Over 6 weken is er een verplicht Europees digitaal Covid-certificaat

Volgens Juan Fernando López Aguilar, rapporteur en voorzitter van de commissie Burgerrechten, Justitie en Binnenlandse aangelegenheden, gaat het om een herstel van de Schengen-overeenkomst, die op dit moment met voeten wordt getreden. Mensen moeten vrij kunnen reizen door de lidstaten.

Bovendien moet het nieuwe certificaat - in tegenstelling tot veel van de huidige vereiste Covid-reisdocumenten - voldoen aan de GDPR. Het certificaat mag slechts een minimum aan persoonlijke gegevens tonen aan de controlerende instanties en deze data mogen niet in een andere lidstaat worden geregistreerd.

Einde aan wildgroei

Het Europees digitaal certificaat moet een einde maken aan de wildgroei van 27 certificaten die nu zijn uitgegeven of in voorbereiding zijn. De overheden van lidstaten zijn verplicht zelf zo'n digitaal certificaat te maken op basis van de specificaties die voortvloeien uit deze nieuwe Europese wet. Een aantal landen heeft al op basis van de specificaties die op 21 april zijn overeengekomen, een eigen variant ontwikkeld, zoals Spanje. Landen krijgen tot 6 weken de tijd de noodzakelijke aanpassingen te doen.

Per 1 juli al moeten in ieder geval alle landen elkaars burgers weer toelaten op vertoon van een Covid-certificaat dat voldoet aan de GDPR -regels. Lidstaten mogen geen mensen meer weigeren, tenzij zich belangrijke ontwikkelingen voordoen. Ook dan zijn de lidstaten verplicht burgers minimaal 24 uur van tevoren op een begrijpelijke wijze op de hoogte te stellen en hen de mogelijkheid te geven maatregelen te nemen zodat zij onder de weigering uit kunnen komen.

Bestaansrecht Europees Parlement

Volgens López Aguilar heeft het Europees Parlement met de snelle totstandkoming van deze wet weer eens laten zien hoe belangrijk dit democratisch gekozen parlement dat zelf wetgevende macht heeft, is. Dat wordt nog wel eens in twijfel getrokken. Maar door harde onderhandeling met de Europese Commissie is deze wet binnen twee maanden tot stand gekomen. López Aguilar benadrukt met klem dat de wet ook deze zomer zal worden gehandhaafd.

Voor het uitvoeren van de wet is in totaal een bedrag van 125 miljoen euro beschikbaar

In de afgelopen maand zijn al in 22 landen tests uitgevoerd met de backbone van het systeem dat alle lidstaten in staat moet stellen de authenticiteit van het certificaat te controleren. Nederland behoort tot de landen die technisch al klaar zijn om de systemen te koppelen aan de EUDCC gateway die is ontwikkeld. Er zijn echter pas zeven landen - Bulgarije, Tsjechië, Denemarken, Duitsland, Griekenland, Kroatië en Polen - die nu al een werkende aansluiting hebben. Op een speciale webpagina houdt de EU de voortgang in verschillende landen bij.

QR-code krijgt cruciale rol

Met een beveiligde QR-code kunnen inwoners van de lidstaten straks via een app op de telefoon of met behulp van een uitdraai, duidelijk maken dat ze gevaccineerd zijn, in het bezit van een negatieve Covid-test zijn of al Covid-19 hebben doorgemaakt, zonder dat de betreffende controlerende ambtenaar weet welk van de drie van toepassing is. EU-burgers kunnen het certificaat gratis krijgen.

De EU-gateway is ingericht door T-Systems en SAP. Het systeem draait op servers in het datacentrum van de EU in Luxemburg. Er is ook referentiesoftware ontwikkeld en apps die beschikbaar zijn gesteld op GitHub om zo landen te helpen bij het invoeren van een uniform systeem. Twaalf landen zijn al aan de slag gegaan met deze software.