Windows 10X is niet meer. De lichte variant van Windows, eerst exclusief bedoeld voor dubbelscherms devices en toen voor lichtere apparaten, is vóór zijn geboorte al heengegaan. Het was Microsofts zoveelste poging om een slank besturingssysteem te maken; versus Chrome OS, versus tablets, versus Linux op netbooks, versus Windows op oudere bedrijfs-pc’s. Waarom lukt het Windows maar niet om af te vallen?

Maak je niet druk, dun is de mode. Hoewel dat met een forse zak zout genomen mag worden. Op papier zijn slanke besturingssystemen een no-brainer. Het lijkt zo logisch om software voor het benutten van hardware te maken waarvan de hardwarebelasting dan laag is. Dus bescheiden rekenvermogen, geheugenruimte, opslagcapaciteit, energieverbruik, enzovoorts. Daardoor kan een computer of apparaat ook langer meegaan.

Theorie versus praktijk

Wat op papier aantrekkelijk lijkt, is dat in realiteit niet altijd. Soms omdat het moeilijk te realiseren is. Zie maar Microsofts vele pogingen om een ‘Windows Light’ te maken, en te marketen. De nieuwste mislukte poging is Windows 10X (codenaam Windows Lite, of Santorini). Die lichte variant van Windows 10 (de “laatste Windows-versie ooit”) moest Microsofts antwoord zijn op Google’s Chrome OS.

Dat browser-gebaseerde platform is een licht besturingssysteem voor cloud-connected notebooks. Aanvankelijk zijn deze door de Windows-maker geridiculiseerd als ‘geen echte laptops’. Maar tijden veranderen. En Microsoft wil daarin wel meegaan. Wat deels een herhaling van de eigen geschiedenis betekent, maar dan telkens met hoop op een andere uitkomst.

Dubbelschermshype, en corona

Begin dit jaar was de komst van Windows 10X nog langzaam dichterbij aan het komen. Die nieuwste variant van het hedendaagse Windows was oorspronkelijk bedoeld voor devices met dubbele schermen. En eventueel apparaten met omklapbare, vouwbare schermen waardoor er valt te schakelen tussen klein en groter beeld.

Windows 10X is in oktober 2019 wereldkundig gemaakt met de preview van de Surface Neo. Die dubbelscherms Microsoft-tablet was toen nog een prototype, trots geshowd door Windows-topman Panos Panay (als ‘one more thing’). Naast de Neo is toen ook de Surface Duo getoond: een dubbelscherms Microsoft-smartphone, die Android draait. De planning eind 2019 was dat de Neo met de nieuwe Windows-variant voor het kerstseizoen van 2020 op de markt zou komen. En toen kwam de coronacrisis.