De data-utopie

Ook jij merkt dat je een bepaalde vorm van vrijheid ervaart. Er is geen horloge dat je vertelt dat je meer stappen moet zetten of hoe hoog je bloeddruk is. Je baas heeft het voor het eerst in tijden niet over die KPI’s die je nog moet halen, maar vraagt je naar hoe je weekend was. Ook is er ineens geen sprake meer van cybercriminelen die je gegevens proberen te stelen of crypto-scams waar je rekening mee moet houden. 

Het lijkt haast ondenkbaar dat we ooit in een wereld hebben kunnen leven waarin we niet zulke gigantische hoeveelheden data genereren en consumeren. Zeker niet als IT’ers. Data is als zuurstof voor dit vakgebied. Zonder data valt alles weg. 

Juist dit maakt het zo opmerkelijk dat data toch nog vaak het ondergeschoven kindje lijkt te zijn. Menig bedrijf heeft er bakken van, stouwt er servers mee vol, maar doet er vervolgens niets meer mee. Het staat als het ware te verstoffen in een datacenter, met als extra risico dat het ooit in de verkeerde handen kan vallen. 

Aan de andere kant zien we ook dat bedrijven veel te ver in de data duiken. Zo ver dat mensen niet meer als mensen, maar als cijfertjes gezien worden. Dat het kapot-geanalyseerd wordt tot op het punt dat het eigenlijk meer kwaad dan goed doet. Met de opkomst van AI zien we nu zelfs dat bedrijven data proberen te gebruiken om mensen in het geheel te vervangen. 

Een wereld zonder data is niet meer voor te stellen, en dat willen we waarschijnlijk ook niet. Tegelijk toont deze utopie, als we dat zo kunnen noemen, wel een waardevol beeld: het laat zien dat data waardeloos of zelfs gevaarlijk is als we er niet menselijk mee omgaan.