Met ICT meer handen aan het bed?

Déjà vu Dit pleidooi roept een déja­vu­gevoel op. Het te reserveren bedrag is opvallend gelijk aan de 220 miljoen gulden die het ministerie van Volksgezondheid over 2000/2001 voor zorg­ICT op tafel legde. De besteding daarvan werd een abominabel rommeltje: uitgaven en doelstelling per project zijn nog steeds deels geheim. Als er al resultaten zijn geboekt, dan zijn die niet openbaar gemaakt. Niemand heeft ervan kunnen leren. Met poeha aangekondigde ICT­projecten werden snel weer afgeblazen, zonder publiciteit. Veel geld ging naar zaken die slechts met grote fantasie met zorg­ICT in verband gebracht kunnen worden. De prijzenpot van 220 miljoen gulden leverde geen ICT­innovatie van blijvend belang op. De mislukking was het gevolg van onvoldoende menskracht en expertise bij VWS. De handvol ambtenaren bleek onvoldoende om projecten te begeleiden en beoordelen. Volgens EPN moeten nu grotere gemeenten een coördinerende rol spelen bij de uitvoering van de projecten. Zouden ‘grotere gemeenten’ beter in staat zijn om een enorme variatie aan ICT­projecten te coördineren? Dat is onwaarschijnlijk. Het pleidooi onderschat de enorme expertise die nodig is om een breed scala ICT­projecten grondig te begeleiden en beoordelen. Gedetailleerde marktkennis is nodig om zinnige projecten te selecteren met realistisch nut, zonder concurrentievervalsing te scheppen. In de zorgsector blijken gesubsidieerde projecten te stoppen zodra de subsidie stopt, vaak met marktverstoring als bijeffect. Honderden miljoenen zijn gespendeerd zonder dat men de resultaten openbaar maakte, doodzonde. Kan EZ dat beter? Het projectbureau Senter van EZ heeft 30 tot 40 duizend dossiers aan lopende gesubsidieerde projecten, waarover niet openbaar wordt gepubliceerd. Het gaat om negentig verschillende regelingen met in totaal ruim 1 miljard euro per jaar. Sinds 1996 zijn de registers van gesubsidieerde projecten niet meer openbaar. Senter zegt uit haar databanken niet te kunnen destilleren welke projecten in de gezondheidszorg subsidie ontvangen, en met welke resultaten. "Onze systemen zijn niet ingericht op deze manier van uitvragen", meldt EZ schriftelijk. Alle informatie wordt gezien als ‘bedrijfsvertrouwelijk’. Concurrentie Daarom kunnen gedupeerde bedrijven nauwelijks beroep aantekenen tegen aan de concurrentie verleende subsidies. In de gezondheidszorg brengen veelal juist kleine ICT­leveranciers die innovatie, terwijl vooral grote ICT­bedrijven van subsidies profiteren. Een nieuwe prijzentombola zonder duidelijk einddoel en zonder heldere criteria is ongewenst. Andermaal ‘leuke projecten’ komt neer op verkapte staatssteun tijdens een economisch dipje. Als ICT meerwaarde heeft, zullen zorgverzekeraars, ziekenhuizen of thuiszorg graag zelf risicodragend investeren. Dat levert de meest gezonde projecten op. Opnieuw ongecontroleerde ‘Sinterklazerij’ zonder tegenprestatie kan de zorgsector zich niet veroorloven.