Verdwijnt het vak informatica door docententekort?

Steeds nijpender

De VO-raad, de vereniging van middelbare scholen, denkt dat de daling van het aantal informatica-scholen (deels) komt door het groeiende tekort aan informaticadocenten. Volgend jaar wordt een tekort van bijna 20 procent verwacht, becijferde onderzoeksbureau CentERdata. Hiermee is het tekort aan informaticadocenten veruit het grootst. Op nummer twee staan scheikundedocenten, op gepaste afstand, met een tekort van 7,6 procent. Ook docenten Natuurkunde en Duits zijn schaars – maar dus vele malen minder erg dan bij informatica.

Erik Barendsen, hoogleraar informaticadidactiek aan de Radboud Universiteit vreest dat scholen met het oog op het docententekort het vak informatica af zullen schaffen als docenten met pensioen gaan. Hierdoor wordt het voor studenten weer minder interessant om informaticadocent te worden. Momenteel zijn 45 leerlingen bezig met een opleiding tot docent informatica, blijkt uit cijfers van de Radboud Universiteit. Dat aantal is wel gestegen ten opzichte van vorige jaren, maar het is nog altijd te weinig om het tekort aan te vullen.

Het wordt nog veel erger...

CentERdata denkt bovendien dat in 2025 bijna de helft van de vacatures voor informaticadocenten niet kan worden vervuld. Daarbij is nog niet eens rekening gehouden met de mogelijkheid dat informatica een verplicht vak wordt. Informatica is op dit moment nog een keuzevak, en scholen zijn niet verplicht om het aan te bieden. Er gaan wel stemmen op om ICT-onderwijs aan alle leerlingen te geven. Uiteraard is Nederland ICT daar een groot voorstander van, maar ook staatssecretaris Dekker staat er sympathiek tegenover. Hij is voorstander van meer 'digitale geletterdheid' op scholen, laat hij weten in een schriftelijke verklaring. "Voor deze en volgende generaties jongeren is het belangrijker dan ooit dat ze niet alleen de techniek begrijpen maar dat we ze ook wegwijs maken in het woud aan informatie dat ze onder hun vingertoppen hebben."

Op de Nederlandse Antillen is informatica op de havo en het vwo overigens al wel een examenvak met een centraal schriftelijk examen - in tegenstelling tot hier. Verplicht is het vak daar overigens ook (nog) niet.

Fnuikend voor kenniseconomie

Nederland ICT is bezorgd dat het tekort aan IT-professionals nog verder zal oplopen als het onderwijs niet meer aandacht geeft aan ICT. Dit is fnuikend voor de kenniseconomie van Nederland. Ook VNO-NCW en MKB-Nederland pleitten al langer voor meer aandacht voor ICT in het onderwijs. Volgens Lotte de Bruin, directeur van Nederland ICT is het belangrijk dat kinderen al jong leren programmeren tijdens ICT-lessen. “Niet omdat ieder kind later programmeur moet worden. Kinderen moeten beter leren begrijpen wat een computer kan en hoe het werkt.” Wat haar betreft wordt ICT een verplicht eindexamenvak.

Momenteel wordt vergaderd over de samenstelling van het nieuwe curriculum op scholen. Maar het is nog allerminst zeker dat ICT een verplicht vak wordt. Er gaan ook stemmen op om meer te doen met vreemde talen, seksuele voorlichting of het milieu.

Europees rapport

Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie heeft eind vorige week een nieuwe 'CompuThink Study' studie gepubliceerd over Computational Thinking in het primair en voortgezet onderwijs in Europa. Uit de studie blijkt dat een aantal Europese landen overweegt om computational thinking als onderdeel van hun onderwijsprogramma in te voeren, maar dat men in een aantal gevallen zorgen heeft over hoe dit te doen. In het onderzoek wordt benadrukt dat het gaat om meer dan alleen programmeren. ECDL (The European Computer Driving Licence, het Europees Computer Rijbewijs) heeft inmiddels een syllabus beschikbaar met relevante eindtermen en hoopt zo dat de opbouw van relevante kennis gestructureerder verloopt.