Kabinet overweegt miljarden voor AI, wetenschap en infra

Het plan moet nog worden uitgewerkt en de haalbaarheid moet worden onderzocht. Zo is nog niet duidelijk hoeveel geld het fonds moet gaan bevatten en hoe wordt belet dat het wordt uitgegeven aan "zaken die ongetwijfeld belangrijk zijn, maar de economie niet per se versterken", meldt een Haagse bron aan persbureau ANP. De Telegraaf meldt dat er in overheidskringen wordt gesproken over een totaalbedrag van maximaal 50 miljard euro dat in het fonds zou worden gestort.

Voor Nederland op de lange termijn

Uit het fonds zou kunnen worden geput voor investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur, wetenschap en nieuwe technologie als kunstmatige intelligentie. Die moeten de zogeheten 'verdienkracht' van de economie op de lange termijn versterken. Zo hoopt het kabinet Nederland, ook als er de komende jaren weer tegenwind opsteekt, te verzekeren van economische groei. De uitgaven verdienen zichzelf dan terug, zo wordt beredeneerd.

Het is vooralsnog niet duidelijk of infrastructuur die in aanmerking kan komen voor investeringen uit dit fonds bestaat uit klassieke infrastructuur zoals wegen en bruggen, of ook moderne infra zoals datacenters, glasvezelverbindingen, internetknooppunten en 5G-netwerken. Ook de opzet van het fonds, en wie de toekenning van investeringen op welke gronden gaat bepalen, is nog onbekend.

Coalitiepartijen zijn vóór

De regeringscoalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie buigt zich nu over het plan, zodat Hoekstra het op Prinsjesdag kan presenteren en ermee aan de slag kan. Het lijkt erop dat geen enkele regeringspartij op voorhand dwarsligt, maar veel hangt van de uitwerking af.

Van oudsher maken vooral VVD en CDA zich juist sterk voor het aflossen van de staatsschuld. Maar Hoekstra gaf al eerder te kennen dat hij zocht naar een manier om munt te slaan uit de huidige, uitzonderlijk gunstige voorwaarden voor de schatkist om geld te lenen.

Geld toeleggen

De rente op Nederlandse staatsleningen met een looptijd van dertig jaar dook begin deze maand voor het eerst onder de nul procent. Dat betekent dat beleggers bereid zijn geld toe te leggen op hun investering. Voor leningen met kortere looptijden, en dus lagere risico's, geldt dat al langer.

De lage rente op staatsobligaties hangt samen met toenemende onzekerheid over de toekomstige economische ontwikkelingen. Beleggers zoeken daarom veilige havens op, zoals staatsleningen van landen die hun betalingsverplichtingen altijd nakomen.