Video wordt de motor van de volgende generatie van internet. De groei van het mondiale dataverkeer zal daar de komende decennia op berusten. Die boodschap verkondigde netwerkgigant Cisco tijdens een recente gebruikersconferentie in Barcelona. Als grootste fabrikant van switches, routers, andere netwerkapparatuur en bijbehorende software denkt Cisco daar uiteraard garen bij te spinnen.
“Het gaat ons inziens om een fundamentele transformatie”, meent Europees topman Chris Dedicoat. De businesscase is volgens hem evident. Video kan de productiviteit in een virtuele wereld aanjagen, blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse adviesbureau Pearn Kandola. Zo duurt het vier keer zo lang om een boodschap elektronisch over te brengen dan wanneer beide gesprekspartners oog in oog met elkaar staan. Verder is ruwweg twee derde van alle communicatie non-verbaal. Zonder zulke visuele hints kan men de werkelijke inhoud van een mededeling makkelijk missen.
Recente statistieken wijzen in elk geval op een stormachtige groei van het videoverkeer, dat alle andere vormen van dataverkeer binnen een jaar of vijf zal overvleugelen. In 2005 gingen 9 miljard videostreams de wereld over, blijkt uit eigen onderzoek van Cisco. In 2006 waren dat er al 31 miljard. Afgelopen jaar nam het videoverkeer opnieuw exponentieel toe tot 230 miljard streams, terwijl er vooraf ‘maar’ 60 à 70 miljard waren voorspeld.
Cisco verwacht dat aanvankelijk, in de periode 2012-2025, het verspreiden van ‘content’ de drijvende kracht achter de groei zal vormen. Na 2025 zal het gebruik van video voor communicatiedoeleinden de overhand krijgen.
De Amerikaanse fabrikant van netwerk­apparatuur wil zijn productportfolio uitbouwen om te zorgen dat internet en bedrijfsnetwerken inderdaad als platform voor videoverkeer dienst kunnen doen. Zo heeft het bedrijf technologie ontwikkeld waardoor video nog steeds zonder haperingen via IP-netwerken kan worden vertoond terwijl maximaal 10 procent van de datapakketjes onderweg verloren is gegaan. Want mensen accepteren enig kwaliteitsverlies bij tekst- en geluidsweergave nog wel, maar ze hebben ‘nul procent tolerantie’ voor storingen in beeldweergave.
Video veroorzaakt niet alleen een fundamentele transformatie van internet, maar van zakendoen als geheel, stelt de Europese topman van Cisco. Dat geldt voor grote ondernemingen, maar ook voor het MKB, de serviceprovider en de consument. De mogelijke toepassingen lopen ver uiteen, van teleconferenties tot IP-televisie en filmdistributie en van reclame tot fysieke beveiliging. Wat dat laatste betreft: nu is nog 90 procent van alle bewakingscamera’s in de wereld analoog, merendeels in zwart-wit. Daar liggen dus grote groeikansen voor IP-bewakingscamera’s.
De Britse supermarkt Tesco heeft volgens Dedicoat goed begrepen welke omwenteling video teweeg zal brengen en bereidt zich hierop al voor met een forse schaalvergroting van zijn netwerken. In 500 grote supermarkten krijgt het filiaalnetwerk dertig keer de huidige capaciteit (8 megabit per seconde) terwijl de bandbreedte van Tesco’s callcentres zelfs met een factor 25 omhooggaat naar 100 Mbps. De supermarktketen ziet onder meer mogelijkheden voor managementoverleg, communicatie tussen filiaalmedewerkers, interne trainingen, camerabewaking en teleconferenties. Opvallend is dat vrijwel alle gedroomde applicaties gebaseerd zijn op video.
Tesco besloot bij wijze van experiment vijftig HD-televisiecamera’s te installeren in een aantal filialen om de verkoop van bederfelijke producten zoals groente en fruit te bestuderen. Daaruit bleek welke filialen het op dit punt goed en slecht deden. Je hoeft niet nog tien jaar te wachten om deze technieken toe te passen, het kan ook nu al, stelt Dedicoat.
