Cloud, het sluipende governance-risico

De bedrijfsnaam voor de mede door Veldhuis opgerichte consultancy organisatie gebruikt het oud-Engelse woord voor wolk, om aan te geven dat het neerkomt op een combinatie van oud en nieuw. Cloudadoptie is de laatste twee jaar in een versnelling gekomen, weet Veldhuis. Organisaties zijn nu bezig met de gestructureerde adoptie van cloud waarbij de basale vraag ‘Wat is de business case?’ gesteld wordt.

‘Gratis’ proberen

Klassieke principes en wijsheden blijven dus gewoon van toepassing. Veldhuis hamert op het belang van governance: essentiële besturing om in-control te blijven, ook juist bij cloudgebruik. Hij ziet in de praktijk nogal wat pilotprojecten draaien die dan tijdelijk onder bestaande licentie-overeenkomsten voor on-premise software vallen. Zo biedt bijvoorbeeld Microsoft een x aantal punten voor gebruik van Azure-diensten als onderdeel van haar enterprise-contracten.

Dit kan voor verrassingen zorgen zodra die punten op zijn en zo’n cloudpilot dus niet langer ‘gratis’ is. Dan kan blijken dat dit cloudgebruik functioneel best noodzakelijk is, maar dat het financieel geen kleine kostenpost is. “De CIO trok wit weg”, haalt cloudarchitect Veldhuis een geval aan waarbij hij na inventaris de resulterende rekensom voorlegde.

De meerwaarde van cloud is ontegenzeggelijk groot. Het is disruptive en de enabler voor een reeks aan innovatieve mogelijkheden, stipt Veldhuis aan. “Als jij nu iets nieuws wilt proberen, met IoT of met blockchain of machine learning of een nieuwe applicatie ontwikkelen op basis van bestaande services, dan komt daar hoogstwaarschijnlijk cloudtechnologie bij kijken. Cloud is daarbij niet het doel, maar een middel om innovatie te bedrijven.”

Talent en mankracht

Een grote horde is volgens de cloudarchitect een gebrek aan talent in of van cloudgebruikende organisaties zelf. En zelfs als er wel talent is binnen de organisatie dan ontbreekt het vaak nog aan goede governance, zoals financiële sturing en organisatorische opzet. Wat laatstgenoemde betreft, pleit Veldhuis ervoor om het cloudteam níet onder de bestaande IT-afdeling te laten vallen.

Een apart staand cloud competence center heeft zijn voorkeur. Zo valt ook een stammenstrijd tussen ‘traditionele IT’ en nieuwe, flexibele ‘cloud-IT’ te vermijden. “Bimodal IT leeft wel, ja”, verwijst hij naar het model van onderzoeksbureau Gartner voor innovatie tegelijk met stabiliteit.

Overzicht krijgen

De factor van financiële sturing moet ook niet onderschat worden. Een versplinterde aanpak van verschillende cloudprojecten kan een organisatie opbreken. Het heeft dan geen centraal inzicht en kan geen staffelkortingen bedingen bij leveranciers. “Bel je cloudleverancier en vraag een lijstje van cloudaccounts daar met mailadressen van je eigen domein”, geeft Veldhuis als simppele maar effectieve tip. Soms is dat schrikken.

Complicerende factor voor het vaak voorkomende gebrek aan governance voor cloudgebruik is de relatief jonge trend van multicloud. Het gebruik van meerdere, verschillende cloudservices van verschillende platformaanbieders kan voordelen bieden, maar brengt ook meer overzichtsproblemen en beheervragen met zich mee.

‘Wat is je exitstrategie?’

Een cruciale vraag die eigenlijk ook bij ‘enkelvoudig’ cloudgebruik gesteld - én beantwoord - moet worden, is hoe overstappen kan. “Wat is je exitstrategie? Hoe makkelijk kom je weg?” In theorie is cloud de oplossing voor het klassieke IT-probleem van vendor lock-in. In de praktijk is dat echter niet zo.

“Hoe meer gebruik je maakt van de catalogus van de leverancier, hoe efficiënter je cloudgebruik is, maar ook hoe groter je lock-in is.” Dat leidt weer tot een grotere retransitietijd, legt Veldhuis uit. De kunst is om een gepaste balans te vinden. “Door cloudbewegingen in te schatten op hun strategische waarde voor de business kun je een evenwichtig besluit nemen: tussen de mate van ontzorging en de acceptatie van lock-in.”

Verwijderingsbijdrage

Het is dus niet zaak om de retransitietijd zo kort mogelijk te krijgen, en houden. Veldhuis nuanceert dat overstappen heus niet altijd nodig is. Hij voegt daar gelijk aan toe dat de mogelijkheid tot overstappen wel vooraf meegenomen moet worden. “Zie de verwijderingsbijdrage voor witgoed, als je iets koopt bij CoolBlue. Het gaat om dát bewustzijn”, legt hij uit. Het gaat er dus niet om dat overstappen per sé gedaan moet worden. Het gaat erom dat het kán en dat de prijs daarvoor wordt beseft, en eventueel apart wordt gezet. Ook een kwestie van governance.