Het meest overtuigende argument om te kiezen voor Xen, in plaats van concurrent Vmware, is de prijs.” Zo oordeelt Thijs Elenbaas over het aanbod van het Californische Xen Source. Hij runt samen met zijn collega-programmeur al vijf jaar de Nijmeegse ICT-dienstverlener Contemplated.net, leverancier van websites en webwinkels.
Michiel Steltman, technisch directeur van de Amstelveense ASP-provider en hostingbedrijf Siennax is het volledig met Elenbaas eens. “Preciezer nog, de veel hogere prijs van Vmware is op geen stukken na te rechtvaardigen door bijvoorbeeld betere features, performance of support.”
Sinds tweeënhalve week heeft de Benelux een distributeur voor Xen Source, Dupaco in Leusden. Directeur Erik Monninkhof stelt dat Xen Source zo’n 70 procent goedkoper is dan concurrent Vmware. “Ik weet de prijzen niet uit mijn hoofd. Een server waarvoor je tegen de 3500 euro aan Vmware’s ESX-licenties kwijt bent, kost je met Xen Source echter nog geen duizend euro.”
Het prijsverschil is niet zomaar aan te tonen. Monninkhof lijkt zijn Xen Source-prijs te vergelijken met die voor Vmware’s Starters-editie. De prijs voor een Vmware Standaard- of Enterprise-licentie zijn nog beduidend duurder, vertelt Vmware’s Richard Garsthagen. Volgens hem kiezen Vmware-gebruikers doorgaans een Standaard- of een Enterprise-editie. “De meeste klanten willen daarnaast ook de centrale management-toepassing, en die kost vijfduizend euro.”
Garsthagen vind de prijsvergelijking grote onzin. “Iemand die zegt dat Vmware en Xen Source gelijkwaardig zijn of worden, kent onze producten niet. Die vergelijkt appels met peren. Ons gratis Vwmare-product presteert beter dan Xen Source. Het ondersteunt om te beginnen Windows en dat is voor 95 procent van mijn klanten essentieel. En iets voor minder dan gratis aanbieden, dat bestaat niet. “
Alleen na veel aandringen wil Garsthagen kwijt dat het bedrijf ooit de prijzen zal moeten verlagen, als Xen Source en Xen het Vmware-aanbod beginnen te benaderen. “We luisteren naar onze klanten. Als die ons dat vertellen, wellicht dat we over een jaar de prijzen bijstellen. Maar het lijkt mij heel sterk dat ons veel grotere bedrijf stil blijft zitten kijken hoe het veel kleinere Xen Source ons nabootst. Over een jaar is ons product opnieuw veel beter.”

Bleeding edge
Ergens deze week zet Elenbaas zijn gloednieuwe Xen Source-server online. “Hij staat nu nog op mijn bureau, maar zit dan in een rack in een Amsterdams datacentrum”, vertelt hij op 10 oktober. “Ik moet er wellicht het komend weekend nog wat aan sleutelen.”
De lage prijs voor Xen Source is niet het allerbelangrijkste argument. De open-sourceversie kost namelijk niets. Elenbaas wil echter geen tijd verliezen met het testen en in orde krijgen van de virtualisatiesoftware. En dat is hét grote verschil tussen de twee. Xen Source komt min of meer voorgeconfigureerd en heeft een beheerschil, vertelt Elenbaas. Het inregelen van Xen is volgens hem voor een onervaren ICT’er gewoon te tijdrovend.
De open-sourceversie loopt daarentegen weer voorop wat prestaties betreft. “Xen schijnt zo’n 20 tot 30 procent beter te presteren dan het Xen Source-product.”
Xen versie 3 ondersteunt bijvoorbeeld sinds deze zomer Windows2000 en Windows XP. “Die bleeding edge hebben we hier niet nodig, al onze servers draaien Centos-Linux. Windows gebruiken we thuis, op de desktop. We wachten daarom wel tot Xen Source die ondersteuning levert.”
Toch heeft Xen minpuntjes. Beide versies lopen achter op Vmware, aldus Elenbaas. Zo is geen van twee foutloos in het migreren van lopende servers. Een tweede minpunt vindt hij dat in Xen of Xen Source het maken van een accurate kopie van een draaiende virtuele server niet gladjes verloopt.
Hij heeft desondanks niet onderhandeld met Vmware. “We maken ons geen illusies dat ons contract voor dat bedrijf interessant is. Vmware is bedoeld voor grote bedrijven. Xen is voor iedereen betaalbaar.”

