Met systeemtheorie kunnen we gemakkelijk verklaren dat dit een natuurlijk verschijnsel is. Toch vinden velen dat er een probleem is dat opgelost dient te worden. De argumentatie die men aandraagt deugt echter niet. Subsidies en campagnes sorteren geen effect en wijzen op een verkeerde visie op de cruciale bijdrage die juist vrouwen leveren aan techniek.

Vrouwen zitten genetisch anders in elkaar dan mannen. Dat de mannelijke en vrouwelijke hersenen reeds bij geboorte van elkaar verschillen, wordt door weinig wetenschappers ontkend. Toch zien we allerlei pogingen om de aangeboren verschillen te negeren en te streven naar meer vergelijkbare percentages mannen en vrouwen in de IT.

Wanneer meisjes interesse tonen in techniek blijkt dat de motivatie anders is dan bij jongens. Voor jongens gaat het om de techniek zelf, terwijl meisjes meer oog hebben voor het doel daarvan. Meisjes doen informatica omdat ze techniek willen toepassen. Ze koppelen hun interesse aan een sociale context. Dit is toegepaste informatica. Jongens programmeren om het programmeren. Ze zijn geïnteresseerd in informatica zelf als object van hun studie, wat we wel technische informatica noemen.

Een oorzaak voor het gebrek aan vrouwen in informatica is positieve feedback. In de systeemtheorie spreekt men hiervan wanneer de elementen binnen een systeem het totale systeem versterken. Een voorbeeld is de dominantie van Windows als besturingssysteem. Mensen laten zich in hun keuze beïnvloeden door signalen van vrienden. Men maakt dezelfde keuze als de meerderheid en daardoor wordt die groter. Positieve feedback in sociale systemen ligt vaak aan de basis van het ontstaan van normen en culturen.

Om genetische redenen is er een onbalans tussen mannen en vrouwen met betrekking tot hun passie voor techniek. Dit verschil wordt door vicieuze cirkels vergroot. Men wijst regelmatig de mannelijke cultuur van de IT-sector aan als oorzaak van het lage enthousiasme onder vrouwen. Dit is een ondeugdelijk argument, want hier is sprake van een vicieuze cirkel. Een ‘mannencultuur’ trekt inderdaad meer mannen aan dan vrouwen, waardoor die cultuur versterkt wordt. Maar het gebrek aan animo onder vrouwen is er net zo goed debet aan dat in de IT een mannencultuur ontstond.

Een recente studie bracht een andere vicieuze cirkel aan het licht. Het blijkt dat mannen meer geneigd zijn tot het gebruik van geavanceerde features in software dan vrouwen. Dit heeft niets te maken met de intelligentie van vrouwen. De oorzaak is dat softwarepakketten gebouwd zijn door mannen, voor mannen. Softwareontwikkelaars gaan uit van een mannelijk beeld van gebruikers. Het gevolg is dat vooral mannen de software gemakkelijk weten te gebruiken. Vrouwen zien deze software niet als iets dat ze zelf zouden willen bouwen, wat tot gevolg heeft dat er nog meer software door en voor mannen gebouwd wordt.

Waarom ervaart men het lage percentage vrouwen in de IT als een probleem? De aandacht voor vrouwen is een sociaal fenomeen met meer emotionele dan rationele gronden. Grofweg twee derde van de artikelen over dit onderwerp is gepubliceerd door vrouwen. Interessant hierbij is vooral dat er weinig aandacht is voor het lage percentage vrouwen onder bijvoorbeeld loodgieters en stukadoors. De aandacht voor informatica lijkt een statuskwestie waar voornamelijk vrouwen zich druk om maken.

Velen beweren dat we het gebrek aan IT’ers kunnen oplossen door meer vrouwen te interesseren voor techniek. Bij een tekort aan personeel doen we er echter beter aan om personen te werven die van nature interesse hebben. Voor elke euro die je steekt in het interesseren van vrouwen voor informatica kun je tien keer zoveel mannen vinden.
Volgens sommigen moeten we de vicieuze cirkel van ‘mannelijke software’ doorbreken door een evenwichtigere verdeling van mannen en vrouwen onder softwareontwikkelaars.

Maar ook dat is onzinnig. De betere sociale vaardigheden van vrouwen zijn inderdaad hard nodig om software gebruikersvriendelijker te maken. Door vrouwen een rol te geven bij het aanleveren van requirements en het opstellen van acceptatietests kun je daar gebruik van maken. Een klein percentage vrouwen, met passie voor kwaliteit en toepasbaarheid, kan zodoende toch een beslissende stempel drukken op de eindresultaten.

Er gaat veel tijd en geld verloren aan initiatieven om meer vrouwen aan het werk te krijgen in technische sectoren. Er is maar één oorzaak voor de onbalans tussen mannen en vrouwen in technische beroepen: vrouwen hebben weinig interesse in techniek.

Meer techneuten vinden we door meer mannen te werven. Desondanks is het kleine aantal vrouwen in technische sectoren van belang vanwege hun cruciale bijdragen aan technische producten. Dat vrouwen in de minderheid zijn, wil niet zeggen dat ze minder invloed hebben. Integendeel, vrouwen kunnen controle uitoefenen over functionele eisen en acceptatietests. Voor de ICT sector kan één vrouw dus net zo waardevol zijn als tien mannen!

Jurgen Appelo is CIO bij ISM eCompany.
websiteDeze tekst is een samenvatting. Bezoek voor het complete artikel, inclusief bronverwijzingen: http://www.noop.nl/vrouwen-in-techniek.htmlOpinie-bijdragen staan los van de redactionele opvattingen van Automatisering Gids. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te redigeren en in te korten. Bijdragen sturen aan: ag@sdu.nl o.v.v. ‘opinie’.