Verantwoordelijkheid

Gemeenten vragen om extra geld voor het toegankelijk maken van websites (en krijgen dat van het Rijk). De toegankelijkheidseisen (voorheen 'webrichtlijnen' genoemd) staan al een jaar of vijftien op rijksoverheid.nl. Na vijftien jaar is het een wettelijke eis geworden, maar in die tijd is het nog niet gelukt om 77% van de gemeentelijke websites toegankelijk te maken.

Tijdens de zorgstakingen hoorde iedereen op het NPO-journaal een stakingscoördinator expliciet het grootste probleem voor werkdruk noemen: de invoering van een nieuw EPD. Navraag leerde dat het medisch personeel verschillende systemen heeft en gegevens van het ene in het andere systeem moet overtikken.

Maar we zouden ook wat kunnen zeggen over onze professionele verantwoordelijkheid.

Natuurlijk kunnen we het hebben over opdrachtgevers die iets niet vragen, over bestuurders die te makkelijk een softwareleverancier willen geloven of zeggen dat zolang iets wettelijk niet hoeft het goedkoper kan.

Maar we zouden ook wat kunnen zeggen over onze professionele verantwoordelijkheid. We horen systemen te ontwerpen die voldoen aan eisen van betrouwbaarheid, veiligheid, gebruiksvriendelijkheid, voldoening en vrijwaring tegen risico, om een paar kwaliteitseisen te noemen.

Een belangrijk probleem is, volgens de SER, dat werknemers niet digitaal vaardig genoeg zijn. Werknemers moeten steeds meer weten van digitale ontwikkelingen. Er worden daarom verscheidene regionale centra opgericht om die kennis te verwerven. Begrijp me niet verkeerd. Het zijn best veel mensen die niet met Word en Excel kunnen omgaan of niet kunnen lezen en schrijven (meer dan 2 miljoen mensen!). Helpen om mensen vaardiger te maken, juich ik toe.

Maar verplaatsen we dan niet het probleem naar het bordje van de ontvangers van 'onze' systemen? We kunnen ook systemen ontwerpen die fouten voorkomen, die passen bij het gebruikersprofiel, die intuïtief zijn, toegankelijk zijn en nog meer van die 'kwaliteitsdingetjes'. Soms hoor ik IT’ers het probleem naar de opdrachtgever verplaatsen en zeggen "de opdrachtgever heeft er niet om gevraagd" of, wat ik persoonlijk erger vind, "dan hadden ze het zo maar niet moeten vragen".

Wat verstaan we als beroepsgroep eigenlijk onder een goede IT’er? Zijn we eigenlijk wel een beroepsgroep? Zouden we ons moeten conformeren aan een eed? Natuurlijk, ons vak is net zo divers als geneeskunde, of rechten, maar een beroepseed is daar mogelijk. Zo’n eed betekent daar: regelmatige scholing en ethisch handelen. In de onze zou moeten staan dat we kwaliteit leveren en de opdrachtgever goed informeren.

We hebben zo’n leuk multidisciplinair vak, waarin we met vele professionals binnen en buiten ons vakgebied goed kunnen samenwerken om er iets moois van te maken, waarbij value niet alleen geldwaarde is. De eerste zin van het Agile Manifesto is: We are uncovering better ways of developing software by doing it and helping others do it. Sprinten tot het goed is, is als een marathon lopen zonder voorbereiding.