Ondergang Chipper markeert nieuw begin
Na een jaren durende strijd heeft de Postbank de strijd opgegeven. Er komt één elektronische portefeuille voor alle banken. Al eerder hadden de banken overeenstemming bereikt over het ontwikkelen van gezamenlijke infrastructuur voor de betaalpas, en volgens een woordvoerster van de Postbank was het stoppen van de Chipper daarop een logisch vervolg. Verwarring Toch komt het besluit om te stoppen met Chipper als een verrassing. Nederland vervult al jaren een voortrekkersrol op het gebied van chipkaarten. Het is een van de weinige landen ter wereld waar zo’n achttien miljoen bankkaarten met een chip in omloop zijn. Doch vanaf het begin werd de invoering van de elektronische pinner gekenmerkt door ruzie. Aanvankelijk was het de bedoeling dat er een gezamenlijke elektronische pas zou komen voor kleine betalingen. Eind 1995 kwam er evenwel een barst in het kartel, toen de Postbank haar eigen weg ging en samen met PTT Telecom de technisch meer geavanceerde Chipper ontwikkelde. De kaart had als voordeel dat hij onder meer in een telefooncel kon worden opgeladen. De ING Bank die samen met de Postbank in de ING Groep zat, bleef achter in het Chipknip-consortium. Verzoeningspogingen mislukten en pas in 1999 werden alle chipautomaten geschikt gemaakt voor zowel Chipknip als Chipper. Winkeliers mochten de betaalapparaten bovendien zonder abonnementsgeld gebruiken. Bij de consument was intussen grote verwarring over beide systemen ontstaan. Zo waren in 1997 de meeste betaalautomaten nog steeds ingesteld op de Chipknip. Ruim één miljoen Postbank klanten konden met hun kaart vrijwel nergens betalen. Winkeliers lieten het elektronische betaalmiddel dan ook links liggen. Ook consumenten gaven liever de voorkeur aan contante betaling van kleine bedragen. De Chipknip kent alleen al een exploitatieverlies van zestig miljoen gulden per jaar. De Chipper verdween de laatste jaren eigenlijk al steeds meer naar de achtergrond. Chipper Internationaal zag nog wel kansen voor het systeem in het buitenland. Op grote vakbeurzen als Comdex presenteerde het bedrijf zich als chipkaart specialist en in 1997 werd een samenwerking aangekondigd met Oracle en het Australische telecombedrijf Telstra. Maar blijkbaar leverden die activiteiten toch te weinig op, want een jaar geleden werden de technologische ontwikkelingen ondergebracht bij het Amerikaanse Aci Worlwide. Strippenkaart De betrokken organisaties ontkennen dat de chipkaart is mislukt. Volgens Interpay Nederland, de gezamenlijke dochter van de banken voor het betalingsverkeer, maken de kaarten een geweldige groei door. „We zien het gebruik vooral toenemen bij parkeren, catering en in het openbaar vervoer”, aldus Annemiek Vergoossen van Interpay. Ten opzichte van 1999 is het aantal betalingen in de catering vorig jaar alleen al met vier miljoen toegenomen. In de drie grote steden verdubbelde het aantal transacties bij het parkeren. Het openbaar vervoer zal de komende jaren voor de meeste groei moeten gaan zorgen. Al in 1996 heeft de adviesraad voor Verkeer en Waterstaat voorgesteld om een OV-chipkaart in te voeren. Iedereen was het er over eens dat de nationale strippenkaart, in 1981 door oud-minister Tuijnman van V&W ingevoerd, achterhaald is. Voorlopig blijft het echter bij diverse proeven. Volgend jaar starten de Nederlandse Spoorwegen een proef met een chipkaart in de Randstad. In januari heeft de vervoerder Arriva samen met Motorola in Groningen de Tripperpas (chipcard en creditcard) geïntroduceerd, waarbij als noviteit achteraf wordt betaald. Ook de ANWB komt dit jaar met een chipkaart voor zijn 3,5 miljoen leden, waarmee in het openbaar vervoer en bij de P&R-terreinen van de ANWB kan worden betaald. Maar voorlopig neemt de overkoepelende organisatie van OV-bedrijven, Mobis, krachtig stelling tegen de plannen van de ANWB door medewerking te weigeren. De komst van een universele betaalkaart lijkt dringend gewenst. Het is trouwens nog maar vraag of de chipkaart niet al binnen enkele jaren door andere technieken wordt ingehaald. Enkele banken waaronder ABN Amro hebben vorig jaar met de belangrijkste fabrikanten van mobiele telefoons het Mobey Forum opgericht dat standaarden voor mobiel webbankieren ontwikkelt. Het duurt niet lang meer of de strippenkaart wordt vervangen door de GSM.