33 procent rekent op beginnend herstel in eerste helft van 2010

IT-bedrijf Nobel heeft een peiling onder klanten verricht. Op de drie-keuzenvraag ‘Hoe ontwikkelt zich volgend jaar uw IT-budget?’, kruiste ruwweg de helft de optie ‘Wordt hoger’ aan. Circa 40 procent hield het op ‘Blijft gelijk’ en 10 procent voorziet ook in 2010 kostenreducties. Maar achteraf was die enquête overbodig, want in de anderhalve maand die sinds het afronden van het onderzoekje verstreek, heeft Nobel ongeveer evenveel ‘commitments’ voor grote projecten – in de range van 1 tot 2 miljoen euro – weten lost te peuteren als in de vijf daaraan voorafgaande maan-den. Wat volgens directeur Piet van Vugt vooral opvalt is, dat het bijna allemaal strategische projecten zijn bij mid-market klanten die uit de recessie de conclusie trekken dat ze zakelijk zullen moeten vernieuwen: “Men besteedt IT uit om wendbaarder te worden, men vernieuwt ERP of CRM om anders om te kunnen gaan met bestaande klanten of om nieuwe kanalen aan te spreken. Businessmodellen worden aangepast aan een nieuwe werkelijkheid”.

Ook Pecoma meent bij klanten tekenen van herstel te bespeuren. Vooral de financiële dienstverleners, waar Pecoma traditioneel meer dan tweederde van z’n omzet behaalt, zouden volgens directeur Simon de Koning weer flink mensen van Pecoma inhuren. Daarnaast ziet De Koning bij gemeenten een groeide vraag naar diensten rond virtualisatie.
De activiteiten op het gebied van snelle business-intelligenceprojecten op basis van Microsoft-technologie, die afgelopen voorjaar geïnitieerd werden in reactie op de recessie, lijken een schot in de roos: “Veel bedrijven die tot dusverre terugschrokken voor de grote traditionele BI-projecten durven het wel aan op basis van een aanpak die is gericht op een implementatietijd van omstreeks twee maanden.”

Tjeerd Brenninkmeijer van het open-sourcebedrijf Hippo merkt verschil tussen klanten bij de overheid en het bedrijfsleven. Overheidsklanten hebben niet zoveel gemerkt van de crisis. In het bedrijfsleven merkt hij dat er in het derde en vierde kwartaal weer budgetten werden vrijgegeven en plannen gemaakt. “Zelfs het oude ‘we hebben nog budget voor 2009, waar we nog iets mee moeten doen’, hebben we weer gehoord.” Dit laatst was zeker niet het geval eind 2008.
Hippo ziet een stijgende lijn voor 2010. Kostenbesparing blijft voor bedrijven een issue. Om kosten te besparen wordt onder andere closed source ingeruild voor open source. De vraag naar software-as-a-service en cloud groeit en het gebruik van social media binnen grote bedrijven ziet Hippo ook verder toenemen. Het beheer, identiteits­management en beveiliging hiervan is een issue voor bedrijven, waar Hippo nu op inspeelt. Het is optimistisch. Ook in de VS groeit het bedrijf.

CEO Philip van Blanken van TASK24 is uitgesproken positief gestemd. Het bedrijf werkt veel voor bedrijven en organisaties die werkzaam zijn in markten met een publiek belang, zoals energie, water, vervoer & infrastructuur en veiligheid. In het randstedelijk gebied bleef het werkvolume, de recessie ten spijt, groeien. In het zuiden des lands, waar veel hightech-gerelateerde opdrachtgevers zitten, voelde TASK24 de recessie vooral in de eerste zes maanden. Maar in de tweede helft van 2009 viel onder deze bedrijven volgens Van Blanken al weer ‘een licht herstel’ van de vraag te bespeuren: “Niet de percentages die we uit de jaren 2005-2007 gewend zijn, maar voor 2010 rekenen we in detachering en projecten toch wel op een groei van de vraag met 3 à 5 procent.” Waarbij Van Blanken wel aantekent dat er waarschijnlijk weinig beweging in de tarieven valt te verwachten. Omzetgroei zal hier voor TASK24 dus moeten komen uit het pakken van een groter deel van de markt. Van Blanken zet wat dat betreft in op een ‘productiviteitsgroei’ van 7 procent in 2010.
Terwijl het in de voor TASK24 belangrijke detacheringsmarkt ook in 2010 knokken geboden zal blijven, schetst Van Blanken een ronduit rooskleurig perspectief voor de markt voor managed services rond onderhoud aan applicatiecode, een weliswaar kleinere markt, maar met betere marges gezegend: “De vraag naar SLA-diensten stijgt echt verschrikkelijk. Afgelopen jaar zagen we daarin een verdubbeling en eigenlijk verwacht ik dat voor 2010 opnieuw.”

