Is de Comdex nog te genezen?

Na 11 september stortte de markt voor IT­beurzen in. Volgens marktvorser Tradeshow Week zagen automatiseringsbeurzen in Amerika vorig jaar het aantal bezoekers met 16,4 procent dalen, terwijl het aantal exposanten met 9,9 procent afnam. Daarmee zijn technologiebeurzen de paria van de congressector. Het gemiddelde van de hele sector vertoont een meer genuanceerd beeld: 14,3 procent minder bezoekers en een daling van het aantal exposanten met 6,8 procent. Voorschot Als ultieme IT­beurs, werd Comdex extra hard getroffen. Het aantal bezoekers daalde vorig jaar met 33 procent, terwijl het aantal exposanten gelijk bleef. Het uitblijven van een daling van het aantal bezoekers valt te verklaren doordat de editie van 2001 vlak na de aanslagen van 11 september plaatsvond. Zo kort na de aanvallen durfden veel mensen de reis naar Las Vegas niet aan. Die angst ebde later grotendeels weg. In feite nam Comdex in 2001 al een voorschot op de malaise van 2002. Toen Key3media daarom vorig jaar november voor het eerst waarschuwde dat het mogelijk uitstel van betaling moest aanvragen, wezen de beschuldigende vingers naar de economie. Zeker voor Key3media kwam de klap van 11 september hard aan. In 2000 had de directie zich losgekocht van ZDNet. De aankoop werd gefinancierd met 372 miljoen dollar aan ‘junkbonds’, leningen met een hoge rente. Het aankoopbedrag was gebaseerd op enkele van de meest succesvolle jaren van Comdex, maar bleek een loden last. Achteraf gezien betaalde de directie veel te veel geld. De hoge aankoopprijs voor het bedrijf was niet de enige fout die de directie van Key3media maakte. Tijdens de internethype groeiden ook voor Comdex de bomen tot in de hemel. Door het succes bleef de huurprijs van ruimte op de beursvloer stijgen. Grote ondernemingen als IBM, Philips en Intel begonnen zaaltjes in hotels te huren, weg van de beursvloer. Dat was niet alleen goedkoper, zij waren er ook verlost van beurstoeristen die meer interesse hadden in gratis T­shirts en pennen dan in de producten die op de beursvloer werden aangeprezen. Toegang tot de beursvloer is immers gratis en een weekje Comdex werd tijdens de hype gezien als secundaire arbeidsvoorwaarde. Focus Het model van Comdex als algemene handelsbeurs voor de hele automatisering is uitgewerkt, analyseert Michael Hughes, directeur onderzoek van Tradeshow Week: "De show moet zijn focus en benadering veranderen. Hoe precies weet ik ook niet. Geen enkele IT­beurs weet hoe de komende twee tot drie jaar eruitzien." Shows die zich richten op één techniek (zoals JavaOne) of gebruikersbeurzen ­ de zogenaamde verticale beurzen, zoals HP World ­ hebben volgens Hughes minder last van teruglopende bezoekersaantallen en exposanten dan horizontale beurzen als Comdex. "De grote vraag is of er nog wel behoefte is aan een horizontale beurs voor de hele IT. De sector is inmiddels dusdanig gefragmenteerd dat het niet meer duidelijk is of Comdex nog wel iets toevoegt." Verticale beurzen voldoen niet alleen meer aan een behoefte bij de bezoekers, hun inkomsten zijn ook gezonder. Waar Comdex leeft van een commissie op hotelkamers en de verhuur van ruimte op de beursvloer, hebben verticale shows ook nog inkomsten uit de registratie. Een toegangspas tot een beurs als JavaOne kost een bezoeker al snel 2000 euro. Daarvoor krijgt die bezoeker toegang tot diepgravende sessies die nauw aansluiten op zijn dagelijks werk. Daarmee lijkt de verticale beurs meer op een cursus dan op een verkoopshow. In een tijd dat investeringen op een laag pitje staan, hebben verkoopshows ook weinig zin. Groot succes Het vreemde is echter dat terwijl Comdex faalt, de Duitse beurs CeBIT nog altijd een groot succes is. Weliswaar is onder invloed van de economische malaise ook daar een duidelijke teruggang. Het aantal bezoekers daalde in 2002 zelfs met 20 procent. Voor 2003 daalt het aantal exposanten met een vergelijkbaar percentage. Maar met 674 duizend bezoekers in 2002 en 6500 exposanten in 2003 is de belangstelling voor deze beurs nog steeds erg groot. "Veel Amerikaanse bedrijven gebruiken de CeBIT als een springplank voor de Europese markt", verklaart Hughes. Ook speelt wellicht een rol dat de cultuur in Europa en Amerika sterk verschilt. In de Verenigde Staten is het heel gewoon om vier uur te vliegen voor een bijeenkomst, waardoor de behoefte aan één allesomvattende computerbeurs afneemt. Ondertussen piekeren Nederlanders er niet over om naar Moskou te reizen, op drie uur vliegen van Amsterdam. Ondanks de huidige problemen van het moederbedrijf is de rol van Comdex voorlopig nog niet uitgespeeld. De beurs heeft nog altijd een functie als fenomeen. De week in november dat Comdex plaatsvindt, is voor de voltallige automatisering een aanleiding om naar Las Vegas af te reizen. Daarmee is het een perfecte gelegenheid voor overleg met (mogelijke) partners, klanten en overnamekandidaten. Comdex is het kerstfeest voor de technologie: je hoeft niet naar de beursvloer om profijt te hebben van de beurs, zoals je ook geen christen hoeft te zijn om eind december twee dagen met je familie door te brengen.