De nuchtere cijfers lijken de voorvechters van Android gelijk te geven. Het besturingssysteem van Google voor mobiele telefoons is pas anderhalf jaar op de markt. Nu al is 9 procent van alle verkochte ‘smartphones’ in de Benelux gebaseerd op Android, aldus onderzoeksbureau Canalys. Het aanbod van Android-toestellen loopt inmiddels in de tientallen en meer zitten in de pijplijn.

Het aantal Android-applicaties, een belangrijke graadmeter voor de praktische bruikbaarheid van een smartphone, is de 25.000 gepasseerd. Voor de iPhone zijn er weliswaar meer dan 125.000, maar Android zal die achterstand binnen enkele jaren hebben weggewerkt. Dat meent althans trendwatcher Vincent Everts, een van de sprekers op de Android Experience in Amsterdam.

De basis voor Android is feitelijk gelegd door het bedrijfje Danger – later door Microsoft overgenomen – dat voor T-Mobile de Sidekick-smartphone ontwikkelde. Andy Rubin, grondlegger van Danger, begon in 2005 voor zichzelf en ontwikkelde Android als open platform. Google zag er brood in en haalde Android in huis.

Dat resulteerde in november 2007 in de Open Handset Alliance, waar een groot aantal fabrikanten van mobieltjes, netwerkoperators en applicatiemakers zich bij aansloten. In navolging van Apple opende ook Google in 2008 een webwinkel voor applicaties, de Android Market. Zelf introduceerde Google begin dit jaar zijn eerste ‘eigen’ mobieltje, de Nexus One met Android versie 2.1.

Internetgoeroe Everts is ervan overtuigd dat Android het meest gebruikte besturingssysteem voor smartphones wordt. Maar er komt geen strijd tussen de iPhone en Android, denkt hij. “De i­Phone heeft nu 3 procent marktaandeel. Misschien wordt het 4 procent, dat maakt niet uit. Het gaat om die 96 procent.”

Het voordeel van Android is dat het gratis is en fabrikanten er zowel heel goedkope als dure toestellen mee kunnen bouwen, vanaf 100 euro tot 1000 euro aan toe. “Dus de rest van ons kan met Android aan de gang”, meent Everts. Hij houdt zelf nog even aan zijn BlackBerry vast totdat het voor hem ideale Android-toestel realiteit is.

Everts geeft hoog op over de openheid die Google met Android nastreeft. “Android heeft goede tools, een prachtige gemeenschap, Google monitort het een beetje maar is geen dictator.” Dat laatste in tegenstelling tot Apple, die de hele ‘experience’ van zijn iPhone strak regisseert.

Volgens marktonderzoeker Ed Achterberg (Telecompaper) komt de verkoop van smartphones in Nederland in een stroomversnelling. Nu al is naar schatting een op de drie nieuw verkochte mobieltjes een smartphone. Eind 2011 bezit 30 procent van de Nederlanders zo’n toestel, maar gezien de versnelde groei zou het ook best 40 of 45 procent kunnen worden, denkt Achterberg. Mensen gebruiken een smartphone anders dan een gewoon mobieltje. Ze gaan ermee websurfen, chatten en e-mailen. “Thuis neemt de smartphone de rol van de pc over. Die wordt een veredelde tekstverwerker”, aldus Achterberg. Hij stelt dan ook voor om de smartphone voortaan personal computer te noemen.

Achterberg kijkt wat nuchterder naar het voorspelde succes van Android en de voordelen van openheid. “Het probleem met Android is dat je geen kwaliteitseisen hebt. Iedereen kan programmeren voor Android. Je ziet ook dat veel fabrikanten en operators een schil om Android leggen om zich te onderscheiden. Voor de consument draait de keuze daardoor niet meer om Android, maar om het toestel en de handset-schil.”

Volgens Achterberg maakt het de gemiddelde consument niet uit of hij een ‘open’ of een ‘gesloten’ product koopt, zolang het maar goed te gebruiken is. Google heeft een uitdaging om te zorgen dat de verschillen in interface en versies niet tot problemen leiden. Iedereen met een Android-toestel moet alle apps kunnen gebruiken, stelt de analist van Telecompaper.

Ook het Amsterdamse softwarebedrijf Layar, leverancier van de gelijknamige ‘augmented reality’-applicatie voor i­Phone en Android, ziet de diversiteit aan Android-toestellen als een probleem. Directeur Raimo van der Klein: “Android is ons lastigste platform om voor te ontwikkelen. Er is sprake van fragmentatie. Elke nieuwe device vraagt om aanpassing van de app. De reden is dat wij in Layar niet alleen het operatingsystem gebruiken maar ook de hardware, zoals camera, kompas en gps.”

Daar staat tegenover dat het met Android wel makkelijker is om te experimenteren en snel testversies te verspreiden. Dat is bij Apple een stuk ingewikkelder, vindt Van der Klein. Recente cijfers laten zien dat Android 60 procent van de nieuwe Layar-gebruikers binnenbrengt.

Layar is eigenlijk een platform binnen het Android-platform. Van der Klein omschrijft de applicatie als een ‘browser door de wereld’. Er zijn al 450 layars verkrijgbaar en nog 1700 in ontwikkeling. Het met venture capital gefinancierde bedrijf heeft nu, driekwart jaar na de introductie, 32 mensen aan het werk.

Mark Moons, regional director van HTC, vindt de schillen die fabrikanten om Android leggen niet zo’n probleem. De Taiwanese fabrikant ontwierp zelf HTC Sense, waarin Moons eerder een ‘verbreding’ dan een ‘schil’ ziet. Sense biedt de mogelijkheid van widgets, kleine desktopapplicaties waar ook derden hun steentje aan mogen bijdragen.

Van fragmentatie van de Android-markt is evenmin sprake, meent Moons. De kritiek van de Layar-topman verbaasde hem. “Als er één applicatie complex is in de Android-markt, dan is het Layar wel. Ze zijn erg afhankelijk van heel kleine verschillen in de hardware.” Moons geeft grif toe dat de meeste Android-toestellen nu bij HTC vandaan komen. “Dus we willen kijken hoe we Layar hierbij kunnen helpen.” Overigens voorspelt Moons dat degenen die de fragmentatie nu al boven het hoofd groeit, hun borst kunnen natmaken.

“Als zij die problemen op hardware­niveau nu al zien, ben ik bang dat het nog veel erger wordt naarmate er meer Android-toestellen gelanceerd worden. We staan nu aan de vooravond van de lancering van het vijfde en zesde Android-toestel door HTC. Samsung komt met zijn nummer 2 en Sony Ericsson met hun nummer 1. Dus het wordt vanaf hier alleen maar gekker.”