Hoe de techreuzen tijdens de coronacrisis steeds meer een 'overheidsrol' krijgen

Twitter verwijderde op eigen initiatief twee video's van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro, die getroffen maatregelen tegen het coronavirus doodleuk negeert.

Het bedrijf liet in navolging op het verwijderen weten regels te hebben veranderd voor berichten die tegen gezondheidsadviezen van officiële instanties in gaan. Met het verwijderen stapte Twitter dus over enkele ‘adviezen’ van de Braziliaanse president heen, die onder meer zei dat mensen moesten blijven werken en niets tegen verspreiding van het virus kunnen doen. De teksten van Bolsonaro druisten overigens in tegen zijn eigen beleid.

Nepnieuws tegengaan

Op gebied van informatievoorziening blijken techbedrijven voor regeringen echter eerder een partner dan een tegenstander. De Amerikaanse regering vroeg techbedrijven zoals Amazon, Facebook Microsoft en Google om te helpen nepnieuws rond het virus tegen te gaan. Facebook, Twitter en YouTube geven bij berichten en video’s aan of ze van een betrouwbare bron komen en weren soms onofficiële apps over het coronavirus uit de stores. De Amerikaanse president Trump beweerde op een persconferentie ook dat Google op een website informatie zou geven over waar Amerikaanse burgers zich kunnen laten testen, maar Google wist nergens van. Uiteindelijk is Google toch aan de slag gegaan met ‘Project Baseline’.

Thuiswerken mogelijk maken

Om de economie toch draaiende te houden, vroeg de Amerikaanse regering grote techbedrijven te helpen bij het mogelijk maken van thuiswerken. Daar werd gehoor aan gegeven. Zowel Google als Microsoft hebben de kosteloze termijnen voor zakelijke thuiswerksoftware verlengd en bieden meer geavanceerde functies voor videobellen, zodat meer mensen tegelijk aan videogesprekken kunnen meedoen. Teams werd daarnaast tijdelijk gratis gemaakt door Microsoft. Daarmee wordt een cruciale rol in connectiviteit en continuïteit vervuld.

Internationaal reizen verbieden

Techbedrijven kunnen sneller besluiten maken en zijn daardoor over het algemeen wendbaarder dan overheden. Zodoende lopen ze intern met maatregelen tegen het coronavirus vaak al voor. Ter illustratie: voordat de meeste regeringen een besluit hadden genomen over vliegen, hadden bedrijven zoals Google al toegangspassen geblokkeerd van medewerkers die door gebieden hadden gereisd waar het coronavirus heerste. Zo kon voorkomen worden dat ze anderen besmetten, schrijft het FD. Het Zweedse bedrijf Spotify was in februari al bezig met het meten van de lichaamstemperatuur bij de ingang van ‘risicokantoren’. Bij een te hoge temperatuur moest personeel naar huis, zo weet de krant ook te melden.

Financieel getroffen werknemers helpen

Wat betreft maatregelen tegen verspreiding waren de techbedrijven, soms met honderdduizenden werknemers, er al vroeg bij. Ook op economisch vlak is dat het geval. Sommige techbedrijven hadden al snel fondsen opgezet om klanten te helpen die dreigen om te vallen. Facebook hielp bijvoorbeeld kleine ondernemers met een programma waarbij zij gebruik kunnen maken van een fonds en gratis advertenties. Google en Microsoft bleken gul met het gratis beschikbaar stellen van tools voor bedrijven, waaronder online documenten. Amazon kwam volgens dagblad Trouw met een ‘lapmiddel’ om ervoor te zorgen dat werknemers die gedwongen in quarantaine moeten toch loon blijven ontvangen. In sommige landen is het namelijk niet verplicht om door te betalen bij ziekte.

Medische hulpmiddelen leveren

Op medisch vlak blijken ze ook een belangrijke kracht. De Chinese webwinkel Alibaba produceerde een miljoen mondkapjes voor de Chinese overheid en ontwikkelde daarnaast een manier om het coronavirus te detecteren. Het middel wordt nu in meer dan honderd zorginstellingen in China ingezet. Dichter bij huis zijn er ook voorbeelden hiervan te vinden: Philips en Bol.com doneerden onder meer 3200 babyfoons aan ziekenhuizen in Nederland en België voor de communicatie met coronapatiënten. Met het apparaatje kunnen zorgprofessionals eenvoudiger, efficiënter en veiliger patiënten helpen   

Het virus opsporen

Techbedrijven lijken daarnaast gezamenlijk meer middelen te hebben voor het opsporen van het virus dan overheden zelf. Telecomproviders kunnen bijvoorbeeld op basis van locatiegegevens zien waar gebruikers zich bevinden en zo inschatten of maatregelen van de overheid werken. De Nederlandse overheid bijvoorbeeld, kan die gegevens alleen krijgen als de wet dat toestaat, maar dat is momenteel nog niet het geval.

Bedrijven als Google en Facebook hadden het virus op basis van zoekopdrachten en woordanalyses kunnen inzien waar het virus terrein wint. "Waar president Trump zijn tijd in februari besteedde aan het bagatelliseren van de risico's en het anderen de schuld geven op Twitter, had Zuckerberg op basis van gebruikersdata de ernst van de situatie kunnen inschatten en een masterplan kunnen bedenken om de situatie te handhaven", aldus het FD.