Overheid werkt aan alternatief voor omstreden fraudedetectiesysteem

SyRI was een computersysteem van de overheid, waarmee allerlei gegevens van burgers aan elkaar gekoppeld worden. Op basis daarvan moet bepaald worden hoe groot de kans is dat iemand fraudeert met overheidssteun. Maar volgens de rechter maakte dat systeem dus een te grote inbreuk op de privacy.

Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt nu in een brief aan de Tweede Kamer dat het ministerie niet in hoger beroep gaat tegen deze uitspraak. Ook vertelt ze dat SyRI sinds de uitspraak niet meer gebruikt is door de overheid. "Op dit moment lopen er geen SyRIprojecten en zijn er al enige tijd geen nieuwe aanvragen binnengekomen. Gegeven de uitspraak van de rechter is het zeer onwaarschijnlijk dat dit nog zal gebeuren. Een eventuele nieuwe aanvraag wordt niet in behandeling genomen."

Nieuw systeem in de maak

Volgens de rechter is het gebruik van technologieën als data-analyse en algoritmen in strijd tegen fraude wel legitiem. De overheid wil daar dan ook wel gebruik van blijven maken. Daarom wordt er gewerkt aan een 'instrument' dat alsnog fraude op kan sporen. Daarbij wil de staatssecretatirs naar eigen zeggen "lering trekken uit het instrument SyRI".

Bij dit proces worden partijen betrokken die ervaring hebben met SyRI, waaronder VNG, UWV, SVB, de Belastingdienst, het Inlichtingenbureau en de Inspectie SZW. Daarnaast wil Van Ark andere partijen en inhoudelijke experts betrekken bij de ontwikkeling van het nieuwe systeem. "Samen met die verschillende partijen wil ik gaan onderzoeken hoe nieuwe technologische hulpmiddelen kunnen worden ingezet om op een effectieve en efficiënte manier fraude te bestrijden, met voldoende waarborgen ten aanzien van privacy."

Wanneer dat nieuwe systeem klaar moet zijn, is nog onbekend. Van Ark zegt met de minister te werken aan een visie op gegevensuitwisseling en privacy in het sociaal domein, en dat de Tweede Kamer hier later per brief over geïnformeerd wordt.