Loopbaan

Mbo’ers, omscholers en 50-plussers de dupe van stereotypes
Passie in de praktijk vaak belangrijker dan diploma of leeftijd.
Passie in de praktijk vaak belangrijker dan diploma of leeftijd.
De IT-arbeidsmarkt is in 2022 alleen maar krapper geworden. Toch lijken bedrijven niet in álle vijvers te vissen: de focus ligt vooral op hbo- en universitair geschoold talent. 50-plussers, mbo-geschoolde IT’ers en omscholers zijn vaak nog minder populair. Onterecht, menen diverse mensen uit de sector zelf, die juist IT’ers uit deze groepen hebben aangenomen en met ze werken.
Voorop gesteld: voor bepaalde vacatures is gewoon echt specifiek talent nodig is. Soms hebben bedrijven echt een senior nodig of iemand met heel gespecialiseerde kennis. Maar dat geldt niet voor alle beschikbare banen. Want zelfs bij junior-posities wordt al snel een hbo-diploma als eis neergelegd.
Die eis ligt er vooral omdat bedrijven het lastig vinden om in te schatten of iemand de juiste kennis heeft, vermoedt onder meer August de Vries, business unit manager bij Transfer Solutions. Transfer Solutions doet onder meer aan detachering binnen softwareontwikkeling en remote beheer. De hbo-eis ziet hij op diverse plekken terugkomen, maar zeker bij de overheid, al heeft staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Digitalisering wel aangegeven dat daar verandering in moet komen. “Je zoekt dan zekerheden. En over het algemeen is het denkniveau van de hbo- of wo-kandidaat hoger, dus heb je meer kans op succes.”
De Vries staat niet alleen in dat vermoeden. Ook andere detacheringbedrijven en recruiters horen dergelijke argumenten om specifiek hbo’ers of wo’ers te zoeken. “Klanten verwachten bij hbo werk- en denkniveau dat er iemand achter zit die snel verbindingen kan leggen en mee gaat denken. Dat ze zelfstandig werken”, vertelt Kirsten Bults, People & Development Director bij detacheerder Linden-IT. “Maar als je die verwachtingen naar mbo’ers uitspreekt, kunnen zij dat ook. Het duurt misschien iets langer voor ze daar zijn, maar ze kunnen het wel.”
Bijscholen moet iedereen
Andere veelvoorkomende vermoedens rondom mbo’ers draaien om de verouderde kennis in het onderwijs en van de leerkrachten die zij hadden, en dat ze tijdens de opleiding niet altijd diep op onderwerpen in gaan. Maar “werkgevers vergeten dat bepaalde kennis prima is aan te leren”, zegt Eva Leijdekkers, senior corporate recruiter bij PQR.
Dat mbo’ers minder aangenomen worden, is volgens haar en vele mensen in de sector dan ook niet helemaal terecht. Oprichters van (IT-)bedrijven, IT’ers zelf, recruiters en managers geven in reactie op een oproep van AG Connect veelal aan dat ze zelf mbo’ers in dienst hebben of hebben aangenomen, die net zo goed presteren als hbo’ers. Want het is niet alleen het diploma of opleidingsniveau dat van invloed is op hoe iemand presteert, benadrukt naast Leijdekkers ook Manon Krijger, corporate recruiter bij Telindus. Volgens Leijdekkers speelt bijvoorbeeld ook de werkomgeving mee. En ook de mindset speelt een grote rol, voegt Krijger toe. “Ik praat liever met een mbo’er die thuis een testomgeving heeft gebouwd en daar hobbymatig mee bezig is, dan met een hbo’er die de IT in is gegaan vanwege geld. Ik heb liever iemand met passie. En niveauverschil heb je overal, ook onder hbo’ers.”
Steven van Gysel, solutions architect manager Noord-Europa bij Infoblox, beaamt dat. “In mijn team zoeken we niet naar educatie, het gaat mij om de ervaring en kennis die je in huis hebt. Alle opleidingsniveaus geven je een basis, maar in de IT-wereld waarin we nu leven, gaat het om continu bijschaven en -leren. Sommige krijgen dat al mee via een hogere opleiding, anderen blijven zelf steeds op de hoogte van alle ontwikkelingen en gedeelde kennis. En dat zul je ook moeten doen als je wilt groeien.”
“Op het moment dat we een sollicitant uitnodigen voor een gesprek, gaat het wat mij betreft voornamelijk om de ervaring en persoonlijkheid die nodig is voor de functie. Brengt hij of zij iets extra’s aan het team en heeft hij of zij de juiste skills om de functie goed uit te kunnen oefenen?”
