Loopbaan

Verdwijnt het vak informatica door docententekort?
Hoewel er sprake is van een oplopend tekort aan IT’ers, daalt het aantal middelbare scholen dat lesgeeft in informatica.
Hoewel er sprake is van een oplopend tekort aan IT’ers, daalt het aantal middelbare scholen dat lesgeeft in informatica.
Zo’n 65 procent van de vacatures in de ICT-sector is volgens het UWV moeilijk te vervullen en de verwachting is dat het tekort aan goedopgeleide IT-professionals alleen maar verder toeneemt de komende jaren. Dat, terwijl het aantal havo- en vwo-scholen dat lesgeeft in informatica juist afneemt. Een zorgelijke ontwikkeling, meent branchevereniging Nederland ICT.
Uit cijfers van DUO bleek deze week dat in het afgelopen schooljaar 49 procent van de havo- en vwo-scholen het vak informatica aanbood. Vijf jaar eerder was dat nog respectievelijk 57 en 58 procent. Terwijl de interesse op de scholen waar wel ICT-onderwijs wordt gegeven, is gegroeid.
Steeds nijpender
De VO-raad, de vereniging van middelbare scholen, denkt dat de daling van het aantal informatica-scholen (deels) komt door het groeiende tekort aan informaticadocenten. Volgend jaar wordt een tekort van bijna 20 procent verwacht, becijferde onderzoeksbureau CentERdata. Hiermee is het tekort aan informaticadocenten veruit het grootst. Op nummer twee staan scheikundedocenten, op gepaste afstand, met een tekort van 7,6 procent. Ook docenten Natuurkunde en Duits zijn schaars – maar dus vele malen minder erg dan bij informatica.
Erik Barendsen, hoogleraar informaticadidactiek aan de Radboud Universiteit vreest dat scholen met het oog op het docententekort het vak informatica af zullen schaffen als docenten met pensioen gaan. Hierdoor wordt het voor studenten weer minder interessant om informaticadocent te worden. Momenteel zijn 45 leerlingen bezig met een opleiding tot docent informatica, blijkt uit cijfers van de Radboud Universiteit. Dat aantal is wel gestegen ten opzichte van vorige jaren, maar het is nog altijd te weinig om het tekort aan te vullen.
Het wordt nog veel erger...
CentERdata denkt bovendien dat in 2025 bijna de helft van de vacatures voor informaticadocenten niet kan worden vervuld. Daarbij is nog niet eens rekening gehouden met de mogelijkheid dat informatica een verplicht vak wordt. Informatica is op dit moment nog een keuzevak, en scholen zijn niet verplicht om het aan te bieden. Er gaan wel stemmen op om ICT-onderwijs aan alle leerlingen te geven. Uiteraard is Nederland ICT daar een groot voorstander van, maar ook staatssecretaris Dekker staat er sympathiek tegenover. Hij is voorstander van meer 'digitale geletterdheid' op scholen, laat hij weten in een schriftelijke verklaring. "Voor deze en volgende generaties jongeren is het belangrijker dan ooit dat ze niet alleen de techniek begrijpen maar dat we ze ook wegwijs maken in het woud aan informatie dat ze onder hun vingertoppen hebben."
Op de Nederlandse Antillen is informatica op de havo en het vwo overigens al wel een examenvak met een centraal schriftelijk examen - in tegenstelling tot hier. Verplicht is het vak daar overigens ook (nog) niet.
Fnuikend voor kenniseconomie
Nederland ICT is bezorgd dat het tekort aan IT-professionals nog verder zal oplopen als het onderwijs niet meer aandacht geeft aan ICT. Dit is fnuikend voor de kenniseconomie van Nederland. Ook VNO-NCW en MKB-Nederland pleitten al langer voor meer aandacht voor ICT in het onderwijs. Volgens Lotte de Bruin, directeur van Nederland ICT is het belangrijk dat kinderen al jong leren programmeren tijdens ICT-lessen. “Niet omdat ieder kind later programmeur moet worden. Kinderen moeten beter leren begrijpen wat een computer kan en hoe het werkt.” Wat haar betreft wordt ICT een verplicht eindexamenvak.
Momenteel wordt vergaderd over de samenstelling van het nieuwe curriculum op scholen. Maar het is nog allerminst zeker dat ICT een verplicht vak wordt. Er gaan ook stemmen op om meer te doen met vreemde talen, seksuele voorlichting of het milieu.
