Universiteit haalt vrouwelijke exacte wetenschappers binnen

De RUG trok zich deze scheefgroei aan en heeft sinds 2003 veertig vrouwelijke exacte topwetenschappers weten aan te trekken met het Rosalind Franklin-programma. Daarvan zijn er acht tot hoogleraar benoemd. De negentien toponderzoeksters die dit jaar zijn gestart, werden vorige week woensdag officieel geïnstalleerd in aanwezigheid van prinses Máxima en minister Plasterk. Smets (37) is een Belgische topwetenschapper die zich heeft gespecialiseerd in de kwantumlogica. In Groningen zet ze nu een werkgroep op en zal ze vijf jaar onderzoek doen. Van het Rosalind Franklin-programma hoorde ze toen ze vorig jaar vijf maanden onderzoek deed aan de Universiteit van Amsterdam. Dat het programma vrouwen bevoordeelt vindt zij van groot belang. “Ik zag die tendens in Brussel ook. In de promovendusfase zijn er nog heel veel vrouwen, maar de vaste aanstellingen – waarvan er al niet veel zijn – worden zelden vergeven aan vrouwen. Dan zie je ineens een stop in de doorstroming. Ik heb zelf ook heel veel moeite gedaan om een vaste plek te vinden. Groningen loopt met dit programma ver vooruit. Zonder dit programma zou het voor mij heel moeilijk zijn geweest om een vaste positie te vinden die mij ook de kans geeft om mijn eigen onderzoekslijn verder uit te werken.”Smets promoveerde in 2001 op het gebied van kwantumlogica aan de Vrije Universiteit in Brussel. Met een postdoctorale beurs van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen deed zij onderzoek aan onder meer de London School of Economics, de universiteit in Oxford, aan de Universiteit van Amsterdam en aan de School of Informatics in Bloomington. Een belangrijk voordeel van het Fellowship-programma is dat Smets hoogstens 20 procent van haar tijd aan onderwijstaken hoeft te besteden. Daarmee blijft er ruim voldoende tijd over voor onderzoekstaken. Smets: “In andere landen zie je docenten die heel veel van hun tijd aan onderwijs besteden. Dat kan oplopen tot zelfs tien cursussen in een jaar. Dan houd je geen tijd meer over voor onderzoek, maar je hebt geen keuze.”Belangrijk is ook dat zij een onderzoeksgroep kan opzetten. Zo mag ze direct een promovendus aanstellen. Smets selec-teert nu samen met twee vrouwelijke wetenschapsters een promovendus.Doel van het programma is ook meer vrouwelijke hoogleraren aan te stellen. De wetenschapsters worden na de periode van vijf jaar geëvalueerd, waarna besloten wordt of ze een vaste aanstelling krijgen die uit kan monden in een hoogleraarschap. “Met dit fellowship is mijn kans daarop echt groter. Dit is een heel prestigieus programma. Ik krijg daardoor de kans een perfect cv op te bouwen waarmee ik kan promoveren tot hoogleraar. Als je tien cursussen per jaar moet geven, heb je bijvoorbeeld echt geen tijd om naar buitenlandse conferenties te gaan waar je je netwerk juist goed mee kunt uitbreiden.” Jaloerse reacties van mannen heeft ze niet gehad. “Hier in Groningen is een heel goede, open sfeer. Internationaal zie je wel dat mannelijke collega’s zich realiseren dat zij door zo’n programma moeilijker aan een plek komen.” Ze is zeer tevreden over het verloop tot nu toe. “Ik val onder twee faculteiten: Wijsbegeerte en Wiskunde en Natuurwetenschappen, waar de afdeling Kunstmatige Intelligentie onder hoort. Dat betekent ook dat ik van elke faculteit een coach heb, de hoogleraren Jeanne Peijnenburg en Rineke Verbrugge en Jacqueline Scherpen. Bij hen kan ik terecht als ik wil weten wie ik moet raadplegen voor de financiële kant van een projectaanvraag of hoe een thesesverdediging hier verloopt.”Volgend collegejaar geeft ze ook een cursus. Ze verheugt zich erop. “Je komt in contact met beginnende studenten en dat dwingt je ertoe je vak goed uit te leggen op een toegankelijk niveau. Daarbij krijg je vaak heel goede vragen van de studenten waar ik weer veel van leer. En er is de terugkoppeling van onderzoek naar de lessen die een vooruitgang teweegbrengt in het onderwijsniveau. En daar gaat het natuurlijk allemaal om…”