Commodore 64 bestaat 30 jaar

De computer, die zijn naam dankte aan de 64 kilobytes werkgeheugen, werd voorafgegaan door de PET en de VIC-20 van dezelfde fabrikant. Overigens was van de 64 KB RAM slechts 39811 bytes beschikbaar voor de ingebouwde programmeertaal Commodore Basic 2.0.

Toetsenbord en systeembehuizing van de Commodore 64 vormden één geheel. De koper moest zelf voor een tv-toestel of monitor zorgen. Het systeem was gebouwd rond een 8-bits MOS 6510-microprocessor.

Uitblinker in beeld en geluid

Twee gespecialiseerde chips maakten de C64 voor zijn tijd een uitblinker. De grafische processor VIC-II kon 16 kleuren op het scherm tonen en gaf in tekstmodus 40 tekens per regel weer. De chip kon ook 112 beweegbare grafische objecten (‘sprites’) besturen, wat de computer zeer geschikt maakte voor games.

Daarnaast was de Commodore 64 voorzien van de SID6581-chip, een complete geluidssynthesizer met 3 kanalen (4 in latere versies).
Programma’s en gegevens werden op cassettebandjes – een nogal onbetrouwbaar opslagmedium - of floppy discs van 5 ¼ inch opgeslagen. Commodore zelf leverde een volumineuze externe diskdrive, typenummer 1541, die even duur was als de computer zelf. Ook was software op relatief prijzige cartridges leverbaar.

Software van games tot tekstverwerkers en databases

Voor de Commodore 64 is vooral in de jaren ’80 zeer veel software ontwikkeld. Merendeels games, maar ook serieuze applicaties zoals tekstverwerkers (Easyscript) en databaseprogramma’s (Superbase).

De C64 kreeg varianten in de vorm van onder meer de portable SX-64, de C64C en de Commodore-128 (met het besturingssysteem (CP/M), maar die zijn nooit zo aangeslagen als het oermodel. Tegenwoordig zijn ook emulatoren verkrijgbaar waarmee de C64 softwarematig op een pc kan worden nagebootst.

In latere jaren zijn ook diverse technische revisies van de C64 ontwikkeld waarbij dankzij een hogere mate van integratie het aantal chips kon worden gereduceerd. Dat maakte de productie van de computer goedkoper, waardoor Commodore beter opgewassen was tegen de oprukkende concurrentie.

Rond 1985 circa 30 tot 40 procent marktaandeel

Op zijn hoogtepunt, midden jaren ’80 van de vorige eeuw, had de C64 een marktaandeel van naar schatting 30 tot 40 procent. Belangrijke concurrenten in Europa waren de BBC-homecomputer en de Sinclair Spectrum. De eerste IBM-pc’s en Apple-computers waren veel duurder en daardoor geen echte concurrenten op de consumentenmarkt.

Schattingen over het aantal verkochte exemplaren lopen uiteen van 12,5 tot 17 miljoen. De C64 gaat door voor het meest verkochte computermodel ooit – al valt erover te twisten of de iPad van Apple intussen die eretitel niet heeft overgenomen. Alleen al van de 1e generatie van de iPad zijn immers meer dan 15 miljoen stuks verkocht.

De BBC heeft een filmpje geproduceerd waarin te zien is wat jongeren vandaag de dag vinden van de Commodore 64. Wie het wil bekijken, moet zich eerst wel door een halve minuut reclame worstelen.