Digitalisering Nederlandse organisaties klaar voor de volgende versnelling

Ondanks dat veel organisaties, waaronder de enterprises, actief zijn (geweest) met digitale transformatieprogramma’s zijn er nog veel stappen te zetten.

Maar hoe staan we er eigenlijk voor met de ‘digitale transformatie’? Is er progressie gemaakt in de afgelopen jaren en wat was het aandeel van COVID-19 hierin? Dell Technologies doet al jaren wereldwijd onderzoek naar trends in digitale transformatie en publiceert daarvan iedere twee jaar de uitgebreide Digital Transformation Index (DT Index). Dit is een wereldwijde benchmark die de status van organisaties op het gebied van digitale transformatie en hun prestaties weergeeft. Aan het onderzoek deden 4.300 business leaders (van C-suite tot directeur) mee van middelgrote (mkb) tot grote organisaties (enterprises) in 18 landen, waaronder Nederland.

Twee jaar geleden presenteerde ik tijdens het Dell Technologies Forum de index van 2018, waaruit duidelijk bleek dat het leeuwendeel van de Nederlandse bedrijven nog een lange weg te gaan had in hun digitalisering. Eén van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek van 2020 is dat veel organisaties hun digitale transformatieprogramma's naar een hogere versnelling hebben geschakeld en zo binnen een paar maanden hebben bereikt wat hen normaal gesproken jaren zou kosten. De DT Index laat namelijk zien dat wereldwijd acht op de tien organisaties dit jaar een aantal digitale transformatieprogramma's versneld heeft doorlopen en dat 79% hun bedrijfsmodel opnieuw bekijkt. In Nederland ligt dit percentage met 72% net iets lager dan het wereldwijde gemiddelde.

Meer Digital Adopters in Nederland
In Nederland is het aantal Digital Leaders, de digitaal meest volwassen organisaties, in 2020 hetzelfde als in 2018, namelijk 4%. Digital Adopters, de op één na meest digitaal volwassen organisaties, zijn in Europa gegroeid van 20% in 2018 naar 36% in 2020 – een stijging van 16 procentpunten. In Nederland is deze groep het hardst gegroeid in de afgelopen twee jaar: van 11% in 2018 naar 30% in 2020. Tegelijkertijd was er in ons land een aanzienlijke afname van het percentage Digital Laggards. In 2018 behoorde nog 11% van de Nederlandse organisaties tot de groep ‘digitaal minst volwassen’ en anno 2020 is dat slechts 4%.

Belemmeringen voor transformatie
Het is evident dat de COVID-19-pandemie de digitale transformatie over de hele wereld versnelt. Daar zien we dagelijks ook mooie voorbeelden van. Echter, digitale transformatie is geen doel, maar een proces en het garanderen van voortdurende transformatie blijft een uitdaging. Zo ziet 94% van de organisaties wereldwijd en 92% in Nederland belemmeringen voor hun transformatie. Volgens de Nederlandse respondenten zijn de drie belangrijkste belemmeringen voor het succes van digitale transformatie: het gebrek aan economische groei, gebrek aan budget en middelen en geen inzichten kunnen halen uit data en/of data-overload. Deze belemmeringen zie ik niet helemaal terug in de grote enterprises. Daar merk ik vooral dat rigide processen de transformatie belemmeren. Natuurlijk is ervoor gezorgd dat thuiswerken op grote schaal mogelijk werd, maar het business-model veranderde vaak niet mee. Tot échte, duurzame veranderingen heeft de pandemie binnen enterprises dus nog niet geleid. De ‘wake up call’ is zeker aangekomen, maar het is nu zaak dat ICT op directieniveau gezien wordt als strategisch middel waarmee groei kan worden bereikt. Dat zou de digitale transformatie binnen dit soort bedrijven versnellen.

Reageren in een onzekere wereld
Vóór de pandemie – en dat klinkt langer geleden dan het in wezen is – waren bedrijfsinvesteringen in heel Europa sterk gericht op fundamentele technologie, in plaats van op innovatieve, opkomende technologie. De overgrote meerderheid van de organisaties in Nederland (79%) erkent dat ze als gevolg van de disruptie dit jaar een meer flexibele/schaalbare IT-infrastructuur nodig hebben om het hoofd te kunnen bieden aan onvoorziene gebeurtenissen. Het besef dat onvoorziene gebeurtenissen kunnen voorkomen is ook binnen de wereld van de enterprises de afgelopen maanden diep doorgedrongen; er wordt flink geïnvesteerd in cybersecurity- en cyber recovery-oplossingen om aanvallers een stap voor te blijven, maar ook om snel te kunnen handelen in het geval er toch een cyberaanval plaatsvindt. Verder wordt er flink ingezet op 5G-infrastructuren en 5G-ready hardware, zodat enterprises straks via snellere netwerken business kunnen doen. Deze investeringen zullen naar verwachting de lijst blijven aanvoeren de komende jaren, omdat de bewustwording van de impact die 5G gaat hebben op het leven steeds groter wordt: business modellen zullen veranderen en nieuwe diensten zullen ontstaan, evenals nieuwe vormen van communicatie.

Discrepantie tussen voorspellingen en investeringen
Nu het belang van opkomende technologieën door meer organisaties in ons land wordt erkend, denkt 73% van de Nederlandse respondenten dat er de komende 3 tot 5 jaar meer gebruik zal worden gemaakt van augmented reality. Bijvoorbeeld om te leren hoe je dingen in een oogwenk kunt maken of oplossen. 81% van de Nederlandse respondenten verwacht dat organisaties daadwerkelijk aan de slag gaan met artificial intelligence en datamodellen, en 67% voorspelt dat technologieën zoals blockchain de economie de komende jaren eerlijker zullen maken doordat ze de tussenpersoon weghalen.

Dat er veel onzekerheid is over de huidige en toekomstige economie en een gebrek aan budget en andere middelen blijkt uit de concrete investeringsplannen van Nederlandse organisaties. Slechts 16% van de Nederlandse organisaties is op dit moment van plan te investeren in virtual en/of augmented reality. 27% van de Nederlandse organisaties is van plan te investeren in artificial intelligence en slechts 11% ziet op relatief korte termijn heil in investeringen in technologie zoals blockchain.

Voordelen van digitalisering
De resultaten van de Digital Transformation Index 2020 laten enerzijds zien dat we ook in Nederland stappen zetten op het gebied van digitale transformatie en anderzijds dat er nog genoeg potentie is om dit proces de komende jaren te versnellen. De reactie op de situatie van de afgelopen maanden toont aan dat veel organisaties, juist ook in Nederland, hiermee aan de slag zijn gegaan. Zij profiteren nu van de voordelen die digitalisering hen brengt. Van een snellere time-to-market van producten, een hogere veiligheid van systemen en verbeterde customer experiences, tot flinke besparingen en nieuwe afzetmarkten dankzij de inzet van artificial intelligence en machine learning. Als we specifiek naar het enterprise segment kijken, dan is het nu vooral zaak om ICT hoger op de agenda te krijgen, zodat het een strategische rol krijgt in de bedrijfsvoering en de bedrijfsprocessen. Er is nog veel werk aan de winkel, zowel qua uitvoering als het geven van advies en begeleiding. Wereldwijd is er veel behoefte aan sterke partners die organisaties kunnen helpen in hun journey op basis van best practices en slimme inzichten. Wat 2021 ons gaat brengen weten we nog niet, maar de versnelling van digitaliseringsprogramma's is ingezet en zal ook komend jaar doorzetten.

Door: Patrick van de Coolwijk, Managing Director Enterprise, Dell Technologies Nederland