Onderzoekers waarschuwen voor software om personeel te monitoren

Het Rathenau Instituut onderzocht digitale monitoringstechnieken en hun invloed op de werkvloer op verzoek van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Uit de inventarisatie van Rathenau blijkt dat deze rol steeds groter wordt. Dat heeft zowel positieve als negatieve gevolgen.

Gezichtsanalyses bij sollicitaties

De onderzoekers constateren dat digitale technieken een steeds grotere rol spelen in het personeelsbeleid van organisaties. "Bedrijven zetten ze in bij het aannemen van nieuw personeel, het controleren en aansturen van medewerkers en bij hun ontwikkeling en ondersteuning." Rathenau wijst onder meer op gezichtsanalyses en games bij videosollicitaties, screenshots om thuiswerkers te controleren en apps om de gezondheid te meten. Door de corona-uitbraak neemt het belang van digitale monitoring steeds verder toe. 

De ontwikkelingen hebben niet alleen gunstige gevolgen voor werknemers.  "Ondertussen veranderen ze ook de arbeidsverhoudingen en kunnen ze leiden tot een beperkt beeld van wat waardevol werk is", schrijven de onderzoekers. Ze melden ook dat tools de privacy van werkenden kunnen schaden, dat ze tot discriminatie kunnen leiden bij werving- en selectieprocessen en mogelijk leiden tot een toenemende werkdruk.

Tijdverspilling tegengaan

"Tools bieden mogelijkheden om het minste of geringste ‘tijdverspillend gefriemel’ te identificeren en managers op de hoogte te stellen van hoe vaak werknemers naar het toilet gaan", aldus de onderzoekers. Een andere 'beruchte' tool is de StrongArm. "Die monitort de bewegingen van de medewerkers en trilt als er bijvoorbeeld een verkeerde beweging wordt gemaakt."

Rathenau wijst erop dat het belangrijk is om rekening te houden met "wat algoritmes niet goed kunnen". Op dit moment kunnen ze maar beperkt specifieke omstandigheden meewegen. "Digitale middelen zijn er om ons te ondersteunen in ons werk en moeten geen robot maken van de werkenden."