Dat video in het bedrijfsleven begint aan te slaan, blijkt uit het succes van Cisco’s TelePresence. Dit is een videoconferentiesysteem dat de situatie in een vergaderzaal zoveel mogelijk nabootst, met videobeelden in zeer hoge kwaliteit. Als we Cisco-functionarissen mogen geloven, zijn de TelePresence-systemen bijna niet aan te slepen. Dedicoat haalt een niet nader aangeduide klant aan die zojuist wereldwijd 174 van deze systemen – die een slordige 200.000 euro per stuk kosten – heeft geïnstalleerd. 
Uiteraard gebruikt Cisco TelePresence ook zelf en ook daar loopt het storm, vertelt Ian Kennedy, hoofd Technische Operaties in Europa. “Als ik er gebruik van wil maken, kan ik alleen nog ’s avonds tussen 7 en 9 uur terecht. De rest van de dag is de ruimte continu volgeboekt, zowel voor intern gebruik als voor demonstraties aan klanten.”
Opmerkelijk is dat TelePresence niet is voortgekomen uit de gewone R&D-afdeling van Cisco, met een jaarbudget van 4 miljard dollar, maar uit een initiatief in de zijlijn. Om de interne innovatie te stimuleren, ontstond op initiatief van topman John Chambers in 2006 de Emerging Technologies Group (ETG), een soort kraamkamer voor het uitbroeden van veelbelovende ideeën.
Alle medewerkers van Cisco kunnen online ideeën spuien op iZone (Innovatiezone), een interne wiki. Iedereen mag daarop reageren. Maar tegelijk wordt elk idee ook door vakgenoten beoordeeld en misschien wel opgepikt door de ETG. Uiteindelijk kan dit leiden tot een voorstel aan het bestuur van Cisco, dat het groene licht moet geven. De kans dat dit gebeurt, is relatief klein: “Er moeten misschien wel duizend ideeën worden aangemeld om één uitvoerbaar idee over te houden”, aldus Kennedy.
Vervolgens wordt binnen ETG een aparte businessunit opgericht om het idee verder uit te werken, prototypes te bouwen en dergelijke. Dan is het nog steeds mogelijk dat het plan niet levensvatbaar blijkt te zijn. “Als het niet blijkt te werken, moet we de businessunit de nek omdraaien”, aldus Kennedy. TelePresence bleef dat lot bespaard. Het videoproject maakt op dit moment nog steeds deel uit van ETG, waar in totaal zo’n 300 medewerkers verspreid over diverse businessunits werken.
/g.kelfkens@sdu.nl wan-optimalisatie 

Maastricht geheel draadloos
De gemeente Maastricht ging met Cisco en Nokia in zee voor de aanleg van een geïntegreerd, draadloos spraak- en datanetwerk in het nieuwe stadskantoor. Uitgangspunt was een ‘groene’ en flexibele werkomgeving die ook voor jonge medewerkers wervend zou zijn.
Een van de eisen aan de ICT-infrastructuur was dat de efficiëntie van de communicatie moest verbeteren. Besloten werd af te rekenen met de traditionele scheiding tussen vaste en mobiele telefoons. De integratie van bedrijfsfuncties in één telefoontoestel zou moeten leiden tot lagere ‘total cost of ownership’. Binnen het gebouw communiceert dat toestel via het bedrijfsnetwerk, daarbuiten via gsm.
Het nieuwe netwerk bestaat uit 120 accesspoints voor draadloos verkeer. Centraal staan twee Catalyst 6500 core switches van Cisco opgesteld. Vier Catalyst 3560G’s verzorgen de verbindingen met de accesspoints.
Dit alles bleek technisch geen sinecure. “Spraak loopt over dezelfde infrastructuur als data. De quality of service is dan heel belangrijk”, vertelt Koen Hermkens, netwerkspecialist van de gemeente. “Telefonie is heel vatbaar voor jitter en delay. Laptopgebruikers die grote bestanden downloaden, kunnen de spraakkwaliteit al aantasten.”