Minder vierkante meters
Het aantal Xen- of Xen Source-gebruikers is in Nederland nog op de vingers te tellen. Het Nijmeegse ICT-bedrijf is één van de eerste zes die deze week een licentie kochten bij de kersverse Benelux-distributeur.
Dupaco’s Monninkhof verklaart zijn interesse in Xen Source: “Het is heel simpel. De komende drie jaar spelen er twee zaken in de automatisering, virtualisatie en web-enabling.”
De twee zijn wat hem betreft binnen een jaar goed vergelijkbaar. Xen Source biedt volgens hem met dan dezelfde functionaliteit aan als Vmware nu.
Hoe de keus ook uitvalt, bedrijven besparen fors met virtualisatie. De exacte cijfers variëren volgens Monninkhof per onderzoek: “Het scheelt zeg maar 75 procent aan vierkante meters, 50 procent aan energie en 40 procent aan onderhoud.”
De besparingen zijn inderdaad hét argument voor een tweede Nederlandse gebruiker van Xen, de ASP- en hosting-provider Siennax, klant van Xen Source noch Dupaco. Het heeft een dodelijk saai datacentrum, volgens een rigide methode ingericht met veel Cisco, HP en een beetje Dell, beschrijft technisch directeur Steltman. Besluiten over techniek die het bedrijf helpen kosten te besparen, zijn snel genomen: “Wij willen zoveel mogelijk besturingssystemen draaien, voor zo weinig mogelijk kilowatts en met een zo laag mogelijke footprint.”


Drempel
De Amstelveense ASP- en hosting-provider beheert in het datacentrum van in totaal vijfhonderd fysieke servers meer dan honderd virtuele servers met Xen versie 2, die draaien op niet meer dan enkele tientallen van de fysieke machines. De provider is daarnaast vergevorderd met het voorbereiden van het gebruik van Xen 3, de open-sourcesoftware. Steltman: “Ik verwacht momenteel de Xen 3-servers in het eerste kwartaal van 2007 operationeel te kunnen hebben.”
De laatste drempel voor het op grote schaal inzetten van virtualisatie op deze standaardmachines is wat hem betreft geslecht met het in productie gaan van de hiervoor speciaal ontworpen processoren van zowel Intel als AMD. Die CPU’s maken aanpassen van de te draaien besturingssystemen overbodig, waarmee ook het virtualiseren van Windows erg eenvoudig wordt. “Het gaat daarom nu echt van start.”
Steltman erkent de nog aardige technische voorsprong van Vmware op Xen. “Vmware heeft nu nog betere beheertools, maar dat is een kwestie van tijd. Ik denk dat zowel HP als Dell straks standaard met Xen worden uitgerust.”
Zijn grootste zorg zal straks zijn het beheer van virtuele servers. “Straks draaien er 1500 virtuele servers op 500 machines. In de standaardisatie daarvan zitten onze bezuinigingen. Diversiteit kost geld.”
Het beheer van dit toekomstige virtuele serverpark is de kunst voor een bedrijf als Siennax dat met gebruikers precieze afspraken maakt over niveaus van dienstverlening. Het ontwikkelt ervoor eigen beheertools, waarin veel open-sourcesoftware wordt toegepast. Steltman voorspelt daarnaast dat de grote leveranciers van beheertools, BMC en Mercury hun producten hierop gaan aanpassen. “Die nieuwe tools laten dan zien waar er nog een hoekje vrij is, waar je nog een OS in kan plakken. Ergens twintig procent capaciteit over? OS erop.”


Alleen gekeken
Hosting- en ASP-leverancier Asp4all werkt uitsluitend met Vmware. Het bedrijf in Huizen heeft wel begin dit jaar een student vergelijkend onderzoek laten doen naar Xen (Source) en Vwmare, vertelt Berend van Bemmel, hoofd operaties. “Het ontbreekt Xen aan goed beheergereedschap, en daarom blijven we bij Vmware.” Het is volgens Van Bemmel juist dit beheer dat bij virtuele servers de meeste kosten veroorzaakt. “Of we ooit overstappen? Dat ligt er helemaal aan hoe Xen zich ontwikkelt.”