Gates draaide Microsofts iPad-alternatief persoonlijk de nek om

Het project in kwestie luisterde naar de naam Courier. Eind 2009 was het project zo ver dat Microsoft prototypes aan externe partijen kon tonen. Het inklapbare apparaat had twee aanraakschermen van 7 inch die meervoudige vingerbewegingen konden detecteren, met een pen te beschrijven waren en waartussen men informatie heen en weer kon slepen.

In april 2010 kwam er plotseling een eind aan het project, kort nadat Apple zijn zegetocht in tabletland was begonnen met de iPad. Jay Greene van Cnet heeft nu na gesprekken met 18 betrokkenen die op voorwaarde van anonimiteit met hem spraken, gereconstrueerd hoe die beslissing tot stand kwam. De doorslaggevende stem kwam van Bill Gates, blijkt nu.

Tweede tabletproject opgestart

Het probleem waar Microsoft mee worstelde, was dat er een tweede tabletproject binnen Microsoft gestart was, onder de hoede van Steven Sinofsky, hoofd van de Windows-divisie. Dat was nog lang niet zo ver op streek als de Courier, maar Sinofsky had een zwaarwegend argument tegen het Courier-project: De Courier draaide op een gewijzigde versie van Windows, en was niet geheel compatibel met bestaande productlijnen.

J. Allard (die zijn sporen had verdiend met de Xbox-spelcomputer) en zijn team hadden daarvoor gekozen om het apparaat te optimaliseren voor creatieve taken. Allard en de zijnen zagen het apparaat niet als een remplaçant van de smartphone of de pc, maar als een eigenstandig product voor het schrijven van teksten, maken van ontwerpen en dergelijke.

Microsoft-topman Steve Ballmer kwam er niet uit: of een tablet die op korte termijn gelanceerd kon worden, maar een vreemde eend in de bijt zou zijn, of wachten totdat Steven Sinofsky zijn belofte waar kon maken. Om die reden besloot hij Bill Gates bij het besluitvormingsproces te betrekken.

Geen Outlook op de Courier

Beslissend voor het lot van het Courier-project werd volgens Greenes bronnen Bill Gates' vraag aan Allard, hoe Courier-bezitters hun mail konden lezen. Dat kon wel via de smartphone, meende Allard, of anders via een webapplicatie. Wie een mailprogramma met rijke functionaliteit nodig zou hebben, zou toch liever achter zijn pc kruipen, meende Allard.

Op die redenering kreeg Gates een allergische reactie, aldus de bronnen van Greene. Hij bleef Allard vervolgens maar doorzagen over de logica van deze ontwerpbeslissing. En kort daarop werd het Courier-project geschrapt. Omdat het niet in lijn was met Microsofts Windows- en Office-plannen, was de motivatie.

Beslissing zette Microsoft op jarenlange achterstand

Of dat een verstandige beslissing was? Het is onzeker of de Courier het met succes had kunnen opnemen tegen de iPad. En het argument dat het verband met Windows en Office te dun was, kan niet weggezet worden als alleen een kortetermijnoverweging om de eigen omzet niet te beconcurreren. Ook vanuit gebruikersoverwegingen is integratie met bestaande platformen en applicaties niet onbelangrijk.

Maar Microsoft betaalt er wel een hoge prijs voor. De tabletmarkt is nu al anderhalf jaar het speelveld van de concurrenten. En Microsoft lijkt zeker nog een half jaar nodig te hebben voor een alternatief onder zijn merk. Dat moet zuur zijn voor de man die in 2001 op de Ameirkaanse beurs Comdex gouden tijden voorspelde voor de tablet, met mede door Microsoft geïnspireerde prototypes van Acer, Compaq, Fujitsu en Toshiba in de hand.