmige Neoliberalisme (dictatuur van het eigenbelang, aangehangen door politici 'zonder visie') loopt dood, dus geen reden om dit nog langer aan de markt over te laten.
Lees er o.a. Mariana Mazzucato op na.
Ook bij het Nat. Comité 4 en 5 mei breekt het inzicht door dat vrijheid ook gaat om het verdedigen van gemeenschappelijke zaken tegen de 'dictatuur van het eigenbelang' (de macht van Chipsoft is er een vb. van):
https://www.4en5mei.nl/app/uploads/2022/02/jaarthematekst-2022-Annelien…
Het financieel-economisch succes van Chipsoft is een schoolvoorbeeld van rauw kapitalisme, dankzij het gegeven dat het tegelijkertijd een schoolvoorbeeld is van succesvolle ICT: met functioneel inzicht in de business kan een ICT-project bijna niet mislukken. Om die reden zijn bijna alle ICT-projecten bij de Rijksoverheid gedoemd te mislukken.
Hebben de ziekenhuizen volledig aan zichzelf te wijten. Plaatsen volstrekte it- nono’s op de hoogste it posities omdat die voor hen begrijpelijke taal spreken. In it land moet je keihard onderhandelen en dat kunnen ze niet want ze weten gewoon niet waar ze het over hebben. Tevens heeft Gerrit veel invloed in het medische machtsblok want hij was per slot van rekening chirurg en die staan nu eenmaal aan de top van de pikorde. En tja je zult als ziekenhuis eens een eigen keuze maken…. Kortom er wordt,na veel politiek gebazel, altijd braaf getekend bij het kruisje. Zonder de concurrentie een echte kans te geven.
Een typisch geval van vendor-lockin. Veel kan voorkomen worden wanneer er een voor alle ziekenhuizen universeel datamodel gebruikt wordt. Voor digitaal beeld materiaal schijnt dat er te zijn. Nu nog voor de administratie en de patiëntgegevens. Maar ik ben bang dat de onderlinge concurrentie dit in de weg zit.
Concurrentie is goed voor innovatie, geef andere eens de kans.