Gebruikers van Windows 7, dat nu bij Microsoft in de steigers staat, zullen diverse meegeleverde toepassingen kunnen uitschakelen. Daartoe behoren Internet Explorer 8 en de Windows Media Player.

Voordat Microsoft met de officiële bevestiging kwam, hadden enkele bloggers al ontdekt dat zij in een recente bètaversie van Windows 7 meer onderdelen konden ‘afvinken’ dan in Windows Vista het geval is. De bloggers maakten gebruik van een latere ‘build’ dan de openbare bètaversie die Microsoft in januari vrijgaf.

Een manager van het ontwikkelteam voor Windows gaf in een blog op het Microsoft Developers Network (MSDN) een opsomming van de uitschakelbare toepassingen en voorzieningen in Windows 7 die in Vista nog verplichte nummers waren. Het betreft Internet Explorer 8, Windows Media Player, Windows Media Center, Windows DVD Maker, Windows Search, handschriftherkenning (onderdeel van de Tablet PC-opties), het Windows Gadget Platform, Fax and Scan en XPS (XML Paper Specification) Viewer and Services, inclusief de virtuele printeraansturing.

Volgens projectleider Jack Mayo verwijdert Windows 7 de uitgeschakelde functies niet echt van de harde schijf maar deactiveert ze slechts. De eindgebruiker of systeembeheerder kan verwijderde features snel herinstalleren zonder de Windows-dvd voor de dag te hoeven halen. Dat laatste zou op uitdrukkelijk verzoek van klanten zijn gedaan.

De applicatieprogramma-interfaces (API’s) van uitgeschakelde onderdelen die essentieel zijn voor het functioneren van Windows of die nodig kunnen zijn voor andere applicaties, ook die van andere softwareleveranciers, blijven actief. Dat zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat de Windows Update-functie beschikbaar blijft vanuit een andere webbrowser dan Internet Explorer. Microsoft laat zich daarover in het MSDN-blog niet uit.

Mayo verdedigt de beslissing om de gebruiker niet al bij het installeren van Windows 7 te laten kiezen voor het in- of uitschakelen van facultatieve onderdelen, maar pas achteraf. Het inbouwen van deze opties in de set-up zou het installeren van Windows 7 potentieel complexer maken, aldus Mayo. Het ‘overgrote deel’ van de klanten zou het daarmee eens zijn.

Het ligt voor de hand dat Microsoft onderdelen als Internet Explorer en Windows Media Player uitschakelbaar heeft gemaakt om kritiek van toezichthouders voor te zijn. Zo hebben Opera, Mozilla (Firefox) en Google (Chrome) zich er bij de Europese Commissie over beklaagd dat hun browsers in het nadeel zijn ten opzichte van Internet Explorer, dat standaard wordt meegeleverd met Windows.

Tijdens de in 1997 aangespannen rechtszaak in de Verenigde Staten heeft Microsoft lang volgehouden dat verwijderen van Internet Explorer onmogelijk was vanwege de sterke verwevenheid met Windows. Diverse getuigen-deskundigen, onder wie prof. Lawrence Lessig van de Harvard Law School, toonden al in 1998 aan dat het wel degelijk kon. Prof. Edward Felten van de Princeton Universiteit kwam later tot dezelfde bevinding.

Op grond van de eind 2001 in de VS bereikte schikking hoefde Microsoft zijn browser echter niet los te koppelen van Windows. Een aantal staten in de VS procedeerde daarna door over de loskoppeling maar kregen uiteindelijk niet hun zin. De Europese Commissie verplichtte Microsoft wel tot het aanbieden van een ‘N’-versie van Windows XP zonder Internet Explorer.