Het vaste netwerk van SURFnet biedt de aangesloten instellingen al een scala aan geavanceerde diensten en dynamische hoogcapaciteitsverbindingen. De diensten zijn ook mobiel te benaderen via de wifi-netwerken van de universiteiten. Bij het verlaten van de campus valt echter alles terug op de standaardcapaciteit en diensten die de mobieletelecombedrijven bieden. Onderzoekers die gebruikmaken van sensornetwerken in het veld zijn daardoor aangewezen op bijvoorbeeld peperdure gsm-kaarten.

“Dat SURFnet zelf masten neerzet, gaat natuurlijk niet gebeuren”, zegt Erik Jan Bos, chief technology officer van SURFnet. In plaats daarvan zoekt de organisatie een partnerschap met de leveranciers van mobiele netwerken en een van de mobiele aanbieders. Een van de doelen is om in nauwe samenwerking geavanceerde technologie te testen in een aantal proefprojecten en later in productie te nemen voor de doelgroep van SURFfnet. De mobiele technologieën die SURFnet op het oog heeft, zijn LTE en LTE Advanced, de opvolgers van de huidige HSPA (3G) mobiele netwerken. Daarnaast wil SURFnet draadloze technieken onderzoeken, zoals de in ontwikkeling zijnde gigabit ethernet WLAN-standaard. Bos: “Eind dit jaar weten wat er kan.” Daarna gaat SURFnet op zoek naar de samenwerkingspartners.

Deze werkwijze is vergelijkbaar met de strategie die tot nog toe werd gevolgd voor de vaste netwerken SURFnet 1 tot en met 6. Met Nortel, nu Ciena, heeft de organisatie al jarenlang een goede samenwerkingsrelatie. Technici en onderzoekers van SURFnet en Ciena hebben jaarlijks een strategiebijeenkomst in het Canadese Ottawa. “Zij zijn bereid hun nek ver uit te steken door ons als kleine organisatie invloed op hun ‘roadmap’ te geven.” SURFnet heeft echter nog niet veel ervaring met aanbieders in mobielenetwerktechnologie. Daarom organiseert de organisatie nu een aantal marktscans, samen met onder meer TNO en een paar universiteiten.

Bos verwacht dat de mobiele industrie graag wil samenwerken. Hij heeft argumenten daarvoor. Zo is in het verleden een pilot met gprs in Eindhoven en Maastricht opgezet samen met het toenmalige Libertel, nu Vodafone. Libertel had een paar basisstations speciaal voor de doelgroep van het hoger onderwijs ingericht en SURFnet betaalde de toestellen. Zo waren er een paar honderd onderzoekers die voor het eerst een mobiel ‘packet aware’-netwerk konden gebruiken met een datatransmissiecapaciteit ver boven die van gsm. “Wij hebben een doelgroep die graag experimenteert met technologie. De missie van SURFnet is de markt vooruit te branden. De markt vindt het prachtig als er opeens een aantal mensen zijn die een nieuwe technologie willen testen in een reële productieomgeving.”

Bos ziet verder synergie met de belangen van de operators. Onze doelgroep zit veel op uitgestrekte campussen en bij de grote projecten in Groningen zoals bij Lofar. Daar hebben wij glasvezel liggen. De telecomaanbieders kunnen in dunbevolkte gebieden met onze glasvezel meeliften om basisstations aan te sluiten voor onze doelgroep.

Zodra de markt de technologie oppakt, heeft SURFnet er ook geen moeite mee de eigen dienstverlening te staken. Bos: “SURFnet had ooit een zoekmachine. Dat was in de tijd van AltaVista. We kregen toen een licentie van Digital Equipment om wat te sleutelen aan AltaVista om een SURFnet-zoekmachine te maken. Die heeft een aantal jaar meer gekund dan AltaVista kon. Toen kwam Google en die kon tien keer of wel honderd keer zoveel als onze zoekmachine. Dus hebben we daarvan snel afscheid genomen.” Zo gaat het ook met dit project, verwacht Bos. Het loopt tot 2013. Tegen die tijd verwacht hij dat het belang van SURFnet wat kleiner is geworden en dat van SURFdiensten is toegenomen.

De bedoeling is dat op het einde van het traject een onderzoeker makkelijk een landelijk dekkend sensornetwerk kan opzetten, bijvoorbeeld voor het volgen van de vogeltrek via met zenders uitgeruste vogels. Voor de korte termijn wil SURFnet het vaste netwerk uitbreiden met hotspottoegang. Nederland heeft veel hotspots, maar die zijn niet benaderbaar via eduroam. Eduroam is de wifi-dienstverlening waarmee studenten overal op de campussen van eduroam-geschikte organisaties kunnen inloggen met hun eigen gebruikersnaam en wachtwoord.

Showcase

Extra aandachtbeveiliging

Identificatie, authenticatie, privacy en beveiliging zijn even belangrijk op vaste net als op mobiele net, vindt Erik Jan Bos, chief technology officer van SURFnet. Dat deze onderwerpen expliciet in het meerjarenplan genoemd staan, is omdat het afluisteren van mobiele netwerken iets makkelijker is. “Het verkeer over het netwerk moet absoluut veilig zijn. Onderzoeksdata kunnen medische informatie bevatten die gevoelig zijn. We willen de markt versnellen en een showcase tonen. Dan moet ook dit goed geregeld zijn. SURFnet gaat daarover expliciet afspraken maken met de operators die het netwerk gaan leveren.”