Directeur Bas van der Veldt van softwarebedrijf AFAS is behoorlijk overtuigd van een aantrekken van de vraag. Vooral de kleinere bedrijven uit het MKB-segment, waar afgelopen jaar flink op de rem is getrapt, zouden nu weer goed aanspreekbaar zijn voor de verkopers van AFAS. Van der Veldt kan daar cijfers bij leveren: tussen mei en augustus bedroeg het afsprakenpercentage van de afdeling verkoop gemiddeld zo’n 80 procent van het afsprakentarget, maar sinds september stijgt het duidelijk. Op dit moment bedraagt het zelfs bijna 120 procent.
Moeilijk heeft AFAS het volgens Van der Veldt sowieso niet gehad: “Software verkoopt zich altijd. In goede tijden met het innovatieargument en in moeilijk tijden met het argument van kostenbesparing. Wat dat betreft hebben wij het dus een stuk makkelijker dan de dienstverleners”.

Een van de bedrijven die in de eerste helft van volgend jaar op groei rekenen, is T-Systems. In 2008 en 2009 groeide het bedrijf tegen de economische teruggang in dankzij zijn ‘Dynamic Service’: een in utility-vorm vermarkte cloud-oplossing voor onder meer hosting van applicaties. Belangrijke deals werden afgesloten met onder meer Shell, Heineken en SAP. Die laatste partij besloot zich op software te concentreren. Het schoof afgelopen zomer de managed services die het ten behoeve van zijn softwareklanten in de markt zet, integraal door naar T-Systems.

Contacten met bestaande en nieuwe klanten leerden managing director Ton van den Berg van T-Systems Nederland dat de markt nog veel ruimte voor groei in deze activiteiten biedt: “De pijplijn groeit. Zowel door cross- en upselling als door nieuwe accounts”, aldus Van den Berg.

 

49 procent heeft de indruk dat klanten weer wat meer belangstelling tonen

Een van de bedrijven die voor de eerste helft van 2010 minder optimistisch gestemd zijn is Accenture. Ernst-Jan Bergman van Accenture Nederland: “De conjuncturele neergang heeft bij onze klanten niet zo zeer een vermindering van de IT-activiteiten veroorzaakt. Het is meer een verschuiving, wat betreft de inrichting van IT. Kostenbeheersing heeft prioriteit gekregen. Wat betreft infrastructuur zien we veel vraag naar advies en begeleiding rond cloud en SaaS. Zakelijke vernieuwing gaat gewoon door, maar de IT-ondersteuning moet wel goedkoper. We zien dus meer vraag naar gebruik van resources in India, waar we in het in september gestarte boekjaar een groei plannen van 42.000 naar 50.000 fte. Alleen wat de echt grote projecten betreft, zoals pan-Europese ERP-roll outs, merken we dat klanten afwachten, of die projecten mogelijk in de komende kwartalen in kleinere deel-projecten alsnog, maar voorzichtig aan oppakken.”

Algemeen directeur Roel Nikkessen van IT-bedrijf OGD signaleert al sinds oktober weer een stijgende trend in de markt. Wat levering van capaciteit betreft (merendeels voor IT-beheerfuncties ) is de vraag over de maanden oktober en november al weer op het niveau van een jaar tevoren. In managed services is zelfs sprake van een tweecijferig groeipercentage. Ook het aantal uitstaande offertes is met circa zestig op dit moment boven verwachting hoog. Nikkessen tekent daarbij overigens wel aan dat dat niet alleen het effect is van een aantrekkende vraag. Ook een toename van de doorlooptijd speelt een rol: “Klanten zijn bedachtzamer. Men wil overtuigd wor-den, meer kwaliteit zien. Waar referentiebezoeken aan bestaande klanten voor-heen vaak een vanzelfsprekend onderdeel waren, zie je nu dat dit juist heel veel aandacht krijgt. En daar zijn we eerlijk gezegd eigenlijk wel blij mee.”

