Politie plaatste ongezien tapsoftware op 50.000 cryptotelefoons

Daarmee zijn ook gegevens verzameld van een grote groep personen van wie de identiteit niet is vastgesteld en waarvan ook niet duidelijk is of ze verdacht zijn van strafbare feiten. Met deze brede aanpak is de privacy van burgers geschonden, stellen de advocaten van de verdachten die dankzij deze kraakmethode van het JIT nu voor de rechter moeten verschijnen. Er is sprake van het verzamelen van bulkdata met een sleepnet.

Daarnaast is door JIT nog veel informatie verzameld van criminelen die de opsporingsdiensten al in het vizier hadden. Het Openbaar Ministerie (OM) onderzoekt nu of het bedrijf Encrochat zich schuldig heeft gemaakt aan het deelnemen aan een criminele organisatie, aan witwassen, en mogelijk "medeplichtigheid aan strafbare feiten die door klanten van Encrochat zijn gepleegd”, schrijft NRC. De telefoons van Encrochat waren erg populair onder criminelen. Zij dachten dat ze door de versleuteling vrij met elkaar konden communiceren zonder dat anderen hen zouden kunnen afluisteren.

Legitimiteit methode betwijfeld

De advocaten stellen de legitimiteit van de gepleegde data-onderzoeken nu bij de rechter aan de kaak. Aanvankelijk leek de Nederlandse politie slechts gebruik te maken van gegevens van verdachten die via Franse interceptie-software aan een JIT-partner in Nederland waren verstrekt. Nederland zou daarbij geen verzoek bij de Franse opsporingsdiensten hebben neergelegd om een speciale bevoegdheid te te passen om live informatie te krijgen. In die situatie hebben de Franse rechters al gekeken naar de rechtmatigheid van het opsporingsmiddel en hoeven Nederlandse rechters dat niet nog eens over te doen.

Nu blijkt echter uit informatie van de Britse National Crime Agency dat de Nederlandse politie een veel belangrijkere rol dan gedacht heeft gespeeld in de ontwikkeling van de opsporingsmethode. Daardoor komt de opsporingsactie in een ander juridisch daglicht te staan.

Maandenlang meelezen

De Nederlandse opsporingsdiensten hebben via de hacksoftware alle informatie over gesprekken, contacten en berichten van de 50.000 Encrochat-klanten kunnen meelezen. Dit is gedaan in de periode tussen 1 april en half juni vorig jaar. Daarmee heeft het OM al bewijs in tientallen strafzaken in handen gekregen.