Hij vindt dat de sector op zoek moet naar nieuwe bedrijfsmodellen, maar de aanbieders hebben het daarbij niet gemakkelijk. “De telecomsector heeft veel kansen gehad, maar is niet uitgeblonken in innovatie”, constateert Sickinghe. Daarbij worstelt de sector met de perceptie dat alles op internet gratis is. Dat beeld begint gelukkig langzaam te kantelen, ziet Sickinghe. De muziekdienst Spotify is daarvan een goed voorbeeld: de muziekindustrie werd jarenlang geteisterd door illegaal downloaden. Betaalde varianten kwamen niet van de grond. Nu kan Spotify dat wel, omdat een voor de eindgebruiker acceptabel bedrijfsmodel is gevonden. Sickinge ziet dat effect ook in de telecomsector optreden: “Wanneer het beeld dat alles gratis is verdwijnt, zijn er weer volop kansen voor nieuwe diensten.”

Het imago van de sector helpt niet mee. Dat ontstond onder meer door de ervaringen met de helpdesks van deze bedrijven die cabaretier Youp van 't Hek vorig jaar aan de kaak stelde. Maar ook de hoge tarieven voor het gebruik van mobiele telefoons in het buitenland, problemen met overstappen en afrekenen per minuut zijn voorbeelden waar het beeld dat de eindgebruiker van de sector heeft, de afgelopen jaren schade opliep.

Olie op het vuur
De suggestie dat mobiele telecomaanbieders de techniek ‘deep packet inspection’ gebruiken om de inhoud van gesprekken en webverkeer te analyseren, gooide onlangs weer olie op het vuur. KPN-directeur Marco Visser vertelde vol trots aan de aandeelhouders van KPN hoe met deze technologie precies kan worden nagegaan wat voor netwerkverkeer klanten genereren. “Niet handig aangepakt van KPN”, oordeelt Sickinghe. Onder druk van de Tweede Kamer legde het kabinet al in de telecomwet vast dat telecombedrijven niet bepaalde diensten extra mogen belasten of blokkeren. Vooruitlopend op het ingaan van die nieuwe regels besloot KPN de tarieven voor al het mobiel dataverkeer te verhogen.

Vodafone volgde daarop en naar verwachting komt T-Mobile ook met hogere datatarieven. Drie mobiele aanbieders zijn eigenlijk te weinig voor een volwaardige marktwerking. “Wanneer er meer partijen in de markt komen, wordt het volggedrag minder en ontstaat er meer concurrentie. Dat is goed voor de dienstendiversificatie en de prijsvorming in de markt. Dan zal ook de voortdurende roep in de politiek om nieuwe regels afnemen”, zegt Sickinghe. Hij verwacht dat Tele2 en Ziggo, die vorig jaar een licentie kregen, meer kansen hebben zelfstandig te overleven dan Orange en Telfort een paar jaar terug. “De nieuwkomers hoeven niet helemaal een nieuw netwerk aan te leggen. Ze hebben al een vast netwerk dat ook als backbone voor een mobiel netwerk kan worden gebruikt. Zendmasten kunnen door meerdere partijen worden gebruikt.”

Bovendien is nu een andere business­case mogelijk dan alleen het bieden van spraak over gsm dat Telfort en Orange tot hun beschikking hadden. “De komende tijd gaan we met mobiel internet een groeiend aanbod zien van ‘over the top’-diensten. Dit biedt ook kansen voor de sector.”

Europabreed gezien ligt het echter wel voor de hand dat een uitdunning van het aantal telecombedrijven plaatsvindt. In Europa is een groot aantal telecomaanbieders actief op een redelijk beperkt oppervlak. Sickinghe; “Een Europese consolidatie komt er zeker, maar nu is het nog te vroeg. ” De Nederlandse situatie is uniek in Europa met KPN die zich het minst van alle andere als klassieke ‘incumbent’ gedraagt. “Bijvoorbeeld voor Telefonica is de Spaanse thuismarkt de kurk waarop het drijft. Voor KPN wordt juist Duitsland steeds belangrijker met de activiteiten van E-Plus. KPN blijft een potentiële kandidaat om te worden overgenomen.”