Bovendien hebben mbo’ers als voordeel dat zij veel stage hebben gelopen, ziet Evie Klok, IT-recruiter bij Pro Contact. “Dat is allemaal gratis werkervaring die zij al in de pocket hebben zodra deze groep als starter op de arbeidsmarkt komt. Waar een hbo’er over het algemeen meer theorie kent, heeft de gemiddelde mbo’er in hetzelfde vak (of misschien wel dezelfde functie) al veel meer praktijkervaring opgedaan op dezelfde leeftijd.”
Ouder, dus meer werkervaring
Ook voor 55-plussers kan het lastiger zijn om binnen de IT aan een baan te komen. Werkgevers associëren ouderen sterk met een gebrekkige kennis van ICT en met afnemende flexibiliteit en bereidheid om iets nieuws te leren, vertelde professor Joop Schippers van de Universiteit Utrecht in 2020 al aan AG Connect.
Maar bij Telindus is 27% van de IT’ers 55 jaar of ouder, vertelt Krijger. “Deels omdat mensen zich lange termijn aan ons willen binden, die zij meegegroeid met organisatie. En we nemen nog steeds 55-plussers aan.” Bovendien zijn deze mensen helemaal niet grijs of bijna toe aan pensioen, zoals het beeld soms is. “Tegenwoordig zie je dat de gemiddelde 55-plusser middenin het leven staat en zichzelf nog steeds ontwikkeld. En ze hebben veel meer werkervaring. Voor ons zijn die mensen heel belangrijk, omdat ze een bak aan ervaring meenemen en zij kunnen de junioren juist opleiden.”
Dat voordeel ziet Leijdekkers ook binnen PQR. “Wat ons opvalt is dat ze veel kennis bezitten en voorheen veel verantwoordelijkheden hebben gehad, maar dat een groot deel in hun latere werkfase vooral leuk werk willen hebben en minder de ambitie hebben om een grote rol binnen een organisatie te bekleden. Ze zijn daardoor de vraagbaken voor jong talent met minder ervaring en ondersteunen deze generatie in hun loopbaan en werkzaamheden.”
Toch wordt al die werkervaring niet altijd op waarde geschat, ziet Jan Ruijtenberg, senior Java software engineer. “De kennis die je nodig hebt, verandert razendsnel, waardoor ervaring minder gewaardeerd wordt dan aanpassingsvermogen.”
De maakbaarheid van de mens
De laatste jaren is steeds meer focus gekomen op omscholing. Logisch, want er zijn veel mensen die IT best leuk blijken te vinden, maar daar pas later achter komen. Via omscholing komen zij toch de IT-arbeidsmarkt op, zij het wat later. Hoewel steeds meer bedrijven open staan voor omgeschoolde IT’ers, is er ook voor deze groep nog veel te winnen.
De grootste uitdagingen waar omscholers tegenaanlopen, is dat er veel naar specialistisch talent gezocht wordt en dat bedrijven niet altijd de ruimte hebben om mensen op te leiden. Als omscholer kom je immers als junior de arbeidsmarkt op, wat betekent dat een bedrijf wel genoeg ervaren mensen moet hebben om een omscholer op te leiden. Hebben ze dat niet, dan is er vaak geen ruimte voor een junior. Maar hbo’ers die net van hun IT-studie afkomen, hebben in theorie natuurlijk dezelfde uitdaging.
“Ik geloof in de maakbaarheid van de mens”, zegt Bults van Linden-IT daarover. “Een omscholer heeft niet klaar liggen wat nodig is, maar dat kun je wel ontwikkelen.” Bij Linden-IT wordt daar ook flink op ingezet met een bootcamp. En daaruit blijkt dat omscholers helemaal niet zoveel werkervaring nodig hebben om aantrekkelijk te worden voor de markt. “Als ze drie maanden werkervaring hebben, stormt de markt op ze af. Maar als je net dat zetje niet hebt gekregen en dus niet kunt onderbouwen waar jouw kennis zit, dan kan het lastig zijn om een baan te vinden.”
Dit artikel is ook gepubliceerd in het magazine van AG Connect (november 2022). Wil je alle artikelen uit dit nummer lezen, zie dan de inhoudsopgave.
Prima artikel , als mensen dit lezen kan het zeker een verheldering voor de IT Sector zijn en eindelijk meer op de waarde worden geschat.