Gartner: Bestrijd desinformatie als malware

Wat is waarheid? Informatie die komt van een betrouwbare bron. Maar wat is een betrouwbare bron? Voor een aanzienlijk deel van de bevolking is het niet meer duidelijk wie ze moeten vertrouwen. De eigen dokter, wetenschappers en onderwijzers krijgen in de ogen van een (krappe) meerderheid van de mensen op zijn minst het voordeel van de twijfel, volgens een onderzoek van Ipsos, dat analist David Aron aanhaalt op het Gartner Symposium/Xpo in Barcelona. Maar het deel van de bevolking dat journalisten, bankiers en bedrijfsleiders gelooft, is al gedaald tot onder de 25% en overheidsdiensten, ministers en politici hanger ergens onderaan de lijst met minder dan 10%.

Maar wie geloof je wel? Sociale media? Influencers? Mensen in je eigen bubbel?

Volgens Aaron moet eerst een oplossing gezocht worden voor de wereld zonder vertrouwen, voordat er een oplossing kan komen voor andere grote problemen waarmee de wereld kampt, zoals klimaatverandering, pandemieën en geopolitieke ontwrichting. Zonder dat hij een politiek statement wil maken, noemt Aron als voorbeeld van hoe malinformatie werkt: "Als je wil dat Donald Trump aan de macht komt in de Verenigde Staten, hoe pak je dat aan? Je kan een stortvloed aan berichten rondsturen met de boodschap 'Stem op Donald Trump'. Dat werkt niet zo goed en het effect is van korte duur. Het is veel slimmer om een sfeer te creëren waarin de oprechtheid van de zittende politici in twijfel wordt getrokken. En vervolgens stuur je berichten: Denk eens na wie er niet betrokken is bij de politieke elite? Heey, denken mensen, die Trump, die heeft geen achtergrond in het politiek establishment"

Het draait om het vermenigvuldigingseffect

Het gaat volgens Aron om het creëren van een mentaal model waardoor mensen hun eigen misinformatie gaan maken en verspreiden. Hij maakt de vergelijking met de manier waarop malware werkt. Systemen infecteren elkaar en creëren zo een massa die een enkeling of kleine groep anders nooit kan overtuigen.

Wat kunnen de maatschappij en de bedrijven en andere organisaties die daar deel vanuit maken doen om een barrière op te werpen voor deze desinformatie-industrie die inmiddels is ontstaan? Deze malinformation-industrie bestaat, net als andere industrieën, uit een toeleveringsketen met verschillende plekken waarop een aanval kan worden gericht.

Tegenacties nodig

Een belangrijke element daarin is educatie of opvoeding. Net zoals banken soms in hun app of website waarschuwingen plaatsen voor acties van kwaadwillenden kunnen informatiecampagnes helpen mensen bewust te maken van het bestaan van malinformatie en hoe dit te herkennen. Aron noemt als voorbeeld het basisonderwijs in Finland waar kinderen al op heel jonge leeftijd geleerd wordt kritisch te kijken naar de informatie die overal wordt aangeboden. Ook bestaat er inmiddels steeds meer technologie waarmee gemanipuleerde beelden gedetecteerd kunnen worden.

Er is natuurlijk een taak voor overheden die actief het verspreiden van desinformatie moeten tegengaan, bijvoorbeeld door wetten in te stellen en de handhaving daarop. Aaron vindt ook dat digitale grootmachten een taak hebben als platformeigenaren. Hij noemt ook het 'nudgen' van de bevolking als een mogelijk spaak in het wiel voor de verspreiders van valse informatie. China past deze methode toe om burgers beter gedrag aan te leren, bijvoorbeeld door hen met camera's te volgen of mensen die door rood licht oversteken of afval op straat gooien en ze daarna met naam en toenaam te kijk te zetten voor een groot publiek. Aron: "Hoewel ik zeker geen voorstander ben van de manier waarop China dit toepast, kunnen we wel kijken wat we ervan kunnen leren. China is een groot digitaal experiment. "

De buurtapp - in veel woongemeenschappen al in gebruik - is ook een manier om groepen mensen achter het ontmoedigen van ongewenste activiteiten in de buurt te krijgen.

Kruip in de huid van de aanvaller

Aron wijst op een heel leerzame game die is ontwikkeld door Cambridge University genaamd Go Viral. Het spel plaatst de deelnemer in de positie van iemand die valse informatie over Covid-19 wil verspreiden. Zo leert deze de gedachtegang van de kwaadwillenden en kan op basis daarvan een defensie bedenken.

Een rol van bedrijven kan zijn om bewustwording van deze problematiek te stimuleren en hulpmiddelen voor de bestrijding van desinformatie ter beschikking te stellen. De overheden kunnen regelmatig de regelgeving aanpassen aan de ontwikkelingsstrategieën van de verspreiders van desinformatie en goed gedrag belonen en slecht gedrag straffen. Burgers moeten zich bewust worden van het bestaan van het mechanisme van desinformatie en waar mogelijk de tegenmaatregelen ondersteunen.