Sjouke Kuindersma van VCD zag de omzet licht groeien, maar verwacht voor de eerste helft van 2010 geen groei ten opzichte van de overeenkomstige periode van 2009.  “Veel klanten hebben het nog altijd moeilijk. Sommige zitten tegen faillissement aan. Wij vinden enige compensatie in groei binnen de gezondheidszorg en waterschappen, en in de retail, waar ondanks alles soms toch nog behoorlijk wordt geïnvesteerd in efficiëntiegerichte oplossingen.

Directeur Michiel de Meijer van Inter Access heeft de indruk dat klanten weer wat meer willen met IT. Een grote groep is nog steeds in de ban van de recessie en als zodanig primair geïnteresseerd in kostenbesparing. Inter Access kan daarop reageren met voorstellen voor onder meer virtualisatie en outsourcing. Maar naast de kostengedreven vraag ziet De Meijer – sinds het begin van het vierde kwartaal – toch ook wel tekenen van een voorzichtig herleven van de belangstelling voor innovatiegerichte IT, onder meer rond enterprise content management (ECM), business intelligence (BI) en portaloplossingen op basis van Sharepoint-technologie. Het betreft nog voornamelijk kleinschalige projecten. De Meijer heeft echter goede hoop dat succesvolle afwikkeling van deze projecten snel tot vervolgopdrachten kan leiden. Op dit moment bevindt de ordervoorraad van  Inter Access zich, na een stevige dip tijdens het voorjaar en de zomer, weer op het niveau van eind 2008. Het aantal lopende offertetrajecten bevindt zich zelfs iets boven het peil van een jaar geleden.

 

18 procent ziet nog geen licht aan einde van de tunnel

Rob Pols van Atos Origin is ‘niet positief’ over de eerste helft van 2010: “We zien weliswaar dat klanten overwegen strategische projecten die eerder dit jaar ‘on hold’ werden gezet, weer op te starten. In een enkel geval zal dat zich wellicht al in de eerste helft van 2010 in opdrachten vertalen, maar in de meeste gevallen denk ik niet dat dat voor het derde kwartaal tot extra werk zal leiden. Voor de meeste klanten geldt dat ze eerst zelf weer nieuwe orders in porte-feuille willen hebben, voordat het management bereid is nieuwe IT-kosten goed te keuren. Ik denk dat we als IT-bedrijven blij mogen zijn als de stabilisatie die we nu zien in de eerste kwartalen van het volgend jaar doorzet en als we de tarieven voor professional services op peil houden. Hopelijk trekt de markt in de tweede helft van volgend jaar wat aan, maar ik denk toch dat we voorlopig nog lang niet terugzijn op het peil van 2007.”

Ook Exact voorziet nog geen herstel van de vraag op korte termijn. De verkoop van nieuwe licenties is in de eerste helft van het afgelopen jaar danig ingezakt. In het derde kwartaal trok ze weer licht aan, maar het absolute niveau ligt nog altijd duidelijk onder dat van een jaar tevoren. Over de offertepijplijn zegt een wat sceptische directeur Exact Nederland, Paul Ramakers: “Resellers zeggen me dat die er is, maar je moet natuurlijk afwachten wanneer sprake zal zijn van conversie.” Volgens Ramakers zoekt Exact voor deze stagnatie met enig succes compensatie door onder meer in te zetten op crossselling onder bestaande klanten. Dat lukt redelijk, zij het dat de besluitvorming trager is dan men uit het verleden gewend was. Ronduit goed gaat het volgens Ramakers met het vooralsnog kleine maar strategisch geachte SaaS-product ‘Exact online’. Pas werd daarvoor de 10.000e klant genoteerd.

Niet alle bedrijven die de komende zes maanden nog ‘geen herstel’ zeggen te verwachten, hebben het moeilijk. In veel gevallen hebben bedrijven een behoorlijke mate van diversificatie, waardoor de recessie niet al te hard aankomt. AAC Cosmos bijvoorbeeld, zag weliswaar z’n verkoop van hard- en software inzakken, maar prijst zich niettemin gelukkig met een flinke groei in de sfeer van managed services voor bedrijven die helemaal geen eigen hard- en software blijken te willen hebben. Op dit moment zijn managed services goed voor een kwart van de omzet van AAC Cosmos. Dat lijkt niet veel, maar sales manager Jack Rijks stelt dat de marge zodanig beter is dan die op hard en software, dat hier in feite sprake is van een volledige compensatie voor het inzakken van de traditionele werkgebieden. “Geen herstel betekent hier dus niet geen business.”