Volgens Hermkens’ collega Peter Bungenstock is celgrootte een cruciaal aspect van het netwerkontwerp. Voor een goede dekking van het Voice over WLAN bleek het nodig meer access points te installeren dan voor een data-onlynetwerk zou hebben volstaan.
De circa 900 mobiele telefoons zijn van het type E60 van Nokia. Maastricht wil dit toestel in de toekomst gefaseerd vervangen door twee verbeterde modellen, de E51 en E61i. Cisco ontwikkelde samen met Nokia de software om alle gewenste functionaliteit te kunnen bieden. Het netwerk is schaalbaar tot 2000 eindpunten.

Yokogawa versnelt applicaties
Tijdens Cisco Networkers Europe schetste een grote klant, het Japanse concern Yokogawa, hoe het technologie van Cisco gebruikt om zijn mondiale netwerk efficiënter te benutten. Yokogawa is gespecialiseerd in industriële automatisering, test- en meetinstrumenten en is met 19.000 medewerkers actief in 51 landen. Het hoofdkantoor voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika staat in Amersfoort. Verspreid over de EMEA-regio heeft Yokogawa 34 vestigingen met in totaal 1900 medewerkers. Yokogowa is bezig met het consolideren van zijn Europese IT-systemen. Het aantal regionale datacenters wordt daarbij teruggebracht tot vijf, waarvan één in Amersfoort. Bedrijfsapplicaties zoals SAP worden daar centraal gehost en beheerd. Rob Tammeling, ICT-manager Europa: “Hierdoor ontstaat een groeiende vraag naar bandbreedte. Dat vergt hoge investeringen. We hebben daarom gekeken naar WAN-optimalisatie om de beschikbare bandbreedte optimaal te benutten. Met meer bandbreedte alléén verminder je nog niet de latency, waardoor de performance van het netwerk toch degradeert.”
Tijdens het selectieproces van mogelijke oplossingen heeft Yokogawa een pilot uitgevoerd met producten van Cisco, Juniper en Riverbed. Deze bedrijven leveren ‘appliances’ voor WAN-optimalisering en de versnelling van toepassingssoftware. Uiteindelijk viel de keus op Wide Area Application Services (WAAS), de oplossing van Cisco. In de datacenters, te beginnen in Europa, zijn Wide Area Application Engines (WAEs) van het type 612 geplaatst en aan de randen van het netwerk WAE 512-appliances. De uitrol in Europa en Afrika is zo goed als voltooid.
Dankzij WAAS heeft Yokogawa een reeks nieuwe mogelijkheden gekregen, waaronder centralisatie van opslag, e-mail en applicaties, waaronder documentmanagentsystemen. De performance van SAP-applicaties is volgens Tammeling met een factor twee tot drie verbeterd. Ook afdruktaken worden veel sneller uitgevoerd. De configuratie van laptops kan nu gecentraliseerd plaatsvinden, waardoor in kleinere vestigingen geen systeembeheerders meer nodig zijn. Een ander voordeel betreft de synchronisatie van databases. Die was voorheen erg tijdrovend, aldus Tammeling. “WAAS leverde hiervoor een enorme verbetering op, met name op locaties met beperkte bandbreedte.”
Riverbed is door analisten als Forrester uitgeroepen tot de beste leverancier van WAN-optimalisatie. Dat Yokogawa desondanks voor Cisco heeft gekozen, heeft volgens Tammeling vooral te maken met de wereldwijde aanwezigheid van deze leverancier. “Dat is voor ons belangrijk, met name in opkomende markten zoals landen in Afrika. Op die manier hebben we één aanspreekpunt voor problemen en onderhoud. En Cisco is future-proof: deze oplossing is er over vijf of tien jaar nog steeds.”

Innovatie
Eind januari vond in Barcelona de Europese editie van de gebruikersconferentie Cisco Networkers plaats. Dit jaar stond het evenement in het teken van innovatie. Zo hield de Britse publicist Charles Leadbeater de 3760 deelnemers voor dat het voor innovatie en creativiteit van levensbelang is om niet alleen vooruit, maar vooral ook opzij naar aanpalende terreinen te kijken.