Zorgen over software Omgevingswet nemen toe

Met de software van de Omgevingswet moeten burgers die een vergunning willen aanvragen straks online kunnen zien wat wel en niet is toegestaan in hun leefomgeving. De ontwikkeling gaat niet van een leien dakje. Al een aantal keer is het megaproject, dat in 2011 werd gestart, uitgesteld.

In een document van ruim vijftig kantjes aan vragen werd de minister aan de tand gevoeld over onder meer het functioneren van de software, de financiën, de externe uitvoerders en de monitoring en evaluatie.

Een van de grootste zorgen is dat er al diverse opties voor mogelijkheden met de software zijn afgevallen, omdat deze te complex zijn. De schaal en omvang van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) zijn in de loop der jaren steeds verder afgeschaald. GroenLinks noemt dat opmerkelijk.

Het project begon ooit onder de naam ‘Laan voor de Leefomgeving”. Vervolgens was ‘basisniveau’ het doel. Daarna minimale eisen en uiteindelijk ‘Wat er nu kan’. “Met name deze laatste stap bevreemdt de fractieleden van GroenLinks omdat de ‘minimale eisen’ met reden minimaal genoemd zijn”, zo meldt de partij in vragen aan De Jonge.

Ontwikkeling na invoering 

De Jonge wijst er in zijn antwoorden op dat de ambities rondom de software ook na inwerkingtreding van de Omgevingswet niet stoppen. In zijn aanbiedingsbrief meldt hij dat hij graag wil benadrukken dat de implementatie van een nieuw digitaal stelsel met vele afhankelijkheden van diverse partijen, altijd enige mate van onzekerheid in zich zal hebben. “Er is altijd wel iets dat nog problemen geeft en aanpassing behoeft. Daar ben ik samen met de bestuurlijke partners op voorbereid.”

In zijn antwoorden meldt de Jonge verder dat de gehele keten van bevoegde gezagen en hun softwareleveranciers gedurende drie maanden lang indringend wordt getest, daarmee moet het systeem in korte tijd robuuster worden. "Dit is een additionele ketentest die bovenop de reguliere DSO-systeemtest wordt uitgevoerd. Het testen van de gehele keten wordt geïntensiveerd in de periode tot aan 1 juli 2022."

Deskundigenoverleg

De Jonge blijft optimistisch, maar die toon staat in schril contract met de geluiden uit het eerdere deskundigenoverleg. Er werd toen aangegeven dat software gevoelig is voor storingen en dat het landelijke systeem er vaak uitligt voor onderhoud. Er waren eind 2021 nog diverse fouten in de software aanwezig. Ook is er een probleem met het opleiden van mensen die met de software moeten werken. Dit kan pas wanneer de software er klaar voor is.