Europees rapport
Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie heeft eind vorige week een nieuwe 'CompuThink Study' studie gepubliceerd over Computational Thinking in het primair en voortgezet onderwijs in Europa. Uit de studie blijkt dat een aantal Europese landen overweegt om computational thinking als onderdeel van hun onderwijsprogramma in te voeren, maar dat men in een aantal gevallen zorgen heeft over hoe dit te doen. In het onderzoek wordt benadrukt dat het gaat om meer dan alleen programmeren. ECDL (The European Computer Driving Licence, het Europees Computer Rijbewijs) heeft inmiddels een syllabus beschikbaar met relevante eindtermen en hoopt zo dat de opbouw van relevante kennis gestructureerder verloopt.
Diverse bedrijven houden zich bezig met het (gratis) bij- en nascholen van informaticadocenten in het voortgezet onderwijs. Zo bieden Oracle, IBM, Cisco, Microsoft en IT-ernity, in samenwerking met VHTO, informaticadocenten momenteel gratis nascholing aan.
Bij Oracle kan daarnaast door elke school (Oracle Academy of niet) een gastcollege van een Oracle Professional worden aanvraagd. Neem hiervoor contact op met jessica.meijer@oracle.com.
Speciaal voor docenten die overtuigd zijn van de toegevoegde waarde van Minecraft, maar nog niet precies weten hoe zij dit in de praktijk kunnen aanpakken, organiseert SLBDiensten de training Minecraft in de Klas. Deze cursus is niet gratis (325 euro, exclusief BTW).
KPN, Siemens en Decos bieden ook ieder een gratis masterclass op locatie aan. Met deze reeks van masterclasses krijgen docenten een kijkje in de keuken bij diverse ICT-bedrijven en zicht op de belangrijkste trends. De masterclasses zijn op 16 maart, 29 maart en 18 april.
Als beleidsmakers en schooldirecteuren mij als informatica docent in het HBO een plezier willen doen, laat dan leerlingen op de middelbare school vooral twee dingen leren.
- Het opstellen, doorrekenen en analyseren van wiskundige modellen (dat kan b.v bij natuurkunde of economie; dat hoeft helemaal niet super ingewikkeld te zijn - Excel is prima -. De crux is dat ze leren analyseren en modelleren en de resultaten te interpreteren)
- goed begrijpend lezen. Oefen ook veel met het schrijven van goed gestructureerde teksten (het hoeft niet foutloos of literair te zijn. Het gaat er om dat de tekst logisch in secties en paragrafen is opgedeeld en dat de lijn in het betoog makkelijk te volgen is)
Als de leerlingen dat in de vingers hebben zitten is het een fluitje van een cent om ze programmeren te leren.
Het informatica vak gaat de de praktijk nauwelijks over programmeren; het gaat over analyseren, synthetiseren, kritisch denken, testen en communiceren.
Beter is het om het oude SDM (System Development System)
moet zijn:
Beter is het om het oude SDM (System Development Methodology)
Informatica is een domme en lege vakomschrijving, immers er zijn honderden gespecialiseerde detailspecialisaties en coderen is daar het laatste deel van.
Beter is het om het oude SDM (System Devellopment System) weer uit de mottenballen te halen zodat de informatica student gewoon analyse-les kan krijgen van de wellicht niet computervaardige wiskundeleraar.
Bij het huidig informatica onderwijs moet het vooral "leuk" zijn en begint met nagenoeg altijd met coderen i.p.v. van probleem en project analyse.
Een ieder weet dat vooral het coderen al lang door computers is overgenomen en vaak niet meer is dan "bricks in the wall" stapelen maar voor het maken van intelligente probleem analyses en de vertaling van de input van alle stakeholders, om daarmee het voortschrijdend inzicht voor te zijn, dat blijft voorlopig WO/HBO mensenwerk.
Informatica is inmiddels dermate relevant dat het een apart vak moet zijn op school.
Compleet off-topic: schuif de onderbouw van het HBO bij het HAVO/VWO en combineer dat met het VMBO.
schuif de bovenbouw van het HBO in het WO.
Iedereen heeft minimaal 8 jaar basis en 8 jaar middelbaaronderwijs.
Dan kun je nog 4 jaar hoger onderwijs volgen
Maar iedereen die de middelbare school verlaat heeft een opleiding voor een beroep gekozen.