Plannen kabinet voor aanpak personeelstekorten ‘veel te algemeen’

“Met het STAP-budget hebben ze bijvoorbeeld een enorme bak geld om de beroepsbevolking op te leiden, maar ze hebben nog niet echt een visie waar dat voor bedoeld is”, noemt hij als voorbeeld van een te algemeen beleid. Vanuit het coalitieakkoord is voor dat STAP-budget - waarmee Nederlanders duizend euro aan subsidie voor opleidingen kunnen krijgen - voor 2023 tot en met 2026 vier keer 125 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor het bevorderen van permanente scholing. Het eerste deel van die aanvullende middelen komt volgend jaar beschikbaar voor mensen die maximaal een mbo-diploma hebben op niveau 4. “Maar waar gaan we die mensen dan in opleiden? Dat staat er niet in.”

Krapteberoepen

Ook Louis Spaninks, directeur van IT-opleidingsfonds CA-ICT, heeft wat kritiek op het STAP-budget. “Het is een beetje dubbel. Het is aan de ene kant natuurlijk hartstikke goed dat mensen de kans krijgen om zich verder te ontwikkelen. Maar als ik kijk hoe de STAP-regeling nu functioneert, dan zitten daar dingen in die niet goed werken. We zien natuurlijk dat opleidingsinstituten daar massaal opduiken. Die denken: als ik duizend mensen heb, dan verdien ik een miljoen. Maar wie die duizend mensen zijn, is voor hen niet relevant. Terwijl het juist om het individu moet gaan. Die balans is dus hartstikke scheef. Daar proberen ze wel aan te werken, maar als je nu meer geld beschikbaar stelt voor de STAP-regeling, krijg je vooral meer van hetzelfde. Dus ik hoop dat SZW daar meer een vinger achter kan krijgen."

Tegelijkertijd verbaast Spaninks zich erover dat er weinig over om- of bijscholing naar IT genoemd wordt. “De regeling omscholing naar krapteberoepen werd nu niet genoemd. Die regeling is vorig jaar volledig mislukt: er is maar iets van 2% van het hele budget gebruikt. Die regeling komt dit jaar terug, dus ik had verwacht dat er nog ergens wel iets van een haakje over in zou zitten. Maar die is er niet.”

Overheid heeft er ook baat bij

Hoe dan ook moet er nu wel echt actie ondernomen worden om het tekort aan techtalent aan te pakken, vindt Schreuder. “Als we op de korte termijn naar oplossingen zoeken, is om- en bijscholing de enige optie. Waar zit het budget daarvoor? Bij SZW. Maar wie heeft hier geen visie op? SZW. Dus in die zin ben ik blij met de inzet van EZK en het Actieplan, maar dan moet er wel wat gaan gebeuren.”

Dat is overigens ook voor de overheid zelf van belang, benadrukt Schreuder. Het tekort aan IT’ers raakt hen namelijk ook. “Ik ben bijvoorbeeld heel blij dat het budget van het NCSC in vijf jaar tijd verzesvoudigd naar 42 miljoen euro in 2027. Dan hebben ze een echt budget om mee te werken. Maar in die vijf jaar willen ze ook meer mensen binnenhalen en ik ben heel benieuwd waar ze die dan willen vinden”, legt hij uit. “IT zit in alle ambities van de overheid verwerkt. Die connectie miste ik eerder al en mis ik nog steeds. Volgens mij ziet alleen EZK dit, de rest niet.”

Positief: aan de slag met digitale geletterdheid

Toch zijn er ook echt wel positieve punten te vinden in de plannen die effect hebben op de langere termijn. “Het is in ieder geval heel goed dat er extra geïnvesteerd wordt in middelbaar beroepsonderwijs”, vindt Spaninks bijvoorbeeld. “Ik ga er vanuit dat er dan ook in het ICT-onderwijs meer ruimte ontstaat.” Zo gaat het kabinet meer inzetten op de regionale samenwerking tussen vmbo, mbo en hbo en worden gezamenlijke onderwijsprogramma’s gestimuleerd. “En er wordt heel nadrukkelijk aangegeven dat er geïnvesteerd wordt in de relatie en doorstroom tussen mbo-hbo-wo. Dat is superpositief.”

Beide heren zijn verder erg te spreken over de investering in digitale geletterdheid. “Je moet zeker in deze donkere tijd aandacht besteden aan mensen die het verst van hun dromen af staan. Mensen die digitaal onhandig zijn, staan al half buitenspel. Daar moeten we in investeren.”

“En ik zie grote investeringen in digitale leermiddelen in de klas”, voegt Schreuder toe. “Dat geld komt uit het groeifonds, maar ze gaan daar dus echt mee aan de slag. Dus daar zie ik in ieder geval de juiste aandacht in de juiste richting gaan.”